Napiwoda

Napiwoda (niem. Napiwodda, 1890-1945 Grünfließ) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica.

Do 1954 roku siedziba gminy Napiwoda. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Jedna z ważniejszych historycznie osad leśnych puszczy Napiwodzko-Ramuckiej będącej terenem polowań królewskich. W lesie przy linii kolejowej w kierunku Muszak znajduje się tablica poświęcona rosyjskiemu generałowi Maczugowskiemu i jego żołnierzom poległym w 1914 r. Przez Napiwodę przepływa Struga Napiwodzka podlegająca zjawisku sufozji w okolicach między tą miejscowością a Moczyskiem. W okolicach tzw. rakerni znajdują się leje sufozyjne.

Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 590

Historia

Napiwoda była jedną z wielu wsi w południowych Prusach, w której osadzali się polskojęzyczni chłopi z Mazowsza - Mazurowie. W 1436 r. była wsią czynszową. Szkoła powstała w latach 1737-1740. Funkcjonowało tu leśnictwo, chłopi zaś posiadali prawo chełmińskie. W 1721 r. król Prus, Fryderyk Wilhelm I, przejeżdżał konno przez Napiwodę.

13. 06. 1812 r. Żołnierze włoskiej piechoty z IV korpusu, pod wodzą generała Pino, pozrywali wszystkie strzechy i dachy kryte słomą. Słoma z nich posłużyła im do wymoszczenia posłań i gotowania strawy. Skończyło się to doszczętnym spalaniem dziewięciu chłopskich zagród.

W 1858. Napiwoda miała 5378 morg ziemi. W latach 1818, 1877, 1890 były kolejno: 30, 70 i 82 domy, mieszkały w nich 233, 549 i 653 osoby. W 1871 obok 504 ewangelików żyło 42 katolików i 3 żydów. W 1935 do czteroklasowej szkoły, zatrudniającej, 4 nauczycieli chodziło 191 dzieci. W 1939 Mieszkało w Napiwodzie 730 osób. Napiwoda posiadała swoją karczmę. Wszystkie rewiry leśne wymieniono w ustawie leśnej Fryderyka II, z 1775 r.

W 1945 r. wieś została włączona do Polski.

Funkcje sołtysów w Napiwodzie sprawowali: Józef Rykowski, Stanisław Ćwikliński, Jerzy Zbigniew Domański obecnie Jan Kowalski. Pierwszym dyr. szkoły siedmioklasowej był Ryszard Bulejak. W 1968 r. Wybudowana została nowa ośmioklasowa szkoła podstawowa. Dyr. Został p. Tadeusz Nowakowski. Kolejno funkcje dyr. Szkoły pełnili: Jan Chmielewski, Ryszard Homka, obecnie Roman Szymański.

W 1991 r. Parafia Napiwody otrzymała nowy Kościół NMP. Proboszczem miejscowej parafii został ksiądz kanonik Andrzej Bawirsz.

Walory miejscowości

Las, Struga Napiwodzka Zakład Drzewny Napiwoda Sp. Z o.o OSP Napiwoda, Szkoła podstawowa -6 klas, Kościół, biblioteka.

Bibliografia

• Achremczyk S.: Historia Warmii i Mazur, Olsztyn:OBN,1992.
• Nidzica:z dziejów miasta i okolic.
• Toeppen M.: Historia Mazur,Olsztyn,1995.