Dywity

Dywity (dawniej niem. Diwitten) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity. Liczy ok. 3 tys. mieszkańców.

Miejscowość jest siedzibą gminy Dywity.

Historia

Wieś wzmiankowana w 1354, lokowana w 1366. Nazwa pochodzi od pruskiego słowa z języka plemienia Warmów - Dywitzen, co oznacza "Góra Boga".

Dywity znacznie ucierpiały w czasie wojen w XV i XVI w i od związanych z nimi klęsk głodu. W 1770 r. wieś liczyła 45 włók ziemi. W 1772 r. wieś zamieszkiwała wyłącznie ludność polska wyznania katolickiego. Do połowy XIX w. głoszono tu kazania wyłącznie w języku polskim.

W dniu 10 września 1863 r. w dywickim zajeździe zatrzymał się Wojciech Kętrzyński, konwojujący transport broni dla wojsk powstania styczniowego.

W Dywitach urodził się Franciszek Kwas (1871-1948), działacz warmiński, pisarz ludowy i kolekcjoner folkloru.

W 1913 r. na terenie Dywit o powierzchni 111 hektarów utworzono "stację balonów wojskowych". Powstała hala na dwa sterowce o wymiarach 200 m długości, 44 m szerokości i 34 m wysokości. Dowódcą jednego z zeppelinów korzystających w 1915 r. z hali był Ernst Lehmann, znany później jako kapitan sterowca pasażerskiego „Hindenburg”.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Zabytki

• Kościół neogotycki z 1894 r., wybudowany na miejscu średniowiecznego (proj. Fritz Heitmann). Wieża w dolnych kondygnacjach gotycka, nadbudowana w XIX w., wnętrze kościoła neogotyckie.
• Kapliczka z dzwonniczką z 1888 r.

Sport

Działalność drużyn sportowych: siatkarski LZS Dywity, który uczestniczy systematycznie w turniejach na terenie województwa warmińsko-mazurskiego, oraz klub piłkarski Iskra Dywity założony w 2009 r. W tym roku zainauguruje w klasie B.

Szkolnictwo

• Zespól Szkół w Dywitach, który tworzą Szkoła Podstawowa im. "Gazety Olsztyńskiej" i Gimnazjum Publiczne. W Zespole Szkół uczy się 556 dzieci, kadra pedagogiczna liczy 52 osoby, a obsługa 19 osób.
• Powiatowa Szkoła Muzyczna (otwarcie 1 września 2010). Muzyczną edukację rozpoczęło w niej 80 uczniów, którzy będą uczyć się gry m.in. na akordeonie, klarnecie, fortepianie, gitarze i flecie.

Osoby związane z Dywitami

• Przemysław Borkowski
• Piotr Bałtroczyk

Bibliografia

• Darmochwał T., Rumiński M. J., 1996. Warmia Mazury, przewodnik. Agencja TD, Białystok