Gamerki Wielkie

Gamerki Wielkie (niem. Gross Gemmeren) – wieś na Warmii w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo w dolinie rzeki Pasłęki. Jest to miejscowość najdalej w gminie wysunięta na zachód.W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Pomiędzy Gamerkami Wielkimi a Małymi znajduje się Jezioro Gamerskie (Gamerki/Gamry). Nieopodal wsi przepływa rzeka Pasłęka, która rozgranicza gminę Jonkowo i gminę Łukta jest również granicą Warmii i Mazur Zachodnich. Na rzece znajdują się obszary objęte ochroną, m.in. Rezerwat przyrody Ostoja bobrów na rzece Pasłęce. Na Zatorzu wsi w lesie, na terenie leśnictwa Bobry znajduje się Jezioro Małe/Leśne wielkości ok. 2,6 ha, głębokość maksymalna ok. 10 m. Służy jako kąpielisko, w części południowej zbiornik połączony rowem z sąsiednim zarastającym jeziorem, a za jego pośrednictwem z rzeką Pasłęką. Część sołectwa obejmuje strefa chronionego krajobrazu i obszar Natura 2000 - Kod PLH280006.

Miejscowość znajduje się na trasie linii kolejowej Gdańsk- Elbląg-Olsztyn. W sąsiedztwie stacji kolejowej Gamerki Wielkie znajduje się przystanek autobusowy. Przez sołectwo Gamerki przebiega droga powiatowa nr 1203N Wilnowo - Mostkowo- Jonkowo - Gutkowo . Co roku w okolicach Gamerek Wielkich przebiega trasa Szutrowego Rajdu Warmińskiego.

Historia

Wieś została założona w drugiej połowie XIV wiek w roku 1355 na prawie chełmińskim. Pierwsza lokalizacja wsi to teren nad jeziorem Gamry - jego zachodnia część naprzeciwko Gamerek Małych które powstały jako pierwsze, późniejszy rozwój wsi wiązał się z budową kolei i właśnie tam powstała dzisiejsza zabudowa w obrębie stacji kolejowej Gamerki Wielkie .Stacja kolejowa Gamerki Wielkie powstała 5 sierpnia 1883 (na trasie Olsztyn-Morąg). Przed wybuchem II wojny światowej we wsi funkcjonowały- stacja pocztowa i duża gospoda. Elektryfikacja linii nastąpiła 9 grudnia 1994 (Olsztyn-Bogaczewo).