Piotraszewo

Piotraszewo (dawniej niem. Peterswalde) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto.

Do 1954 roku siedziba gminy Piotraszewo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Historia

Wieś lokowana była 14 grudnia 1335 roku przez wójta warmińskiego Henryka z Lutr. Zasadźcą wsi naprawie chełmińskim był Piotr, który miał do zagospodarowania 60 włók.

Proboszcz w Piotraszewie wymieniany był w dokumencie z 1363 roku. Wieś została zniszczona w czasie wojny głodowej w 1414 r.. Wówczas w miejscowym kościele zamordowano proboszcza. Kościół w Piotraszewie w wykazie parafii sprzed 1525 roku w archiprezbiteratów warmińskich ujęty był jako kościół filialny Bieniewa i jako taki wymieniany był w pierwszych latach XVII wieku. W roku 1622 Piotraszewo miało ponownie swojego proboszcza.

Z akt wizytacyjnych parafii wynika, że w drugiej połowie XVI funkcjonowała tu szkoła parafialna.

W roku 1688 we wsi było 17 gospodarstw chłopskich, 5 zagrodników i 10 komorników.

Po II wojnie światowej Piotraszewo zostało wsią sołecką i funkcjonuje tutaj szkoła podstawowa.

Kościół

Gotycki kościół w Piotraszewie wybudowano w drugiej połowie XIV wieku. Później musiał być przebudowywany, ponieważ ponownie był konsekrowany w roku 1580 przez biskupa warmińskiego Marcina Kromera. Kościół był remontowany w latach 1738-1742 i w latach 1886-1887.

Świątynia w Piotraszewie jest orientowana, z układem salowym. Drewniana wieża, w dolnej części murowana z roku 1739, znajduje się w części zachodniej kościoła. Na wieży chorągiewka z herbem biskupa Szembeka. Po stronie północnej kościoła znajduje się zakrystia (XVII-XVIII w.), a po południowej kruchta. Na ścianie południowej świątyni wykonano zegar słoneczny z datą 1772.

Ołtarz główny rokokowy z 1782 roku wykonany w pracowni Chrystiana Bernarda Schmidta z Reszla. W centralnej części ołtarza znajduje się patron kościoła św. Bartłomiej. Obraz świętego wyszedł spod pędzla Korzeniewskiego. Tabernakulum i balustradę przy ołtarzu wykonał w 1798 Chrystian Beniamin Schultz z Lidzbarka. Jego dziełem jest także klasycystyczna ambona. Ołtarze boczne wykonane zostały w połowie XIX w.. Kropielnica i chrzcielnica wykonane zostały jeszcze w średniowieczu z granitu. Ta ostatnia umieszczona została w rokokowej zagrodzie z drugiej połowy XVIII wieku. Chór muzyczny wykonany został w XVIII w. , a organy pod koniec XIX w. Do najstarszych zabytków kościoła należy dzwon z XV wieku.

Demografia

W roku 1783 w Piotraszewie było 49 domów.

Liczba mieszkańców kształtowała się następująco: w roku 1818 - 267 osób, w 1939 - 537, w 1998 - 211.

Bibliografia

• Tadeusz Chrzanowski, Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn, 1978. (str. 131-132 opis kościoła)
• Jan Chłosta, Słownik Warmii, Wydawnictwo LITTERA, Olsztyn, 2002, ISBN 83-914158-5-6 (str. 260-261 - opis wsi)