Ocena internautów miejscowości Morąg
Średnia ocena: 3.5
liczba ocen: 11
Ilość ulic: 84
Ilość kodów pocztowych: 1
Współrzedne geograficzne N: 53.917000
Współrzedne geograficzne E: 19.933001
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 89
Liczba ludności: 14147
Gęstość ludności: 998,4 os./km²
Rodzaj gminy: miejsko-wiejska
TERC: 6283515084
Tablice rejestracyjne: NOS
Dzielnica: Kolonia Robotnicza
Dzielnica: Kolonia Warszawska
Dzielnica: Zatorze
Morąg (niem. Mohrungen, prus. Marangan) – miasto w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Morąg. Dawniej siedziba powiatu morąskiego. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. olsztyńskiego.
Leży w historycznej krainie Pogezania i na terenie określanym od XVI wieku jako Prusy Górne (niem. Oberland). W czasach najdawniejszych zamieszkiwało te ziemie plemię staropruskich Pogezan. Od północnego wschodu Morąg graniczy z jeziorem Skiertąg, z południowego zachodu znajduje się tzw. „Rozlewisko Morąskie” z ostoją ptactwa wodnego. Gniazduje na niej około 150 gatunków ptaków,, w tym między innymi: kania rdzawa, kania czarna, orlik krzykliwy, trzmielojad, błotniak zbożowy, orzeł bielik, krogulec i kobuz.,
Nazwa miasta w dokumentach, począwszy od Średniowiecza, zapisywana była różnie: (niem. Moring, Moringen, Merinck, Maronis, Marung, Morung, Morungen, Mohrungen (ostatnia nazwa obowiązywała do 1945). Istnieją hipotezy, że nazwa ta pochodzi od pruskiej nazwy jeziora: Mawrin, Maurin lub Morin (taka interpretację sformułował anonimowy autor dodatku do kroniki Piotra Dusburga z w. XIV). Weyde – autor niemieckiej monografii o Morągu – wysunął hipotezę, że nazwę nadali pierwsi mieszkańcy miasta, którzy przybyli z południowego Harcu (leży tam miasto Mohrungen, dawniej Morungen). Brak jest jednakże informacji w źródłach, że osadnictwo na tereny Prus kierowano w wieku XIII i XIV właśnie z rejonów Harcu. Z całą pewnością nazwa miasta jest pochodzenia pruskiego, na co wskazuje sufiks „-ąg” (podobnie jak w nazwach Elbląg, Bartąg, Wadąg, Skiertąg i in.).
Około 1280 r., po zdobyciu Pogezanii, Krzyżacy rozpoczęli tu budowę drewnianej strażnicy, nad osuszonym później Jeziorem Morąskim. Zamek wzniesiono prawdopodobnie na miejscu dawnej pruskiej osady Morina. Zamek ten stał się z czasem siedziba krzyżackich urzędników – wójtów.
Obok zamku powstała osada, która w 1327 otrzymała prawa miejskie (na prawie chełmińskim, uposażony w 108 włók, zasadźcą był sołtys Piotr Sumpf). Miasto ulokowano w dogodnych warunkach terenowych, ułatwiających obronę. Od strony południowej dostępu broniło Jezioro Morąskie (obecnie Rozlewisko Morąskie), od zachodu – strumień zwany Młyńskim, od strony północnej znajdował się Staw Młyński, natomiast ze strony wschodniej wykopano dwa rowy wypełnione wodą. Na przełomie XIV i XV wieku miasto otoczono murami. Miasto zbudowano na planie czworokąta. Od szczytu południowo-wschodniego stanął kościół parafialny pod wezwaniem św. Piotra i Pawła wraz z okazała wieżą. Budowę kościoła zakończono w 1331. Na środku rynku zbudowano ratusz (gotycki, najprawdopodobniej już w XV w.). W murach znalazły się trzy bramy: ostródzka (wschodnia), pasłęcka (zachodnia)
W 1410, Morąg został zajęty przez wojska Władysława Jagiełły, które z Grunwaldu kierowały się na Malbork. W czasie wojny polsko-krzyżackiej (nazywanej "głodową"), w 1414 miasto zostało spalone. Od 1440 Morąg należał do antykrzyżackiego Związku Pruskiego. W 1454 Związek Pruski wypowiedział posłuszeństwo Zakonowi i poddał Prusy królowi polskiemu. Związkowcy opanowali zamek w Morągu przed 22 lutego 1454, a w czerwcu tego roku, w Elblągu miasto złożyło hołd Kazimierzowi Jagiellończykowi. W 1461 miasto zajęte zostało przez wojska Zakonu.
Po wojnie trzynastoletniej, od 1466, miasto było częścią ziem Prus Zakonnych, które stanowiły lenno Polski. W Morągu (prawdopodobnie na morąskim zamku) zmarł wielki mistrz zakonu krzyżackiego Henryk VI Reuss von Plauen (zm. 1470).
Po sekularyzacji w 1525 Morąg należał do Prus Książęcych. Po zniesieniu urzędu wójtów krzyżackich od 1525, Morąg był siedziba starosty książęcego (sprawował władze administracyjną nad okręgiem Morąga i Miłakowa). Zamek krzyżacki został wtedy częściowo rozebrany, a pozyskane w ten sposób materiały wsparły budowę pałacu Dohnów. Miasto przez następne stulecia należało do państwa pruskiego. W XVII w. w czasie przemarszu wojsk szwedzkich miasto poniosło znaczne straty. W 1656 żołnierze szwedzcy w celach rabunkowych rozbijali nawet trumny, grabiąc kosztowności i odzież ze zwłok. Także pożar z 1697 przyniósł zniszczenia, m.in. częściowo zniszczony został ratusz i zameczek Dohnów, spłonęło Polskie Przedmieście. Odbudowa miasta zajęła około 50 lat.
W latach 1758-1762 Morąg był okupowany przez wojska rosyjskie.
W 1807 miasto zajęły wojska Napoleona, stacjonował tu marszałek Bernadotte, późniejszy król Szwecji i Norwegii Jan Karol XIV.
Prawdopodobnie w Morągu przebywał również generał Jan Henryk Dąbrowski. Wojska napoleońskie ponownie przeszły przez miasto w 1812. Wtedy tez doszło do zatargu mieszczan z żołnierzami armii francuskiej (napoleoński marszałek pisemnie domagał się ukarania winnych mieszczan, grożąc zniszczeniem miasta). Pożary z lat 1822, 1848, 1858 i 1868 czyniły mniejsze lub większe zniszczenia w Morągu.
W 1427 r. miasto jak i cale Prusy nawiedziła epidemia. Brak informacji o liczbie ofiar w Morągu, wiadomo tylko, że w całym państwie zakonnym umarło 183 braci zakonnych, 560 księżny, 38 tys. mieszczan i szlachty, 5 tys. służby i 18 tys,. dzieci. Z kolei w czasie epidemii w 1602 r. w Morągu czterdzieści domów objęto kwarantanna (nieskuteczną bo mieszkańcy uciekli, roznosząc chorobę po innych miejscowościach). W czasie epidemii dżumy z lat 1709-1711 w okręgu morąsko-miłakowskim zmarło 860 osób. We wsi, należącej do miasta Morąg, noszącej wówczas nazwę Stary Raj zmarli wszyscy mieszkańcy. Opustoszałe domostwa zniszczały a po wsi nie został ślad. W roku 1801 miasto liczyło 1800 mieszkańców. W roku 1850 w mieście odnotowano 3100 osób, w 1900 r. – 4025. W roku 1927, gdy miasto obchodziło sześćsetną rocznicą powstania, w Morągu było 9072 mieszkańców. W roku 1939 w Morągu było 7212 mieszkańców (wraz z wojskiem – 8373).
Wraz z rozrostem miasta zburzono dawne wieże oraz bramy miejskie (Brama Polska została rozebrana w 1815 r.). Mury miejskie częściowo ocalały, gdyż wykorzystano je do budowy nowych domów. W ocalałym skrzydle zamku umieszczono szkołę i sąd powiatowy.
W grudniu 2008 wg GUS miasto zamieszkiwało 14 147 osób. Gminę Morąg w 2010 roku zamieszkiwało 24983 osób.
W Morągu pracował jako nauczyciel polski duchowny luterański, ks. Wawrzyniec Rast. Tu urodził się, mieszkał i tworzył Johann Herder, wybitny pisarz i filozof niemiecki. W Morągu urodził się także Carl Leopold Lohmeyer, niemiecki farmaceuta, autor pierwszego drukowanego przewodnika po Tatrach (wydanego w Nysie w 1842 r.). Bywał tu również Józef Ignacy Kraszewski najpłodniejszy polski pisarz, autor Starej Baśni, który w Morągu umieścił akcję wielu swoich książek historycznych. Zmarły w Morągu Zbigniew Nienacki nawiązywał w swoich powieściach do miasta, w morąskim Ratuszu rozgrywa się ważny wątek powieści Pan Samochodzik i Niewidzialni.
Położenie Morąga na szlaku komunikacyjnym oraz bliskość Polski, spowodowała napływ ludności polskiej do miasta już od wieku XVI. W wieku XVII Bramę Ostródzką zwano także Bramą Polską, natomiast przedmieście, które powstała za ta bramą (wzdłuż drogi do Ostródy i Olsztyna) nazywane było Polskim Przedmieściem.
W roku 1867 prywatny właściciel – za zgoda władz miasta – osuszył Jezioro Morąskie, znajdujące się z południowej strony miasta. Tym samym powstało Rozlewisko Morąskie.
Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.Morąg jest siedzibą władz gminy.
Miasto Morąg podzielone jest na osiedla:
Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzi Kościół rzymskokatolicki oraz Kościół Zielonoświątkowy – protestancka wspólnota o charakterze ewangelicznym, a także Kościół greckokatolicki i zbór Świadków Jehowy . Działają też ośrodki filialne Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego i Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
Na początku XX w. z większych zakładów w Morągu był tylko tartak i fabryka beczek.
Morąg posiada połączenie kolejowe z Olsztynem, Elblągiem, Gdańskiem, Białymstokiem i Szczecinem. W mieście funkcjonuje także oddział PKS Ostróda oraz prywatne linie autobusowe (Lipnicki, Lemir, U Grzesia i Miras). Zapewniają częste połączenia z Olsztynem i Ostródą, rzadsze z Miłomłynem, Miłakowem, Wenecją, Zalewem, Braniewem, Ornetą, Iławą, Elblągiem, Gdańskiem i innymi.
W Morągu większość sportowców uprawia swoje dyscypliny w wielosekcyjnym klubie – Huragan Morąg. Klub ten zajmuje się następującymi dyscyplinami: piłka nożna, piłka koszykowa, piłka ręczna, piłka siatkowa kobiet, piłka siatkowa mężczyzn, szachy, tenis stołowy, tenis ziemny, lekkoatletyka, brydż sportowy. Sport uprawia się także w uczniowskich klubach sportowych "UKS" taekwondo, a także stowarzyszeniach np. Morąski Klub żeglarski Keja.
Baza turystyczna to głównie ośrodki wypoczynkowe i prywatne domki letniskowe na półwyspie jez. Narie Kretowiny, a także ośrodki wypoczynkowe i prywatne kwatery w Bogaczewie, hotele Morąg (przy miejskim stadionie), Irena (u wylotu na Olsztyn, Kretowiny), gościniec Herder (na starym mieście), Hotel Elektor oraz kwatery prywatne.
Miasta partnerskie: Giesen
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 21:33:20