Czarne (powiat piski)

Czarne (niem. Czarnen) – wieś mazurska w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.

Historia

Czarne istnieje w dokumencie loka­cyjnym wsi Skomack Wielki i najpewniej należy je utożsamiać z wsią Odoje. Czarne to wieś służebna, nadana przez wielkiego mi­strza Fryderyka, księcia saskiego. Położone były w prokuratorii leckiej. W Czarnym 15 ła­nów na prawie magdeburskim otrzymali: Paszko (Pasca), Mikołaj, Ubaszko (Ubasca) i Anglosz. Osada istniała już w 1495, kie­dy wymieniono ją przy opisie granic wsi Okrągłe. Dobra zostały nadane na pra­wie magdeburskim z obowiązkiem jednej służby zbrojnej. Dodatkowym obciążeniem wolnych z Czarnego i innych miejscowości było uczestnictwo w polowaniu, jak często nakazał Zakon. Wolni z prokuratorii leckiej (ełckiej) mogli zakładać barcie w borach i lasach krzyżackich, z czego musieli oddawać trzy rączki miodu z boru. Zezwolono również, „niebartnikom" na zakładanie barci w ich wła­snych granicach, gdzie im wygodnie. Czarne wymienione jest w rejestrze podatkowym z 1535. Zaraza z 1625 roku spowodowała wyludnienie wsi i osad wol­nych, w Czarnym - ponad 5 łanów. W spisie osad z 1579 Czarne należało do parafii w Miłkach.

16 lipca 1938 ówczesna niemiecka władza nazistowska Prus Wschodnich dokonała zmiany historycznej nazwy Czarnen na Herzogsdorf. Według spisu powszechnego z maja 1939 wieś liczyła 154 mieszkańców.

Zabytki

Zabytki ujęte w gminnej ewidencji zabytków:

• Dawny cmentarz ewangelicki założony w połowie XIX wieku.

Najstarszy zachowany nagrobek z datą 1870. Na cmentarzu znajduje się kwatera wojenna z okresu I wojny światowej. W zbiorowej mogile pochowano 5 nieznanych żołnierzy armii rosyjskiej †1914/15.