Rolki

Rolki – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Historia

Wieś służebna powstała w ramach kolonizacji Wielkiej Puszczy. Wcześniej był to obszar Galindii. Rolki położone na południe od Płachty, na południowy wschód od wsi Kożuchy i na północny zachód od Gurek, na północ od Danowa. Dawniej wieś ziemiańska, dobra służebne w posiadaniu drobnego rycerstwa (tak zwani wolni), z obowiązkiem służby rycerskiej (zbrojnej).

W XV w. wieś w dokumentach zapisywana jako Rolkoff.

Osada, stanowiąca późniejsze Rolki, wzmiankowana w dokumentach z 1424 r., kiedy to o tereny te starał się Bartosz i Rafał z Pisza, o 70 łanów przy Pauloczinstog (dąbrowa w środkowym biegu rzeki Pauloczinstog dzisiejsza rzeka Konopka). Przy tej rzece leżała inna stara wieś i młyn.

Rolki jako dobra służebne, nadane zostały w 1435 r. przez komtura bałgijskiego Erazma Fishborna, za wiedzą wielkiego mistrza Pawła von Rusdorfa, na prawie chełmińskim, z okresem 10 lat wolnizny od służby zbrojnej i płużnego. Dobra te liczące 64 łany otrzymał niejaki Bartosz, z których 48 położonych było przy strumieniu Paulotzine (rz. Konopka), a 16 łanów na rzeką Wincentą w jej dolnym biegu. Bartosza zobowiązano do 4 służb lekkozbrojnych. Z późniejszych źródeł wynika, że było to nadanie dla 4 dóbr nad strumykiem Konopka: Pawłocina, sąsiednich Płacht i Rolek przy Kożuchach oraz położonych nieco dalej Konopek, z których każde z czterech dóbr pełniono jedna służbę zbrojną.

W 1519 Rolki wymieniane były w popisie wojskowym.

Bibliografia

• Grzegorz Białuński: Kolonizacja Wielkiej Puszczy (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie). Olsztyn, OBN, 2002, 237 str., ISBN 83-87643-97-1, ISSN 0585-3893