Hamrzysko

Hamrzysko – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Wieleń, 20 km na południowy wszchód od Wielenia.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.

Hamrzysko zewsząd otaczają lasy Puszczy Noteckiej, przepływa tu rzeka Miała. Stare zagrody opierają się o drewniane płoty oddzielające poszczególne posesje od piaszczystych traktów.

Historia tej wsi sięga połowy XV stulecia i jest ściśle związana z dziejami właścicieli dóbr wieleńskich. W dostępnych źródłach Hamrzysko pojawia się pod nazwą Hamer i określane jest jako osada śródleśna. Niewątpliwie istniały tu pokłady rud darniowych, a ówczesna nazwa wsi wskazuje, że miejscowa ludność potrafiła budować piece do wytopu żelaza. W XIX wieku znajdowało się tutaj 18 budynków zamieszkiwanych przez niewiele ponad 200 osób; z tamtych czasów przetrwało kilka domów i obiektów gospodarczych. Wieś zachowała też dawny układ przestrzenny typowej ulicówki.

Warunki naturalne od wieków określały sposób życia i źródła utrzymania mieszkańców tej osady. Tutejsza ludność związana była z gospodarka leśną i rybactwem, a pola uprawne zajmowały stosunkowo niewielki areał. Tak było dwieście lat temu i tak jest dzisiaj.