Menu
Home» » » » »

Mapa miejscowości Nosale


Informacje o Nosale:

Ilość kodów pocztowych: 1

Współrzedne geograficzne N: 51.252361

Współrzedne geograficzne E: 17.917194

Strefa numeracyjna: Kierunkowy 62

Liczba ludności: 213

Tablice rejestracyjne: PKE

Nosale

Nosale – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kępińskim, w gminie Bralin.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.

Położenie geograficzne

  • Wieś leży na poł.-zach. od Kępna na ziemi kępińskiej, która jest położona na poł.-wsch. obszarze Niziny Śląskiej.
  • Na ukształtowanie się rzeźby terenu, na którym leży wieś Nosale decydujący wpływ miał kilkakrotnie lodowiec ze Skandynawii.

Historia

  • Dobra nosalskie datują się z XV w., gdy zaczęły należeć do wolnego stanowego państwa sycowskiego.
  • Pierwsza historyczna wzmianka o Nosalach pochodzi z 04.12.1498 roku, kiedy to majątek ziemski nabył Jan Domasłowski z Domasłowa.
  • Na skutek dzielenia majątku właścicielem Nosal został w 1660 r. Jan Ernest von Trzciński – najmłodszy syn Ernesta von Trzcińskiego – właściciela Perzowa, Domasłowa i Nosal.
  • Jan Ernest sprzedał dwór nosalski w 1702 r. Krystianowi Henrykowi von Pozer. Po nim majątek objął w 1735 r. jego syn, który w 1749 r. odsprzedał swojemu bratu Janowi Bogumiłowi von Pozer. W 1782 r. właścicielem zostaje Bogumił Henryk von Pozer. W 1783 r. majątek przejmuje Fryderyk Wilhelm von Pozer. Po nim majątkiem zarządza od 1801 r. Karolina Krystyna von Rimberg (wdowa po Fryderyk Wilhelm von Pozer). Następnie jej syn Karol Krystian Fryderyk von Pozer a od 1826 r. jego spadkobiercy.
  • W 1840 roku właścicielem jest Moritz Wilhelm von Prittwitz.
  • W 1873 r. właścicielem zostaje Robert von Porgell.
  • W 1881 r. właścicielem jest Towarzystwo Handlowe Gideon von Paschalys.
  • Od 1906 r. majątek ziemski przeszedł w posiadanie Marii i Alfreda von Zerboni di Sposetti (Maria von Zerboni di Sposetti z domu Klose (Klose - takie nazwisko figuruje na grobowcu vel Klein? - takie nazwisko figuruje w genealogii rodziny) (21.12.1856-13.04.1930) i Alfred von Zerboni di Sposetti (23.09.1848-20.02.1920, zmarły w Sycowie). Byli oni wyznania ewangelickiego (grobowiec w Nosalach znajduje się w części cmentarza dla ewangelików), chociaż przodkowie Alfreda von Zerboni di Sposetti byli katolikami. Rodzicami Alfreda byli: Mortimer von Zerboni di Sposetti, (ur. 18.10.1813, zm. 07.06.1870) i Albertine Laffert. Grobowiec Marii i Alfreda znajduje się na cmentarzu w Nosalach - kierunek Grębanin). Grobowiec jest wykonany z czarnego granitu. Po śmierci Marii i Alfreda majątek odziedziczyła ich córka Margarete Dorothea (ur. 24.11.1896 w Nassadel (Nosalach?)). Pierwszy jej mąż nazywał się Kaffka. Drugim mężem był Theo von Brauncik (ur. 13.02.1894 r. w Brnie), z którym zarządzali majątkiem do około 1944/45 roku. Wg danych genealogii rodu von Zerboni di Sposetti nie podaje się ich daty śmierci. Być może zginęli w zawierusze wojennej, uciekając przed frontem wschodnim. Majątek liczył wówczas około 400 ha (1600 mórg) ziemi. Obecnie ziemia majątku została rozparcelowana i sprzedana prywatnym właścicielom.
  • W spisie ludności z 01.12.1910 w Nosalach na wsi żyły 52 osoby i 156 we dworze. Współcześnie mieszka około 200 osób.
  • Dnia 18 stycznia 1920 roku na mocy postanowień traktatu wersalskiego w granicach Polski znalazła się wschodnia część powiatu sycowskiego. Sadyba powiatu – Syców – pozostała po niemieckiej stronie granicy. Polską część powiatu sycowskiego przyłączono do powiatu kępińskiego: (Bałdowice, Bralin, Chojęcin, Domasłów, Gola, Głupia gęś Wielka, Miechów, Marcinki, Mnichowice, Nosale, Nowa Osada rolnicza Książęca, Pisarzowice, Słupia, Tabor Zbity, Tabor Silny, Trębaczów, Turkowy, Zbyczyna) w województwie poznańskim. W języku niemieckim wieś nazywała się Nassadel. Różnie na język polski jest ta nazwa tłumaczona: Nosale, Nasale (koło Byczyny).
  • Po wojnie w majątku ziemskim mieściło się Państwowe Gospodarstwo Rolne.
  • Obecnie dworek wraz z zabudowaniami gospodarczymi jest własnością Michała Alberta z Łęki Mroczeńskiej. Nowy właściciel prowadzi prace renowacyjne w zespole dworskim.

Zabytki

  • Murowany z cegły dworek barokowy najprawdopodobniej z roku 1803 r. wraz z zabudowaniami gospodarczymi, które z dworkiem tworzą zamknięty prostokąt od strony południowej. Dworek jest zbudowany na rzucie prostokąta i zwrócony frontem na południe. Posiada dach mansardowy dwuspadowy typu polskiego z naczółkami i jest pokryty czerwoną dachówką. Dworek jest parterowy, potynkowany z piętrowymi facjatkami oraz częściowo podpiwniczony. Szczyty facjat mają kształt falisty z wazonami na narożnikach. Fasada dworku jest dziewięcioosiowa. Od strony dworskiego podwórza weranda z tarasem balkonowym. Wnętrze posiada układ dwutraktowy z sienią. W sieni drewniana klatka schodowa z XIX wieku. W dwóch z pokoi zachował się kominek z czarnego marmuru (strona południowo-wschodnia dworku na parterze oraz na piętrze południowo-zachodnia strona). Od strony południowej (do 1905 r.) była drewniana altana, która została zastąpiona murowaną przybudówką z tarasem. Dworek w 1964 r. został wpisany do rejestru zabytków powiatu kępińskiego.
  • Niegdyś na zwieńczeniu słupa bramy wjazdowej widniała data 1905 r. w formie proporca (wykonany z metalu).Była to data upamiętniająca remont dworku przeprowadzony w 1905 roku.
  • Od strony Mnichowic szczątkowe pozostałości po karczmie w formie zarysów fundamentów. Karczma została zburzona na początku lat 70. XX w.
  • Przed 1939 r. działała w Nosalach gorzelnia (zachował się budynek gorzelni z widocznym z oddali kominem z czerwonej cegły). Poważnych uszkodzeń w pomieszczeniach gorzelni dokonali w styczniu 1945 roku żołnierze armii radzieckiej z powodu zawartości zbiorników ze spirytusem, który chętnie pili.
  • W wiosce znajduje się budynek szkoły z 1857 roku. Szkoła czteroklasowa istniała tu do czerwca 1977 roku. Ostatnim nauczycielem uczącym w tej szkole był Benedykt Krzak (+2008). Potem budynek służył jako mieszkanie dla nauczycieli, w którym do 2002 r. mieszkali Marian (nauczyciel biologii i matematyki w szkole podstawowej w Nowej Wsi Książęcej) i Teresa Szpruch. Obecnie budynek jest niezamieszkany.
  • Na przeciw budynku szkolnego stoi kapliczka ku czci Matki Bożej (trudno ustalić wiek tej budowli).

Drzewostan dworskiego parku i okolicy

  • 2 dęby bezszypułkowe - Quercus petraea - około stukilkudziesięciu lat; 1 okaz przy starej gorzelni od strony wschodniej dworu (jeszcze w latach 80. XX w. były dwa okazy obok starej gorzelni), a drugi przy bramie wjazdowej na teren dworski od strony zachodniej.
  • 1 wiąz szypułkowy - Ulmus laevis - około dwustu lat; przy drodze na "Brodzisko"; (niegdyś w tym miejscu stał drewniany młyn). Drugi okazały wiąz rósł obok karczmy, ale w 2006 roku został ścięty z powodu uschnięcia.
  • Od bramy wjazdowej do dworku przy polnej drodze do Nowej Wsi Książęcej jest aleja jesionowa z początków XX w. Kończy się w okolicach remizy.
  • Park dworski - mieści się po północno-wschodniej stronie dworku. Obecnie bez szczególnych okazów drzewostanu - kilkanaście drzew kasztanowca zwyczajnego - Aesculus hippocastanum - (dwa niewielkie skupiska w parku po kilka sztuk oraz obok samego dworku od strony zachodniej), jesionów (Fraxinus), grabów - Carpinus (wschodnia strona parku obsadzona jest aleją jesionową), brzóz brodawkowatych - Betula pendula vel Betula verrucosa, wiązów - Ulmus laevis oraz grochodrzewu akacjowego (vel robinia akacjowa - potocznie zwana akacją) - Robinia pseudacacia.
  • W pierwszej połowie 2007 zostały wycięte drzewa owocowe z dworskiego sadu. Zachowało się jedynie kilka drzew orzecha włoskiego - Juglans regia.
  • Przed dworkiem rosły niegdyś (zostały wycięte): świerk srebrzysty - Picea oraz buk - Fagus.
  • Cmentarz w Nosalach jest obsadzony brzozami z tego samego okresu, co droga zwana potocznie "Brzozówką".

Lokalne słownictwo i nazwy

  • Berlinek - budynek należący do zabudowań majątku ziemskiego. Od kilkunastu lat mieści się w nim kaplica pw. Miłosierdzia Bożego.
  • Glinianki - naprzeciw cmentarza miejsce, gdzie niegdyś kopano glinę.
  • Pięciorak - budynek mieszkalny z białej cegły od strony Mnichowic.
  • Brzozówka - nazwa drogi wysadzonej brzozami między Nosalami a Żurawińcem.
  • Remiza - nazwa lasku należącego do majątku ziemskiego przy polnej drodze do Nowej Wsi Książęcej.
  • Hanobry vel Chanobry - nazwa Kolonii Grębanin II.

Kody pocztowe, Nosale (wyświetlono 1/1)

Ocena internautów miejscowości Nosale
Średnia ocena: 3.5
liczba ocen: 25

Wtyczki społecznościowe

Lubisz miejscowość Nosale, kliknij Google +1 , lub Lubię to!

Komentarze o miejscowości Nosale

Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-17 07:41:08

Szybka zmiana regionu Polski