Menu
Home» » » » »

Mapa miejscowości Brdów


Informacje o Brdów:

Ilość ulic: 13

Ilość kodów pocztowych: 1

Współrzedne geograficzne N: 52.349998

Współrzedne geograficzne E: 18.716999

Strefa numeracyjna: Kierunkowy 63

Liczba ludności: 1150

Wysokośc npm: 114 m n.p.m.

Tablice rejestracyjne: PKL

Herb Brdów:

Herb Brdów

Dzielnice, Brdów

  • Dzielnica: Grądy Brdowskie

  • Dzielnica: Kolonia od Babiaka

  • Dzielnica: Kolonia od Bugaja

  • Dzielnica: Ostrowy Brdowskie

Brdów

Brdów – duża wieś, charakteru miasteczkowego w centralnej Polsce (dawniej miasto), znajduje się na krańcach województwa wielkopolskiego, na Kujawach w powiecie kolskim, na Pojezierzu Kujawskim, nad Jeziorem Brdowskim. Do roku 1870 Brdów posiadał prawa miejskie. Miejscowość liczy około 1200 mieszkańców, jest lokalnym ośrodkiem kultu religijnego, znajduje się tu kościół i klasztor oo. paulinów pw. św. Wojciecha i sanktuarium Matki Bożej Zwycięskiej.

Położenie

Miejscowość geograficznie położona jest na Pojezierzu Kujawskim, nad Jeziorem Brdowskim, 20 km na północ od Koła na skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej nr 270 do Izbicy Kujawskiej, Lubrańca, Brześcia Kujawskiego i dalej do Włocławka z lokalnymi do Przedcza i Babiaka. Oddalony jest ok. 125 km od Poznania i ok. 180 km od Warszawy.

Klimat

Brdów położony jest w centrum wielkopolskiej dzielnicy klimatycznej. Jest obszarem o bardzo małym opadzie rocznym ok. 502 mm. Brdów leży w krainie wiecznych wiatrów. Liczba dni z przymrozkami waha się od 50 do 75, temperatura całkowita 8,7 °C. Średnie miesięczne zachmurzenie wynosi 66%, najmniejsze w sierpniu 50% i w czerwcu 52% , a największe w listopadzie 82%. Dane uzyskane ze stacji meteorologicznej w Kole wynoszą:

  • średnia temperatura powietrza +8,7 °C
  • średnia temperatura dla stycznia +1,4 °C
  • średnia temperatura dla lipca +17,9 °C
  • średnia wilgotność względna 81,2%
  • roczna suma opadów 505,2 mm.

Demografia

.

W skład Brdowa zaliczane są obecnie przyległe osiedla: Ostrowy Brdowskie (ludność: 40), Grądy Brdowskie (ludność: 80), Kolonia od Bugaja (ludność: 50), Kolonia od Babiaka (ludność: 70); praktycznie stanowią one i tak odrębne wsie.

Łącznie ludność Brdowa z przynależnymi osiedlami wynosi 1440 mieszkańców.

Powierzchnia

Powierzchnia Brdowa wynosi:

  • tereny zabudowane - 2,96 km²
  • użytki rolne - 5,32 km²
  • łącznie - 8,28 km²

Historia

Pierwsze ślady człowieka na terenie Brdowa można odnaleźć już 3700 lat p. n. e., jednak pierwsza pisemna wzmianka o Brdowie pochodzi z 1136 r. Przywilej lokacyjny na prawie niemieckim wystawił miastu Zygmunt August w 1562 r., było ono własnością królewską (miasto królewskie) należącą do starostwa kolskiego. Zawsze było niedużym ośrodkiem, w 1618 r. pracowało w nim tylko ośmiu rzemieślników i trzech rybaków. 23 sierpnia 1655 r. zostało zniszczone przez Szwedów. Częste w XVIII wieku pożary utrudniały rozwój miasta. W 1824 r. osiedlili się tutaj sukiennicy z Saksonii. Jeszcze w 1859 r. istniała w mieście słynna fabryka kuczbaju - kosmatej tkaniny wełnianej. 29 kwietnia 1863 r. w Nowinach Brdowskich, niedaleko Brdowa rozegrała się jedna z bitew powstania styczniowego, znana jako bitwa pod Brdowem. Liczący ok. 500 osób oddział ochotników z zaboru pruskiego, dowodzony przez Younga de Blankenheima, został zaatakowany przez dwukrotnie liczebniejsze siły rosyjskie pod dowództwem gen. Kostandy. Wśród poległych powstańców znajdowało się m.in. 68 uczniów gimnazjum w Trzemesznie. W 1870 r. Brdów utracił prawa miejskie. W latach niemieckiej okupacji nazwa miejscowości została zmieniona na Seestetten. Pamiątką po miejskiej przeszłości jest choćby herb. Brdów jest lokalnym ośrodkiem kultu religijnego, znajduje się tutaj Sanktuarium MB Zwycięskiej. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.


W 1893r. w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego tak pisano o Brdowie:

Quote-alpha.png Brdów osada przedtem miasteczko, nad jeziorem, pow. kolski, gm. Lubotyń, leży o 3 wiorsty na wschód od Babiaku, przy drodze z Koła do Izbicy. Posiada kościół parafialny murowany z XIV w. szkołę początkową i dom schronienia dla starców i kalek. W 1827 r. Brdów liczył 94 domy i 794 mieszkańców, w 1859 r. 85 domów i 863 mieszk., obecnie ma 1894 mieszkańców. (...)

.

Historyczni burmistrzowie miasta

  • od 19.10.1706 r. - Moykowicz
  • od 20.03.1707 r. - Kazimierz Musialik
  • i inni (nieznani)

Historyczne nazwy ulic

W dokumentach miejskich z XVIII w. pojawiają się niektóre nazwy ulic: ul. Pijarska, ul. Kołowa, ul. Rynek.

Prawo do budowy ratusza

Władze miejskie 21 października 1783 r. wystąpiły o prawo do budowy drewnianego ratusza. W piśmie starosty kolskiego z 17.02.1785 r. wyrażono dezaprobatę dla tych postulatów mieszczan.

Kościół i klasztor paulinów

Kościół i klasztor oo. paulinów po raz pierwszy wzmiankowano w 1325 roku. W 1436 r. król Władysław Jagiełło darował klasztor ojcom Paulinom. Ci opiekowali się nim do 1819 r. i od 1953 r. Klasztor usytuowany jest prostopadle od zachodu orientowanego kościoła, połączony jest z nim przejściem na wysokości pierwszego piętra. Kościół otoczono w 1790 r. murem z dwiema bramami, ujętymi w zdwojone pilastry, ozdobione przerywanymi szczytami. Budynki murowane są z cegły i otynkowane.

Barokowy kościół parafialny pw. Świętego Wojciecha był wielokrotnie odbudowywany i restaurowany, ostatni raz po pożarze w 1877 r. W latach 1913-1914 dobudowano kaplice wg projektu Józefa Dziekońskiego. Kościół jednonawowy, z węższym i nieco niższym prezbiterium zamkniętym wielobocznie oraz wieżą. Przy prezbiterium od północy stara zakrystia, od południa – nowa. Przy nawie od południa neobarokowa kaplica. Wewnątrz sufit z fasetą, w starej zakrystii sklepienie kolebkowo-krzyżowe. Łuk tęczowy półkolisty, ściany rozczłonkowane pilastrami. Z zewnątrz kościół oszkarpowany. Okna prostokątne, zamknięte półkoliście z witrażami. Wieża czterokondygnacyjna ze ściętymi narożami, ujętymi w pilastry; na najwyższej nieco węższej kondygnacji, hełm z 1877 r. Na wieży zegar z 1769 r. Dachy świątyni dwuspadowe, kryte blachą, jedynie nad prezbiterium – dachówką. Wewnątrz trzy ołtarze z drugiej połowy XVIII wieku. Główny z rzeźbami świętych zakonników i ojców kościoła oraz obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XV wieku, w srebrnej sukience z cechą Torunia i imienną, zapewne złotnika Johanna Bierpfaffa z połowy wieku XVII. W bocznych ołtarzach obrazy Anioła Stróża, Ukrzyżowania z Matką Bożą i Świętym Janem oraz Święty Piotr – wszystkie z przełomu XVII i XVIII wieku. Ambona rokokowa z rzeźbą Chrystusa na baldachimie.

Klasztor wzniesiono zapewne w końcu XVII wieku. Spalony w 1748 r., odbudowany w 1758 r. Barokowy, dwukondygnacyjny. Wewnątrz w trakcie środkowym, korytarz sklepiony w przyziemiu kolebką na gurtach, na piętrze - kolebką krzyżową. Na osi elewacji wschodniej, brama wejściowa zamknięta łukiem odcinkowym. Szczyty północne i południowe ujęte w spływy wolutowe, zwieńczony trójkątnym przyczółkiem. Dach dwuspadowy, kryty dachówką.

Cmentarz rzymskokatolicki

Na cmentarzu parafialnym pw. św Wojciecha w Brdowie można zobaczyć m. in. nagrobki wielu znanych osób, jest to miejsce również bogate w historię. Spoczywają tu m. in. członkowie rodziny Poli Negri (wybitnej, polskiej aktorki) - jej dziadek Franciszek Kiełczewski, oraz wujostwo Julian i Franciszka - rodzeństwo Eleonory Kiełczewskiej - matki Poli Negri. Znajduje się tu również grób Jakuba Krzyżanowskigo - dziadka Fryderyka Chopina ze strony matki.Zbiorowa mogiła powstańców styczniowych, którzy zginęli w bitwie pod Brdowem. Pomnik Karola Libelta - syna poznańskiego działacza i filozofa oraz Leo Younga de Blankenheima - dowódcy powstania styczniowego.

Zespół Szkół

W Brdowie od około 1450 roku działa szkoła. Prowadzili ją ojcowie paulini, którzy byli jej rektorami. W 1907 roku staraniem księdza Gniazdowskiego i parafian oddano do użytku nowy budynek szkoły, który służył mieszkańcom Brdowa do 2009 r. jako przedszkole. Obecnie w Brdowie znajduje się przedszkole, szkoła podstawowa i gimnazjum. Nowy budynek przedszkola zbudowano na terenie Zespołu Szkół w Brdowie. W 1999 r. Zespół Szkół nawiązał współpracę ze szkołą podstawową w Ojranach na Litwie. Co roku dwudziestoosobowa grupa nauczycieli i młodzieży przyjeżdża do Brdowa na wakacje. Jest to możliwe dzięki wsparciu finansowemu "Wspólnota Polska". Dzięki temu uczniowie z polskiej szkoły na Wileńszczyźnie mogą zwiedzić Polskę i zapoznać się bliżej z polską kulturą..

Pomniki i tablice pamiątkowe

  • Figura NMP (Matki Kościoła),
  • Pomnik Jana Pawła II,
  • Pomnik Świętego Floriana,
  • Popiersie Fryderyka Chopina,
  • Pomniki 12. apostołów,
  • Rzeźby ludowe; wykonane z gałęzi lipy, pomniku przyrody, które odłamał wiatr podczas burzy,
  • Kamień legendarny z pamiątkową tablicą, poświęconą Ks. J. Markowskiemu,
  • Kamienie w parku z tablicami pamiątkowymi,
  • Tablica upamiętniająca J. Krzyżanowskiego (dziadka F. Chopina),
  • Tablica upamiętniająca miasto Brdów,
  • Tablica upamiętniająca Polę Negri,

Legendy brdowskie

Z Brdowem związanych jest wiele legend. Dotyczą one jeziora, ludzi i obrazu. Legenda o obrazie mówi, że Matka Boża w brdowskim kościele ma twarz św. Jadwigi, królowej - żony Władysława Jagiełły. Legenda o jeziorze mówi zaś, że dawniej utopiło się tam wesele, przechodzące po zamarzniętej wodzie na skróty do kościoła. Utopiły się tam goście, jak i karoca z parą młodą. Legenda o ludziach dotyczy m.in. dwóch braci, którzy zginęli w bratobójczym pojedynku o piękną kobietę. Dziś można zobaczyć kamień z wyrytymi dwiema czaszkami, znajdujący się niedaleko kościoła, który symbolizuje to krwawe wydarzenie.

Ludzie związani z Brdowem

  • Pola Negri (ur. 1897– zm. 1987) - aktorka, gwiazda kina niemego - wraz a matką kilkakrotnie przyjeżdżały do Brdowa na wakacje.
  • Eleonora Kiełczewska (ur. 1861 - zm. 1954) - matka Poli Negri, urodzona w Brdowie.
  • Mieczysław Wejman (ur. 1912– zm. 1997) - rektor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, urodzony w Brdowie.
  • o. Augustyn Kordecki OSPPE (ur. 1603 - zm. 1673)- bohaterski obrońca Jasnej Góry przed Szwedami (przebywał w Brdowie w roku 1651 i 1672).
  • Jakub Krzyżanowski (ur. ok. 1729 - zm. 1805) - dziadek Fryderyka Chopina ze strony matki. Zmarł dnia 29 października 1805 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym pw. św. Wojciecha BM w Brdowie.
  • ks. Józef Markowski (ur. 1886 - zm. 1963)- proboszcz parafii w latach 1929 - 1930. Napisał i wydał drukiem tomik wierszy: "Sonety Brdowskie".
  • o. Zachariasz Jabłoński OSPPE (ur. 1940)- paulin, teolog, dziennikarz, III definitor w zakonie Paulinów. Urodzony w Brdowie, obecnie mieszka na Jasnej Górze.
  • Karol Libelt (ur. 1807 - zm. 1875) - polski filozof mesjanistyczny, działacz polityczny i społeczny, prezes Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Zmarł w Brdowie.
  • Karol Libelt (ur. 1843 - zm. 1863) - syn Karola Libelta - powstaniec, poległ w bitwie pod Brdowem, spoczywa na cmentarzu parafialnym pw. św. Wojciecha BM w Brdowie.
  • Léon Young de Blankenheim (ur. 1837 - zm. 1863) - dowódca polskich oddziałów powstańczych, poległ w bitwie pod Brdowem, spoczywa na cmentarzu parafialnym pw. św. Wojciecha w Brdowie.
  • Florian Piskorski (ur. 1902 - zm. 1979) - amerykański działacz polonijny, ukrywał się w Brdowie podczas II wojny światowej w tutejszym lazarecie.
  • Andrzej Kreutz-Majewski (ur. 1936 - zm. 2011) - malarz, scenograf operowy, profesor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Urodzony w Brdowie.

Sport

Przy Zespole Szkół w Brdowie działa Uczniowski Klub Sportowy o specjalności wioślarskiej, dzięki któremu uczniowie mają możliwość uprawiania tej dyscypliny sportowej oraz uczestniczenia w zawodach sportowych, nawet na szczeblu ogólnopolskim. Klub korzysta z naturalnej bazy sportowej, jaką jest znajdujące się w odległości 300 m od szkoły, Jezioro Brdowskie. Uczniowie biorą udział w licznych zawodach wioślarskich odbywających się na terenie całego kraju. Dobra baza sportowa klubu pozwala od kilku lat organizować na Jeziorze Brdowskim regaty wioślarskie o zasięgu krajowym. W Brdowie działa także Młodzieżowy Klub Sportowy (MKS), który trudni się różnymi dyscyplinami sportowymi (siatkówka, wioślarstwo).

Pomnik Przyrody

W centrum Brdowa znajduje się pomnik przyrody; ponad 90-letnia lipa, posadzona 3 maja 1919 roku na pamiątkę odzyskania przez Polskę niepodległości, została pomnikiem przyrody w 1991 r.

Gospodarka

Obecnie Brdów jest dość ważnym, lokalnym ośrodkiem handlowym i usługowym. Mieści się tu wiele zakładów, sklepów i ważnych obiektów (takich jak: szkoły, bank, poczta, ośrodek zdrowia, OSP czy stacja uzdatniania wody).

Kultura

W miejscowości działa, powstałe w 2004 r. stowarzyszenie Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Brdowskiej, które dba o rozwój i wygląd miejscowości, a także trudni się organizacją imprez plenerowych oraz spotkań kulturalnych. W 2009 r. w Brdowie zaczął działać "Klub Seniora". Ponadto istnieje także filia Gminnego Ośrodka Kultury, Biblioteka Publiczna, a w ZS biblioteka szkolna (wyłącznie dla uczniów). Dzieci i młodzież mają możliwość uczestnictwa w klubach sportowych: UKS i MKS.

Edukacja

Na terenie Brdowa działalność swą prowadzą obecnie tylko trzy szkoły:

  • przedszkole samorządowe
  • szkoła podstawowa
  • gimnazjum

W drugiej poł. XX w. istniała także możliwość nauki dla dorosłych.

Zabudowa

Obecnie Brdów zabudowany jest w większości przez domy jednorodzinne lub wielorodzinne. Najwięcej obiektów handlowych i usługowych mieści się w centrum miejscowości, na Placu Wolności i ulicy Braterstwa Broni. Domy są w większości murowane, nieliczne drewniane. Z interesujących budynków można wymienić: remizę OSP, z 3-piętrową, ceglaną wieżą oraz dom Poli Negri.

Miejsca noclegowe

Na terenie Brdowa mieści się kilka miejsc noclegowych: Jest to Dom Pielgrzyma oo. Paulinów, "Karczma pod Jesionem", która oferuje noclegi a także pole kempingowe, przy Jeziorze Brdowskim.

Gastronomia i lokale imprez okolicznościowych

W Brdowie mieści się "Karczma pod Jesionem" i pizzeria "Capri", gdzie można zorganizować imprezy okolicznościowe, ponadto można wynająć zaplecze gastronomiczne przy klasztorze oo. paulinów i sale: św. Faustyny i Jana Pawła II oraz salę w remizie OSP.

Służba zdrowia

W miejscowości działa NZOZ "Eskulap" i apteka; w ośrodku zdrowia można spotkać się z lekarzem rodzinnym, skorzystać z usług stomatologa bądź masażysty, otrzymać szczepienia, istnieje też możliwość wykonania drobnych zabiegów lub przeprowadzenia badań.

W okresie wojennym w obecnym budynku ZS mieścił się szpital, gdzie pracowali polscy lekarze. Stanowił on pomoc wielu rannym w czasie II wojny światowej.

Inne obiekty

W miejscowości działa także poczta (z kodem 62-620, dawniej 62-621), bank "SGB", stacja uzdatniania wody, zakład fryzjerski, zakład pogrzebowy oraz inne obiekty handlowe i usługowe.

Współpraca zagraniczna

  • Litwa Ojrany (Litwa)

Galeria centrum

Bibliografia

  • Ziemia konińska – przewodnik turystyczny, Piotr Maluśkiewicz, Konin 1997, ISBN 83-86139-28-5
  • Koło, Kłodawa, Uniejów, Dąbie, Przedecz oraz okolice – przewodnik turystyczny, Andrzej Czesław Nowak, Poznań 1987, ISBN 83-85034-05-6
  • BRDÓW, Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Brdowskiej, Dariusz Racinowski, Brdów
  • BRDÓW, Sanktuarium Matki Bożej Zwycięskiej, Brdów
  • Przewodnik po miejscach życia dziadka i matki Fryderyka Chopina na Kujawach, Teresa Racinowska, wydawca TPZB; ul. Braterstwa Broni 23, 62-620 Brdów, Brdów 2010, ISBN 978-83-61117-37-7

Kody pocztowe, Brdów (wyświetlono 1/1)


Ocena internautów miejscowości Brdów
Średnia ocena: 4.7
liczba ocen: 16

Wtyczki społecznościowe

Lubisz miejscowość Brdów, kliknij Google +1 , lub Lubię to!

Komentarze o miejscowości Brdów

Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-17 00:56:55

Szybka zmiana regionu Polski