Lądek (powiat słupecki)

Lądek – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie słupeckim, w gminie Lądek. Miejscowość jest siedzibą gminy Lądek. Miejscowość jest położona na wysokiej skarpie pradoliny Warty, na obrzeżach Nadwarciańskiego Parku Krajobrazowego.

Wieś zamieszkuje 790 osób.

Lądek uzyskał prawa miejskie w 1250 i ponownie w 1269. Miastem pozostawał do 1870.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa konińskiego.

We wsi znajdują się dwa zabytki wpisane do krajowego rejestru zabytków, są nimi:

• kościół parafialny pod wezwaniem św. Mikołaja powstały w latach 1760-77 (przebudowywany w latach 1791-1809 i 1900-3)
• cmentarz rzymskokatolicki z początku XIX w.

W pobliżu miejscowości znajduje się Miejsce Obsługi Podróżnych (MOP Lądek) dla jadących Autostradą A2 w kierunku Warszawy a także Punkt Poboru Opłat (PPO Lądek) za przejazd autostradą na odcinku Konin - Września.

Historia

Daty z historii Lądku :

- W 1173 roku w podrobionym dokumencie Mieszka III Starego, wzmiankowano o Lądku (to obecna nazwa, wcześniej: Consale, Cossale, Cossal) wiązanym z targiem solą; był głównym ośrodkiem lokalnego handlu solą wydobywaną w okolicach Wrąbczyna.

- W 1213 - w dyplomie Henryka arcybiskupa gnieźnieńskiego wystawionego dla cystersów w Lądzie, Lądek występuje jako Cossol.

- W 1238 - książę śląski Henryk Brodaty - umierając - przekazał kasztelanię lądzką z Lądkiem swojemu synowi Henrykowi Pobożnemu.

- W 1250 - Lądek otrzymuje prawa miejskie nadane przez Kazimierz I kujawski, przy czym cystersi zastrzegają prawo osiedlania się w mieście jedynie dla przybyszów z Zachodu; ze względu na trudności ze sprowadzeniem osadników lokacja miejska kończy się jednak niepowodzeniem.

- W 1269 - ponowna lokacja miasta, tym razem z dopuszczeniem osadników polskich.

- W 1418 - Lądek uzyskuje potwierdzenie praw miejskich, przy czym król Władysław Jagiełło zezwala klasztorowi cystersów na przeniesienie miasta Ląd z prawa polskiego na niemieckie.

- W 1458 - Lądek miał obowiązek wysłać na wyprawę malborską dwóch zbrojnych piechurów (np. Zagórów - trzech).

- W 1638 - po raz pierwszy (?) użyto zapis Lądek, ów zapis spotkał Aleksy Orchowski - za sprawą ojca Adama, związany z miejscowością Lądek - przeglądając „metryki zaślubionych” parafii zagórowskiej z lat 1592-1662, pisane w języku łacińskim.

- W 1713, w przywileju wydanym przez opata Antoniego Łukomskiego dla Lądka, występuje zapis „Miasteczko Lądkowskie”.

- W 1768 - (pod data 24 kwietnia) zapisany jest Andrzej Sarbak - karczmarz lądkowski i jego żona Rozalia.

- W 1808 - wg spisu ludności Księstwa Warszawskiego - Lądek miał 368 mieszkańców, dwa lata później - 426 i 72 domy (Zagórów - 827, w 1810 - 962 mieszkańców, 165 domów mieszkalnych).

- W 1868 - kiedy carat wprowadził obowiązek pisania dokumentów we wszystkich urzędach Królestwa Polskiego po rosyjsku, miejscowość zapisywano dalej jako Lądek (bardzo rzadko Londek) i tak zapisana nazwa obowiązuje do dzisiaj.

- W 1870 - wskutek reformy administracyjnej w Królestwie Polskim Lądek traci prawa miejskie.

- W 1908 - Druh Bronisław Gutowski zakłada jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej.

- W 1918 - Wśród wydm (dawniejsza nazwa "Białe Góry" , dzisiaj ze względu na zalesienie "Borek Lądkowski") miała miejsce przysięga członków słupeckiego obwodu Polskiej Organizacji Wojskowej.

- W 1938 dzieci ze szkoły w Lądku, bawiące się na wydmie piaszczystej, zwanej Duży Borek, znalazły znaczą ilość monet i fragmenty granulowanych ozdób... To świadectwo - tak można przypuszczać - przebiegu przez Lądek szlaku rusko-pomorskiego.

- W 1939 - 1945 - Lądek włączony do hitlerowskich Niemiec; miejscowość otrzymuje nazwę Landorf , w latach 1943-1945 wg dokumentów nazwany został "Landeck" , wprowadzony zostaje terror wobec ludności polskiej, zaś ludność żydowska ulega wymordowaniu; posterunek SS wraz z urzędem gminy znajduje się w obecnym budynku mieszczącym ośrodek zdrowia, pocztę i przedszkole przy ulicy Pyzderskiej. W 1944 roku zostaje rozpoczęta budowa baraków robotniczych (obecnie zaadaptowane na potrzeby biur GS-u) w których miała mieszkać garstka ocalałych mieszkańców Lądku przeznaczonych do pracy. Pozostali mieszkańcy mieli zostać zgładzeni w miejscowości Golina (Niemcy nie zdążyli dokończyć budowy krematorium w Golinie, po wojnie budynek został zaadaptowany na zakłady utylizacji)