Kaźmierz

Kaźmierz – wieś w zachodniej Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Kaźmierz, 20 km na północny zachód od Poznania, nad rzeką Samą. Miejscowość jest siedzibą gminy Kaźmierz.

Wieś leży na Pojezierzu Poznańskim.

W miejscowości znajduje się placówka pocztowa oraz fabryka serów topionych Hochland. W Kaźmierzu mieści się kościół parafialny pw. Narodzenia NMP.

Miejscowość składa się z dwóch części: Kaźmierz Wielkopolski oraz Nowa Wieś.

Według danych z 2009 roku miejscowość ma 3235 mieszkańców.

Historia

Prowadzone badania archeologiczne wykazały trwającą około 10 tysięcy lat aktywność osadniczą w dolinie rzeki Samy i okolicach Jeziora Bytyńskiego. Przez teren gminy przechodził szlak wymiany handlowej, tzw. szlak bursztynowy.

Z Kaźmierzem łączy się również historia Pięciu Braci Męczenników datowana na XI wiek.

Pierwsza wzmianka historyczna o miejscowości Kaźmierz pochodzi z 1298 r., kiedy to biskup poznański Andrzej Zaremba zaliczył kościół w Kaźmierzu do archidiakonatu poznańskiego większego. Jako miasto Kaźmierz pojawia się po raz pierwszy w 1384 r. Wówczas to Domarad z Pierzchna, kasztelan poznański napadł na miasta Kaźmierz i Szamotuły. Prowadzone badania wskazują na jeszcze wcześniejszą około 200-letnią metrykę miasta jako ośrodka wczesnośredniowiecznego. Kaźmierz był miastem prywatnym należącym do rodu Swidwów herbu Nałęcz z Szamotuł. W 2. połowie XVI wieku miasto przechodziło w ręce rodu Górków, Niegodewskich, a jeszcze w 1793 r. Kaźmierz był miastem i należał do rodzin Moszczenickich i Niegolewskich. Prawa miejskie stracił na początku XIX wieku.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Kościół

Z planu dawnego miasta zachował się podłużny rynek przy trakcie z Poznania do Szamotuł, z kościołem parafialnym pw. Narodzenia NMP z 1494 r. wzniesionym na miejscu drewnianego kościoła powstałego przed 1298 r. W 1515 r. dobudowano do kościoła kaplicę w formie nawy, a w 1934 kaplicę grobową Skrzydlewskich.

W nawie głównej i kaplicy oraz prezbiterium kościoła do dziś zachowały się gotyckie gwieździste sklepienia. W pochodzącym z początku XVI w. późnorenesansowym ołtarzu głównym znajduje się późnogotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem wykonana około 1510 r. Dwa boczne ołtarze są w stylu renesansowym. W kościele znajduje się również zabytkowy obraz, namalowany na lipowej desce przedstawiający św. Annę Samotrzeć.

Zabytki

• Kościół późnogotycki z XV wieku
• Zespół dworsko-parkowy z XIX wiecznym pałacem w stylu neogotyku romantycznego
• Budynki byłego dworca kolejowego z początku XX wieku

Zobacz też

• Kaźmierzewo, Kaźmierzów
• Zbiornik Radzyny - bezpośrednio na północ od miejscowości