Obrzycko

Obrzycko – miasto i gmina w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, położone przy ujściu rzeki Samy do Warty. Miasto jest także siedzibą gminy wiejskiej Obrzycko.

Według danych z 31 grudnia 2010 roku miasto miało 2262 mieszkańców.

Ośrodek usługowy; drobny przemysł. Prawa miejskie około 1458-1580 r., 1638-1934 r. i od 1990 r.

Gmina wiejska Obrzycko stanowi osobną jednostkę samorządu terytorialnego.

Położenie

Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia miasta wynosi 3,74 km². Miasto stanowi 0,33% powierzchni powiatu.

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa poznańskiego.

Według danych z 2002 roku użytki rolne stanowią 54% powierzchni miasta, a użytki leśne 14%.

">edytuj] Historia

• 1238 rok - Obrzycko wzmiankowane jako gród kasztelański
• 1253 rok - Obrzycko na krótko było własnością joannitów poznańskich
• 1298 rok - biskup poznański Andrzej Zaremba wymienia pod tą datą istnienie parafii obrzyckiej
• 1458 rok - Obrzycko wysyła na wojnę z Krzyżakami jednego swojego obywatela, co oznacza że musiało być miastem, gdyż to one miały obowiązek wystawiać na wojnę odpowiednią liczbę obywateli, w zależności od liczby mieszkańców
• 1628 rok - powstaje gmina luterańska
• 1638 rok - dzięki staraniom ówczesnego właściciela Obrzycka Krzysztofa Radziwiłła miasto ponownie otrzymuje prawa miejskie od króla Władysława IV; z tego też roku pochodzi herb Obrzycka
• 1691 rok - powstaje Bractwo Kurkowe
• I połowa XVII w. budowa ratusza w stylu barokowym
• 1714 rok - Władysław Radomicki, właściciel Obrzycka, rozpoczyna budowę kościoła katolickiego według projektu Pompeo Ferrariego
• 1793 rok - Obrzycko dostaje się pod zabór pruski
• 1906 rok - rozbudowa kościoła parafialnego
• 1909 rok - Obrzycko uzyskuje połączenie kolejowe z Wronkami i Obornikami
• 1924 rok - wielka powódź
• 1934 rok - Obrzycko traci prawa miejskie
• 1948 rok - powstaje biblioteka publiczna licząca na początek 500 tomów
• 1955 rok - otwarcie stadionu miejskiego
• 1959 rok - rozbudowa szkoły przy ul. Strzeleckiej
• 1967 rok - Szkoła Podstawowa otrzymuje imię Powstańców Wielkopolskich
• 1969 rok - na ścianie ratusza umieszczono tablicę upamiętniającą wymarsz powstańców obrzyckich na front północny
• 1978 rok - powstaje Gminny Ośrodek Kultury
• 1980 rok - rozbudowa szkoły
• 1984 rok - oddano do użytku nową strażnicę OSP
• 1990 rok - Obrzycko odzyskuje prawa miejskie, następuje podział na dwie gminy : miejską i wiejską
• 2002 rok - powstaje Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Obrzyckiej
• 2008 rok - powstaje Obrzycko.info - Niezależny Portal Informacyjny Ziemi Obrzyckiej
• 2008 rok - zakończenie renowacji Rynku, remont wieży obrzyckiego ratusza
• 2010 rok - remont dachu oraz odnowa zegara na ratuszu
• 2011 rok - otwarto plac zabaw dla dzieci oraz Orlika

">edytuj] Zabytki

• Późnobarokowy kościół z 1714 roku, ufundowany przez ówczesnego właściciela Obrzycka, Władysława Radomickiego według projektu architekta Pompeo Ferrariego . Budowę ukończono w roku 1758. Restaurację i rozbudowę kościoła przeprowadzono w 1906 roku. wg projektu Rogera Sławskiego. Wewnątrz kościoła znajduje się obraz "Ostatnia wieczerza" z 1609 roku autorstwa Eugenio Caxesa, zakupiony w Hiszpanii przez Atanazego Raczyńskiego w 1858 roku i podarowany parafii.
• Ratusz z połowy XVIII wieku. W dziewiętnastym wieku zamieniony na spichlerz. W jednej ze ścian renesansowe obramowanie okienne z 1527 roku , przywiezione z Portugalii w 1843 przez Atanezego Raczńskiego. Obecnie pełni mieści się w nim Urząd Miasta i Urząd Gminy.
• Kościół ewangelicki , neobarokowy z 1911 roku.
• Wokół Rynku szachulcowe i murowane domy z 1. połowy XIX wieku.
• Nieopodal kościoła , przy ujściu rzeki Samy do Warty, grodzisko stożkowe o obwodzie około 150 m.
• Na drugim brzegu Warty znajduje się pałac Raczyńskich w Obrzycku-Zamek z około 1856 roku, a wokół pałacu park krajobrazowy z 1 połowy dziewiętnastego wieku.
• Przy ulicy Kruppika znajduje się budynek byłej synagogi.

Znani mieszkańcy

• Marian Schwartz polski artysta, plastyk, grafik, witrażysta, społecznik, regionalista i pedagog.
• Filip Myszkowski polski rysownik, malarz, twórca komiksów, ilustrator.
• Abraham Berliner niemiecki teolog i historyk, ceniony doradca rządu niemieckiego do spraw religijnych , naukowych i filozoficznych.
• Otto Eduard Hasse niemiecki aktor i reżyser.
• Stanisław Adamski polski biskup rzymskokatolicki, biskup diecezjalny katowicki w latach 1930–1967, aktywny w życiu polityczno-społecznym.

Komunikacja

Drogowa:

Przez Obrzycko przebiega droga wojewódzka 185 do Szamotuł oraz 117 do Ostroroga.

Autobusowa:

Komunikację autobusową zapewniają przedsiębiorstwa PKS Wałcz i PKS Kołobrzeg oraz Matmich-Bus. Obrzycko posiada bezpośrednie połączenia autobusowe z Poznaniem, Szamotułami, Wronkami, Piłą, Obornikami, Czarnkowem, Wałczem i Kołobrzegiem.

Kolejowa:

Przez miasto przebiega nieczynna linia kolejowa Oborniki – Wronki. Linia ta, zwana trasą wroniecką lub Jasiem, była oddawana do eksploatacji etapami. Pierwszy etap prac budowlanych zakończył się 1 lutego 1910 roku, kiedy to oddano do użytku szlak od Wronek do Jaryszewa, do mostu nad Wartą o długości 14,3 kilometrów. Uroczystości związane z otwarciem trasy zaszczycił sam hrabia Raczyński, który posiadał w pobliżu ziemie i dofinansował budowę szlaku. Dnia 1 lipca tego samego roku oddano do użytku pozostałą część trasy, z Jaryszewa do Obornik o długości 17,4 kilometra. Prace budowlane były podzielone na dwa etapy, ponieważ w połowie trasy, między stacjami Jaryszewo, a Stobnicą, linię przecina rzeka Warta. Wybudowano w tym miejscu most (długości 206 metrów) o konstrukcji kratownicowej nad nurtem rzeki. Główne przęsło umieszczono na wysokości 8,84 metra nad lustrem wody. Pierwszy pociąg wjechał nań 8 maja, potem przeprowadzono próby obciążeniowe. Po wykonaniu wszystkich prac budowlanych linia została oddana w całości do eksploatacji 1 lipca 1910 roku. Lokomotywa z jednym wagonem pasażerskim pokonywała trasę aż do końca 1991 roku. Z dniem 1 stycznia 1992 roku Polskie Koleje Państwowe zawiesiły przewozy pasażerskie. Polska kolej w tym roku przeżyła szok. Jak podaje Stanisław Koziarski w książce "Sieć kolejowa Polski w latach 1918 – 1992", PKP zawiesiło przewozy wbrew woli społeczności lokalnej i bez zgody władz terenowych. Zawieszono wtedy ruch na kilkudziesięciu szlakach o łącznej długości około tysiąca kilometrów. Z dniem 1 stycznia 1994 roku wstrzymano ruch towarowy na trasie od Słonaw do Obrzycka. 1 stycznia 2000 roku zrobiono to samo z odcinkiem Oborniki – Słonawy. Najdłużej był czynny odcinek od Obrzycka do Wronek. Ruch zawieszono tam 22 grudnia 2000 roku. W 2001 roku linia była już nieprzejezdna. Pomiędzy Obrzyckiem, a mostem nad Wartą w pobliżu Jaryszewa brakowało około 200 metrów torów. 28 lutego 2005 roku linia kolejowa Oborniki – Wronki została skreślona z kolejowego wykazu linii kolejowych D-29. W 2008 roku, na przełomie maja i czerwca, na terenie Gminy Oborniki linia została rozebrana. Tory urywają się w połowie mostu nad Wartą w Stobnicy. Dalej jest możliwy wjazd pociągu do Obrzycka, ale już tylko od strony Wronek. W 2010 r. zorganizowano huczne obchody uruchomienia linii - Piknik Kolejowy „100 lat Jasia”.

Najbliższa, czynna stacja kolejowa znajduje się we wsi Pęckowo, która oddalona jest od Obrzycka o około 5 km i położona jest przy linii kolejowej nr 351.

Edukacja i kultura

Edukacja:

• Przedszkole Miejskie w Obrzycku
• Zespół Szkół im. Powstańców Wielkopolskich w Obrzycku

Kultura:

• Biblioteka Publiczna Miasta Obrzycko i Gminy Obrzycko, przy ul. Marcinkowskiego 10, posiada około 28 172 woluminów. Od 1996 roku wypożyczanie książek jest zautomatyzowane, przy użyciu programu SOWA. Oprócz wypożyczalni w bibliotece znajduje się czytelnia oraz 4 stanowiska z dostępem do internetu. Biblioteka organizuje również różnorodne formy pracy z czytelnikiem, głównie dziecięcym, prowadzi edukację czytelniczą poprzez lekcje biblioteczne, spotkania autorskie, konkursy czytelnicze.

• Ośrodek kultury zlikwidowano w 2005 roku.

• Na terenie miasta działa Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Obrzyckiej

Sport i rekreacja

W mieście działa klub piłkarski MKS Warta Obrzycko. Obrzycką Amatorską Ligę Piłki Siatkowej organizuje Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Obrzyckiej. W 2010 roku powstała Obrzycka Liga Futsalu. Cyklicznie organizowane są również wyścigi kolarskie dla dzieci i młodzieży.

Obiekty:

• Sala gimnastyczna przy Zespole Szkół w Obrzycku
• Kompleks boisk w ramach Orlika - boisko do piłki nożnej ze sztuczną nawierzchnią oraz wielofunkcyjne boisko do koszykówki, siatkówki i piłki ręcznej
• Boisko piłkarskie przy ulicy Sportowej

Szlaki turystyczne

• Szlaki piesze

Odcinki tych szlaków, czerwonego do Wronek i zielonego do Szamotuł, wchodzą w skład Europejskiego Dalekobieżnego Szlaku Pieszego oznaczonego symbolem E-ll, prowadzącego z nad Morza Północnego do przejścia granicznego w Ogrodnikach.

• Szlaki rowerowe