Barchlin

Barchlin – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Przemęt.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.

Podstawowe funkcje wsi: rolnicza i przemysłowa.

Położenie

Miejscowość Barchlin położona jest w południowo-wschodnim pasie wysoczyznowym, na skraju dwóch dużych rejonów: Wysoczyzny Leszczyńskiej i Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej. Administracyjnie należy do Gminy Przemęt w powiecie wolsztyńskim, Województwo wielkopolskie. Gmina Przemęt wraz z Barchlinem zlokalizowana jest na granicy Pojezierza Lubuskiego i Pojezierza Wielkopolskiego.

Wieś Barchlin położona jest na północny wschód od Przemętu, tuż za miejscowością Bucz. Dojechać tam można bezpośrednio drogą przez Sączkowo i Bucz, lub też jadąc dookoła przez Siekówko, Siekowo, Kluczewo i Sączkowo. Do Urzędu Gminy z Barchlina jest ok. 9 kilometrów.

Środowisko przyrodnicze

Zagospodarowanie przestrzeni

Powierzchnia wsi składa się z:

• gruntów ornych – 458,65 ha
• łąk – 26,15 ha
• pastwisk – 67,06 ha
• lasów – 44,44 ha
• sadów – 4,05 ha

oraz z niewielkich cieków wodnych. Zabudowa jest zwarta, w części południowej typowa dla rolnictwa indywidualnego; w części północnej znajdują się zabudowania RSP (obecnie w likwidacji) i spółdzielcze bloki mieszkalne.

Ukształtowanie terenu jest wynikiem ostatniego zlodowacenia. Podczas wycofywania się, lodowiec pozostawił naniesione duże masy materiału, są to przede wszystkim piaski i żwiry. Spowodowało to powstanie moreny dennej i czołowej, w postaci drobnych pagórków.

Świat roślinny i zwierzęcy

Część miejscowości, leżąca na południe od drogi Śmigiel-Mochy, należy do Przemęckiego Parku Krajobrazowego, pozostała część leży w otulinie tegoż Parku.

Podmokłe łąki o podłożu torfowym mają charakter szuwarów z dominacją turzyc. Występują tam torfianki i trzcinowiska, a wśród nich liczne gatunki ptaków wodno-błotnych, a także drapieżnych. W okolicach występuje tez zwierzyna: sarny, jelenie, dziki, lisy, zające, bażanty, kuropatwy.

Atrakcje turystyczne

Atrakcją krajobrazową jest wzniesienie o wysokości 96 metrów, zwane Byczą Górą, stanowiące dobry punkt widokowy. Zachodnie zbocze porasta konwalia majowa, a całe wzniesienie lasy sosnowe i mieszane.

Surowce mineralne

Barchlin nie posiada bogatych złóż surowców. Na uwagę zasługują następujące złoża:

• torf łąkowy
• żwiry

Środowisko kulturowe i zabytki

W Barchlinie znajdują się 22 stanowiska archeologiczne, m.in. cmentarzysko należące do ludności kultury łużyckiej, pochodzące z młodszej epoki brązu (1000–650 p.n.e.). co stanowi cenny zabytek archeologiczny. Około 200 metrów na wschód od rzeczki, która stanowiła niegdyś granice wsi, znajduje się grodzisko z okresu wczesnego średniowiecza, jedno z nielicznych znajdujących się na terenie Gminy Przemęt.

W części należącej obecnie do RSP znajduje się Założenie Dworskie z Zespołem dworsko-folwarcznym, składające się z dworku rządcy oraz niewielkiego parku. Dworek został wzniesiony w 1893 roku przez ówczesnego właściciela majątku Fryderyka Ksawerego Speicherta.

Jest on murowany z cegły, wysoko podpiwniczony, parterowy, z mieszkalnym poddaszem, nakryty niskim, prawie płaskim dachem. Na elewacji frontowej zachowała się tablica z data budowy i łacińską sentencją "1893 CUSTODI DOMINE HOC AEDIFICIUM ET AB OMNI PERICULO DEFENDE F.X. SPEICHERT" ("Zachowaj Panie ten budynek i broń ponad wszelkim niebezpieczeństwem"). Park krajobrazowy o powierzchni 1,6 ha, został założony w końcu XIX wieku na rzucie prostokąta. W środkowej części parku znajdują się dwa stawy połączone rowem. Drzewostan parkowy składa się głównie z lipy drobnolistnej i robinii akacjowej, a w części północno-zachodniej rosną: olsza czarna, klon pospolity, jawor, topola biała (jedno z drzew ma obwód 360 cm), dąb szypułkowy (tutaj również rośnie okazały egzemplarz o obwodzie 310 cm), a także brzoza brodawkowata. Na trawniku przed dworem rośnie pomnikowy cis o obwodzie 230 cm, rozwidlający się na cztery pnie.

Z dawnej zabudowy zachował się spichlerz z II poł. XIX wieku, murowany z cegły, trzykondygnacyjny, z dwukondygnacyjnym poddaszem, nakryty dachem dwuspadowym. W pierzei północno-wschodniej zachowana została stodoła, a w południowo-wschodniej chlewnia z przełomu XIX i XX wieku. W pierzei południowo-zachodniej znajduje się dawna stajnia z 1917 roku oraz obora z początków XX wieku, murowane z cegły, nakryte dachem dwuspadowym. Przy drodze przez wieś zachowały się domy, jeden przeznaczony pierwotnie dla sześciu rodzin, drugi dla trzech, wzniesione zostały pod koniec XIX wieku, murowane z cegły, parterowe, z użytkowym poddaszem, nakryte dachem dwuspadowym pokrytym dachówką. Sześciorak został zbudowany na planie wydłużonego prostokąta. Każde z mieszkań składało się z dwóch izb i kuchni, w szczytach zachowały się fryzy schodkowe.

W wiosce przetrwało także kilka domów z przełomu XIX i XX wieku, z których najstarszy został zbudowany w 1880 roku. Na skraju Barchlina znajdują się także resztki drewnianego wiatraka z 1824 roku.

Dzięki dokumentom sądowym wiadomo iż jeden z właścicieli majątku, Wojciech Barkliński, prowadził sądowe spory z wieloma sąsiadami. Oto niektóre z nich:

• w 1392 roku skarży Wolframa Bodeckiego z Bucza o uwięzienie go wraz z jego 8 kmieciami oraz o napad i rabunek siana
• w 1393 skarży Katarzynę Kardynałową, niegdyś dziedziczkę w Trzebidzy o zrabowane 2 osiodłane wierzchowce i dokumenty
• w 1395 oskarżony jest przez Zygfryda, wójta Kościana i Wojciecha Kokorzyńskiego o gwałt
• w 1398 skarży Wolframa o zniesławienie
• w 1398-1404 oskarżony o uwięzienie tegoż wójta i o rabunek jego zboża
• w 1400 przegrywa spór z przeorem klasztoru w Ząbrsku (obecnie Zemsko) o wieś Osiecko
• w 1412-1416 wygrywa spór z Wyszemirem Bodeckim z Wilkowa (Polskiego) o 1/4 jeziora Trzebidza
• w 1417 procesuje się z Dobiesławem Grobskim (lub Bodeckim) z Grobi o 1/2 jeziora Trzebidza i o 1/3 wsi Trzebidza

Również synowie Wojcicha, Sędziwój i Andrzej Barklińscy prowadzili liczne spory:

• w 1420 skarżą Wyszemira z Bucza o przekopanie rowu i wyłowienie ryb z ich jeziora

Obiekty zabytkowe podlegające ochronie

• wiatrak-koźlak, drewniany, 1824 rok
• budynek mieszkalny nr 13, cegła, 2 połowa XIX wieku
• budynek mieszkalny nr 32, cegła, 1936 rok
• budynek mieszkalny nr 30, szach., 2 połowa XIX wieku
• budynek mieszkalny nr 27, cegła, 1916 rok
• budynek mieszkalny nr 16, szach., początek XIX wieku
• budynek mieszkalny nr 8, cegła, koniec XIX wieku

Ścisłej ochronie konserwatorskiej "A" podlegają:

• zespół dworsko-parkowy wraz z zabudowaniami folwarcznymi
• wiatrak-koźlak

Dziedzictwo historyczne i religijne

Pierwsza wzmianka o wsi Barchlin pochodzi z 1303 roku. Dawniej nosiła takie nazwy jak: Barklin, Barchlino, Barklyno, Barklino Stare, niem. Bultenberg. W średniowieczu stanowiła własność szlacheckiej rodziny Barklińskich, Już w 1772 roku Barchlin wchodził w skład dóbr Popowo Stare i aż do 1945 roku należał do ich kolejnych właścicieli. W końcu XVII wieku znajdował się w rękach Rozdrażewskich, a od połowy XVIII wieku do ok. 1840 roku – Szołdrskich. W roku 1772 na folwarku w Barchlinie znajdowało się 135 owiec oraz 16 wołów ratajskich i krów. W 1926 roku Barchlin stanowił samodzielny majątek o powierzchni 410,53 ha, z czego 275 ha liczyły pola, 100 ha łąki i pastwiska, 20 ha lasy, a 15,53 nieużytki, drogi i podwórza. Po II wojnie światowej został rozparcelowany wśród pracowników majątku, którzy 27 lutego 1949 roku utworzyli pierwszą w Polsce Ludowej Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną. W latach 70. i 80. RSP przeżywała okres intensywnego rozwoju. W szczytowym okresie zatrudniała ponad 150 osób. Przy RSP istniał klub sportowy 'ZJEDNOCZENI' z sekcją piłkarską, a w zabytkowym dworku, gdzie mieściły się biura i klubokawiarnia, spotykała się młodzież, dorośli a także dzieci. Istniał Klub Prasy i Książki, który organizował Przeglądy Teatrzyków Lalkowych, Konkursy Plastyczne, Spotkania z Poezją i Prozą i inne. Do lat 70. istniała także szkoła podstawowa z klasami 1-4. Miejscowość następnie została przyłączona do obwodu Szkoły Podstawowej w Buczu, a budynek szkolny zamieniony na mieszkania dla nauczycieli. Na początku lat 90., z różnych przyczyn, RSP popadła w stan upadłości i została postawiona w stan likwidacji, która trwa do chwili obecnej, Klub Sportowy zmienił nazwę na HELIOS i został przeniesiony do Bucza, natomiast klubokawiarnia została zamknięta. Pozostały tylko organizacje społeczne jak Związek Emerytów i Rencistów, Ochotnicza Straż Pożarna.

Najważniejsze współczesne wydarzenia

Dnia 12 Sierpnia 2006 zostało otwarte Centrum Społeczno-Kulturalno-Sportowe, którego budowę częściowo zrealizowano z funduszy unijnych. Pozostała część została pokryta z budżetu Gminy Przemęt.

W roku 2009 miejscowość obchodziła 700-lecie istnienia, natomiast Ochotnicza Straż Pożarna obchodziła 60-lecie działalności. Z tej okazji został odsłonięty pomnik Św. Floriana (Patrona Strażaków), a także tablica upamiętniająca uczestników Powstania Wielkopolskiego oraz poległych w czasie I i II Wojny Światowej. Odsłonięty został również nieoficjalny herb Barchlina, zaprojektowany przez Agnieszkę Dominiak, łączący motywy historyczne i współczesne.

• Uczestnicy powstania wielkopolskiego:

Adamczewski Michał Adamczewski Kazimierz Adamczewski Antoni Czajka Józef Franek Franciszek Mielcarek Wojciech Pieśniak Franciszek Szalewski Franciszek

• Polegli w czasie I i II wojny światowej:

Klecha Szczepan Szalewski Antoni Mikołajczak Jan Mikołajczak Władysław Nowak Jan Adamczewski Kazimierz Adamczewski Michał Kaźmierczak Stanisław

Ochotnicza Straż Pożarna Barchlin

Jedną z organizacji społecznych, które nawet na moment nie straciły inicjatywy jest Ochotnicza Straż Pożarna. Została założona w 1949 r. Strażacy OSP Barchlin odnoszą wiele sukcesów w zawodach sportowo-pożarniczych i to zarówno w zawodach krajowych wszystkich szczebli jak i zawodach międzynarodowych. MDP (Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza) dziewcząt wystartowała po raz pierwszy w zawodach gminnych w 1984 r. Organizowała zabawy taneczne, festyny, spotkania przy ognisku, a przede wszystkim szkoliła drużyny strażackie w różnych kategoriach wiekowych. W latach 70. i 80. XX wieku sukcesy w zawodach strażackich odnosiły głównie drużyny: męska i młodzieżowe drużyny chłopców. W 1992 roku młodzieżowa drużyna dziewczęca (12–16 lat), startując według regulaminu polskiego w zawodach wojewódzkich w Lesznie, pokonała w wahadłowym biegu sztafetowym następną drużynę o 19 sekund, wygrywając przy okazji z wszystkimi drużynami chłopców. W konsekwencji dziewczęta zaczęły ćwiczyć według międzynarodowego regulaminu CTIF i w lipcu 1993 r. reprezentowały Polskę na Olimpiadzie Pożarniczej CTIF w Berlinie. Drużyna zajęła tam 4 miejsce, a w Olimpiadzie Obozowej (gry i zabawy zręcznościowe) okazała się najlepsza wśród dziewcząt. W klasyfikacji generalnej, wspólnej z chłopcami, zajęła 7 miejsce. Był to początek wielkiego rozwoju drużyny. Do tej pory dziewczęta z OSP Barchlin pięciokrotnie reprezentowały Polskę na Olimpiadach Pożarniczych, są pięciokrotnymi mistrzyniami Polski, raz wicemistrzyniami oraz raz brązowymi medalistkami.

Dziewczęta, gdy kończą 16 lat, zaczynają ćwiczyć i startować w drużynach kobiecych, odnosząc także znaczące sukcesy. Nabór do drużyn dziewcząt i kobiet prowadzony jest także w sąsiednich miejscowościach, głównie w Buczu, a także w Sączkowie, Przemęcie, Kluczewie, Siekowie, Błotnicy, Biskupicach, czy też w Poświętnie. W konsekwencji młodzieżowa drużyna nosi nazwę MDP Barchlin, natomiast drużyna kobieca, wywodząca sie z drużyny młodzieżowej, nosi nazwę KDP Bucz, druga drużyna kobieca to KDP Barchlin. W zawodach gminnych i powiatowych dziewczyny startują w miejscowych OSP, natomiast w zawodach wojewódzkich, krajowych i międzynarodowych startują najlepsze z całego regionu. Do obowiązków Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych (MDP), startujących w Olimpiadach CTIF, należy przygotowanie występu artystycznego, który obrazuje kulturę kraju pochodzenia drużyny. Konieczne jest także przygotowanie wystawy o własnej miejscowości, regionie i kraju. Młodzież rywalizuje także z rówieśnikami z innych krajów w Olimpiadzie Obozowej, tzn. w kilkudziesięciu równych konkurencjach. Od tego czasu zaczęła odnosić sukcesy zarówno na szczeblu gminnym, rejonowym i wojewódzkim.

Najważniejsze starty:

1993 rok

Olimpiada Pożarnicza Berlin MDP Barchlin – 4 miejsce Olimpiada Obozowa – 7 miejsce (najlepsze wśród dziewcząt, kolejna drużyna dziewczęca była dopiero 19)

1995 rok

Eliminacje Krajowe do Olimpiady Pożarniczej Drużyn Młodzieżowych Leszno MDP Barchlin – 1 miejsce Drużyna wygrywa z dużą przewagą osiągając 1042 pkt., wśród chłopców wygrywa MDP Kawęczyn osiągając 1025 pkt. Olimpiada Pożarnicza Drużyn Młodzieżowych Arco (Włochy) MDP Barchlin – 2 miejsce Olimpiada Obozowa – 4 miejsce (najlepsze wśród dziewcząt) Międzynarodowe Zawody Drużyn Pożarniczych wg regulaminu CTIF Lądek (k. Konina) MDP Barchlin – 1 miejsce KDP Bucz – 1 miejsce

1996 rok

Eliminacje Krajowe do Olimpiady Pożarniczej Kościan KDP Bucz – 1 miejsce, KDP Barchlin – 4 miejsce Eliminacje Krajowe do Olimpiady Pożarniczej Drużyn Młodzieżowych Błażejewko MDP Barchlin – 1 miejsce

1997 rok

Olimpiada Pożarnicza Herning (Dania) MDP Barchlin – 3 miejsce Olimpiada Obozowa 1 miejsce (pierwsze wśród 38 drużyn dziewcząt i chłopców) KDP Bucz – 2 miejsce

1998 rok

Międzynarodowe Zawody o Puchar Niemiec Engertsham (Bawaria) w zawodach wzięło udział 340 drużyn KDP Bucz – 2 miejsce KDP Barchlin – 3 miejsce Międzynarodowe Zawody Drużyn Pożarniczych wg regulaminu CTIF Lądek (k. Konina) KDP Bucz – 2 miejsce, KDP Barchlin – 3 miejsce, Eliminacje Krajowe do Olimpiady Pożarniczej Drużyn Młodzieżowych Częstochowa MDP Barchlin – 1 miejsce

1999 rok

Międzynarodowe Zawody o Puchar Niemiec Rodgau (Hesja – Niemcy) KDP Bucz 1 miejsce w klasyfikacji drużyn zagraniczych 2 miejsce w klasyfikacji generalnej KDP Barchlin 2 miejsce w klasyfikacji drużyn zagraniczych 4 miejsce w klasyfikacji generalnej Olimpiada Pożarnicza Drużyn Młodzieżowych Altkirch (Francja) MDP Barchlin – 6 miejsce Olimpiada Obozowa – 1 miejsce (pierwsze wśród 36 drużyn dziewcząt i chłopców)

2000 rok

Eliminacje Krajowe do Olimpiady Pożarniczej Drużyn Młodzieżowych Kościan MDP Barchlin – 1 miejsce Międzynarodowe Zawody Drużyn Młodzieżowych Augsburg (Bawaria) Zawody rozgrywane wg regulaminu bawarskiego, drużyny zagraniczne nie klasyfikowane wg miejsc Eliminacje Krajowe do Olimpiady Pożarniczej Lądek KDP Bucz – 1 miejsce KDP Barchlin – 3 miejsce

2001 rok

Olimpiada Pożarnicza Kuopio (Finlandia) MDP Barchlin – złoty medal KDP Bucz – brązowy medal

2002 rok

Eliminacje Krajowe do Olimpiady Pożarniczej Drużyn Młodzieżowych Turek MDP Barchlin – 2 miejsce Międzynarodowe Zawody Drużyn Młodzieżowych Gabcikowo (Słowacja) MDP Barchlin – 3 miejsce Międzynarodowe Zawody o Puchar Niemiec Bienenbüttel (Niemcy) KDP Bucz – 1 miejsce KDP Barchlin – 4 miejsce

2003 rok

Obóz Szkoleniowy dla Drużyn Młodzieżowych Munderfing (Austria) Obóz ten został zorganizowany dla ponad 2 tys. członków drużyn młodzieżowych z Austrii oraz zaproszonych drużyn z sąsiednich państw, m.in. z Czech, Słowacji Węgier, Słowenii. MDP Barchlin reprezentowała Polskę. Obóz dla drużyn zagranicznych połączony był ze zwiedzaniem Austrii, m.in. Linz, Salzburg, Sankt Florian. Międzynarodowe Zawody o Puchar Niemiec Hasselroth – Gonsroth KDP Bucz – 2 miejsce

2004 rok

Eliminacje Krajowe do Olimpiady Pożarniczej Drużyn Młodzieżowych Rymanów MDP Barchlin – 3 miejsce Eliminacje Krajowe do Olimpiady Pożarniczej Parczew KDP Bucz – 1 miejsce Międzynarodowe Zawody o Puchar Niemiec Gonsroth KDP Bucz 1 miejsce w klasyfikacji drużyn zagraniczych 5 miejsce w klasyfikacji generalnej

2005 rok

Obóz Szkoleniowy dla Drużyn Młodzieżowych Skrzynia (k. Starogardu Gdańskiego) Olimpiada Pożarnicza Varaždin (Chorwacja) KDP Bucz – brązowy medal

2006 rok

Międzynarodowe Zawody o Puchar Niemiec Engertsham KDP Barchlin – 1 miejsce KDP Bucz – 2 miejsce Eliminacje Krajowe do Olimpiady Pożarniczej Drużyn Młodzieżowych Słubice MDP Barchlin – 4 miejsce

2007 rok

Międzynarodowe Zawody o Puchar Niemiec Hasselroth – Gonsroth KDP Barchlin – 3 miejsce KDP Bucz – 6 miejsce

2008 rok

Eliminacje Krajowe do Olimpiady Pożarniczej Lądek KDP Barchlin – 1 miejsce KDP Bucz – 3 miejsce Międzynarodowe Zawody o Puchar Niemiec Hasselroth – Gonsroth W klasyfikacji drużyn zagranicznych: KDP Barchlin – 2 miejsce KDP Bucz – 1 miejsce

2009 rok

Olimpiada Pożarnicza Ostrawa (Czechy) KDP Barchlin – srebrny medal Skład drużyny: Agnieszka Dominiak Danuta Kaminiarz Sylwia Kotlarska Patrycja Runk Patrycja Grochowa Anna Jakielczyk Maria Jakielczyk Paulina Runk Karolina Jakielczyk Agnieszka Przegiętka Alina Kaminiarz Magdalena Tomaszewska Trener: Jerzy Dominiak Międzynarodowe Zawody o Puchar Niemiec Hasselroth – Gonsroth W klasyfikacji drużyn zagranicznych: KDP Barchlin – 1 miejsce Skład drużyny: Danuta Kaminiarz Sylwia Kotlarska Patrycja Runk Ewelina Kurzawa Anna Jakielczyk Maria Jakielczyk Paulina Runk Karolina Jakielczyk Alina Kaminiarz Magdalena Gawron Marlena Mikołajczak Magdalena Tomaszewska Bożena Kurzawa Trener: Jerzy Dominiak Opiekunowie: Zenon Kaminiarz Sławomir Kurzawa Obóz Szkoleniowy dla Drużyn Młodzieżowych Herbstjugendlader Grabendorf (Niemcy) Na zakończenie obozu odbyła się Olimpiada Obozowa (27 konkurencji). Mieszana Drużyna Młodzieżowa, w składzie: Bartosz Wieczorek Marcin Czajka Izabela Glapiak Marta Grochowa Norbert Klecha Ilona Leśna Jarosław Nyczke Kinga Runk Kinga Wieczorek Adrian Wieczorek zajęła miejsce I Mieszana Drużyna Młodzieżowa, w składzie: Dominika Pudliszewska Dominika Buchowska Kamil Czajka Daria Czajka Natalia Durkowiak Anna Glapiak Jan Kaminiarz Sebastian Marach Eryk Nyczke Damian Wieczorek zajęła miejsce II Trener: Jerzy Dominiak

W roku 2009 3 drużyny OSP Barchlin wywalczyły awans do Wojewódzkich Zawodów Sportowo-Pożarniczych, które odbędą się w roku 2010:

• Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza Dziewcząt
• Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza Chłopców
• Kobieca Drużyna Pożarnicza

Bibliografia

• Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz.I z. 1 A-B , Wrocław 1982
• S. Jasnosz, Z. Kurnatowska, T. Wiślański, Z najdawniejszych dziejów Ziemi Kościańskiej, Kościan 1984
• praca zbiorowa, pod red. K. Zimniewicza, Przemęt Zarys Dziejów, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa – Poznań 1991
• B. Kucharski, Powiat wolsztyński, Poznań 2001