Poświętno

Poświętno – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Przemęt.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.

Położenie

Miejscowość Poświętno położona jest w południowo-wschodnim pasie wysoczyznowym, na skraju dwóch dużych rejonów: Wysoczyzny Leszczyńskiej i Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej. Administracyjnie należy do gminy Przemęt w powiecie wolsztyńskim, województwo wielkopolskie. Gmina Przemęt wraz z Poświętnem zlokalizowana jest na granicy Pojezierza Lubuskiego i Pojezierza Wielkopolskiego.

Środowisko przyrodnicze

Zagospodarowanie przestrzeni

Powierzchnia wsi składa się z:

• gruntów ornych – 178,6 ha
• łąk – 6,6 ha
• pastwisk – 20,3 ha
• lasów – 7,8 ha
• sadów – 2,3 ha

Ukształtowanie terenu jest wynikiem ostatniego zlodowacenia. Podczas wycofywania się, lodowiec pozostawił naniesione duże masy materiału, są to przede wszystkim piaski i żwiry. Spowodowało to powstanie moreny dennej i czołowej, w postaci drobnych pagórków.

Środowisko kulturowe i zabytki

Obiekty zabytkowe podlegające ochronie

• Kapliczka, murowana, 1881 rok
• Szkoła, murowana, koniec XIX wieku
• Świetlica wiejska, murowana, początek XX wieku
• Zagroda nr 6:
  • dom, szach. ok. 1890 rok
  • stodoła, murowana, 1890
• Dom nr 8, koniec XIX wieku, wnętrza przebudowane w latach 70. XX wieku
• Dom nr 11, koniec XIX wieku
• Dom nr 12, połowa XIX wieku
• Dom nr 13, 1870 rok, przebudowany w 1912 roku
• Dom nr 17/18, prawdopodobnie początek XIX wieku
• Dom nr 23, 1888 rok
• Dom nr 25, koniec XIX wieku
• Dom nr 39, koniec XIX wieku, podwyższenie dachu i powiększenia okien dokonano w roku 1932
• Stodoła w zagrodzie nr 36, murowana, koniec XIX wieku
• Stodoła w zagrodzie nr 37, murowana, początek XX wieku
• Stodoła w zagrodzie nr 39, murowana, początek XX wieku
• Stodoła w zagrodzie nr 45, gliniano-murowana początek XX wieku

Dziedzictwo historyczne i religijne

Poświętno należało do Parafii Charbielin prawdopodobnie od początku jej istnienia, tj. od przełomu XII i XIII wieku. Pierwszy udokumentowany wykaz wsi należących do parafii, uwzględniający także Poświętno, pochodzi z roku 1510. Po pożarze kościoła w Charbielinie w 1653 roku, nową świątynię wybudowano w sąsiedniej Dłużynie i nadano jej prawa parafialne (terytorium parafii pozostało takie samo). W roku 1444 Biskup Andrzej Bniński, za zgodą kapituły poznańskiej, odstąpił Helenie Spławskiej oraz jej synom, Andrzejowi i Janowi, folwark biskupi Poświętno, w zamian za roczny czynsz 3 grzywien z ich majątku Spławie. W roku 1884 majątek Morownica (w którego skład wchodziło także Poświętno) został zakupiony przez Aleksandra Caesara za sumę 245 tysięcy talarów. W roku 1901 ks. proboszcz Felicjan Rybicki założył bractwo Straż św. Józefa, które do archidiecezji poznańskiej wprowadził arcybiskup Florian Stablewski w 1900 roku. Do bractwa tego należało 97 mieszkańców Poświętna (co stanowiło 39% populacji).

Bibliografia

• Grzelak L., ks.: Kronika Parafii św. Jakuba w Dłużynie, Poznań 2004