Drawno

Drawno (niem. Neuwedell) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Drawno.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 2382 mieszkańców.

Położenie

Drawno leży Równinie Drawskiej, w południowej części województwa zachodniopomorskiego w powiecie choszczeńskim nad Drawą i jeziorami Dubie i Rudno, na skraju Puszczy Drawskiej.

Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia miasta wynosi 5,03 km². Miasto stanowi 0,4% powierzchni powiatu.

Drawno leży wśród lesistej okolicy, w pobliżu Drawieńskiego Parku Narodowego, którego siedziba znajduje się w mieście. Odległości do ważnych ośrodków są następujące:

• Gorzów Wielkopolski – 87 km
• Szczecin – 90 km
• Choszczno – 25 km
• Kalisz Pomorski – 13 km
• Piła – 101 km

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. gorzowskiego.

Dzielnice Drawna: Kośnik, Krosnowa, Wiśniewo, Zawodzie.

Toponimia

Pierwotna nazwa zasiedlonego głównie przez ludność niemieckojęzyczną miasta związana była z jego właścicielami, rodziną Wedlów, i brzmiała Neu Wedel (Nowy Wedel). Zachowane do dziś historyczne zapisy tej nazwy to Neven Vedell czy Nien Wedel. Ostatecznie ustalił się zapis Neuwedell; ludność słowiańska używała także form Nowy Wedel czy Wedelsko. Po II wojnie światowej włączone do Polski miasto przez krótki czas nosiło nazwy Nowe nad Drawą oraz Kniazie, ostatecznie jednak zatwierdzono formę Drawno, pochodzącą od przepływającej przez nie rzeki Drawy.

Historia

Ślady osadnictwa na terenie dzisiejszego Drawna datuje się na okres epoki kamienia łupanego. Świadczą o tym liczne znaleziska archeologiczne jak chociażby toporek kamienny czy siekierka. Miejscowa ludność trudniła się rolnictwem, łowiectwem, bartnictwem, smolarstwem czy myślistwem. W X – XI wieku, wykorzystując dogodne położenie między dwoma jeziorami, powstał tu gród słowiański. Do początku XII wieku ziemie Pomorza należały do Księstwa Pomorskiego, a dopiero w 1269 roku przeszły pod panowanie Wielkopolski.

W tym samym roku ziemie Pomorza, a więc i Drawno znalazły się pod panowaniem margrabiów brandenburskich, wchodząc w skład tzw. Nowej Marchii. Wśród wielu znakomitych rycerzy marchijskich najsławniejszym był przedstawiciel rodziny Wedlów (von Wedel), który w krótkim okresie otrzymał we władanie wiele dzisiejszych miast takich jak Drawno, Złocieniec, Kalisz Pomorski, Drawsko Pomorskie, Tuczno, Recz, Wałcz. Rodzina podzieliła się zdobytymi majątkami, a ich panowanie miało znaczący wpływ na historię tychże ośrodków. Drawno zasiedlili bracia Wedlowie z Korytowa, na których polecenie zbudowano nad Drawą murowany zamek na planie prostokąta. W krótkim czasie z rolniczego wówczas podzamcza rozwinęła się osada, która prawdopodobnie pomiędzy 1313 a 1333 rokiem otrzymała prawa miejskie. Miasto otoczone zostało murami z czterema bramami: Choszczeńską albo Kamienną, Polską, Podwójną i Nową.

Życie mieszkańców ówczesnego Drawna nie należało do łatwych ponieważ nadgraniczne położenie sprzyjały licznym zatargom. Aż do rozbiorów Polski w końcu XVIII wieku ziemie te leżały na tzw. Granicy brandenbursko-wielkopolskiej których przebieg wyznaczały rzeki Drawa i Płociczna. W latach 1402 – 1454 ziemie należały przejściowo do państwa Krzyżackiego, w międzyczasie (1433 – 1436) były lennem polskim. Od roku 1454 aż po koniec II wojny światowej Drawno i okolice znajdowały się już nieprzerwanie pod jurysdykcją Brandenburgii i jej prawnych następców: Królestwa Pruskiego (1701-1871) oraz Niemiec (1871-1945). Liczne wojny i bitwy wyniszczały miasto i miejscową ludność, szczególnie potop szwedzki (1655).

W XVII i XVIII wieku miasto przeżywało rozkwit związany z rozwojem przemysłu szklarskiego oraz włókienniczego. Tkactwo rzemieślnicze upadło jednak nie mogąc konkurować skutecznie z produkcją włókienniczą fabryk powstających w większych ośrodkach. Miasto przeżyło ponowne ożywienie po 1870 roku na tle dynamicznego rozwoju gospodarczego zjednoczonych Niemiec. W 1853 r. przeprowadzono tutaj szosę Choszczno – Mirosławiec, zaś w 1895 r. miasto włączono do sieci kolejowej jako stację na trasie Choszczno – Kalisz Pomorski. Tym niemniej, ze względu na dość ustronne położenie i zalesione okolice Drawno pozostało niewielkim ośrodkiem miejskim o bardzo lokalnym znaczeniu. Po I wojnie światowej zaznaczył się nawet spadek ludności, emigrującej w poszukiwaniu pracy do zachodnich prowincji Niemiec. W 1900 roku ówczesny Neuwedell zamieszkiwało 2 821 mieszkańców (w ogromnej większości Niemców), zaś w r. 1939 już tylko 2 711. Do roku 1938 miasto podlegało administracyjnie Nowej Marchii (Neumark), a w latach 1938 – 1945 Prowincji Pomorskiej (Provinz Pommern).

12 lutego 1945 roku miasto zostało zdobyte przez wojska radzieckie, w wyniku czego 40% zabudowań legło w gruzach, głównie w śródmieściu. W wyniku II wojny światowej miasto zostało przekazane Polsce i otrzymało ostatecznie nową nazwę Drawno; ludność niemiecka została wysiedlona a na jej miejsce osadzono Polaków ze wschodu i centralnej części kraju. Miasto należało początkowo do województwa szczecińskiego (do 1975 roku), następnie do województwa gorzowskiego w latach 1975 – 1999, a od 1999 roku należy do województwa zachodniopomorskiego i powiatu choszczeńskiego. Obecnie Drawno jest małym ośrodkiem przemysłowym, zaś głównie ośrodkiem turystycznym i usługowo-handlowym.

Architektura

Śródmieście Drawna podczas ostatniej wojny zostało dosyć mocno zniszczone, jednak zachowało się tutaj kilka godnych uwagi zabytków. Zabytki chronione prawem:

• teren Starego Miasta z 1. poł. XIV wieku. Drawno posiada zachowany układ urbanistyczny z rynkiem pośrodku i wąskimi uliczkami, przy których stoją domy z XVIII i XIX wieku. Na podwórkach niektórych domów np. przy ul. Ogrodowej czy Kościuszki znajdują się źródełka zdatnych do picia wód artezyjskich.
• Kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocyz XV wieku w stylu gotyckim, przebudowany i rozbudowany w XVII i XIX wieku, Kościół parafialny, rzymskokatolicki. Wewnątrz znajduje się zabytkowy ołtarz z 1696 roku, oraz barokowe ambona i chrzcielnica. Do kościoła przylega ryglowa wieża wybudowana w 1800 roku.
• Ruina zamku z XIV – XV wieku, przebudowany w XVII – XVIII wieku. Był to zamek gotycki wybudowany przez rodzinę Wedlów i przebudowany w późniejszym okresie w stylu renesansowym. Mieści się on na sztucznie wyniesionym wzgórzu (Góra Zamkowa), a otoczony był fosą. Zamek został zniszczony podczas wojen szwedzkich w 1675 roku i ponownie przez wojska rosyjskie podczas wojny siedmioletniej. Do dzisiaj zachowały się jedynie dwa narożniki budynku.
• Spichlerz z 3 ćw. XIX wieku., ul. Jeziorna 2, w którym mieści się Centrum Informacji Turystycznej, sala muzealna poświęcona historii Drawna oraz Kuria Regencyjna Zakonu Rycerzy Sw. Trojcy
• Ratusz z początku XX wieku – siedziba Urzędu Miasta i Gminy. Piętrowy z czerwonej cegły.
• Dwór ryglowy z XIX wieku znajdujący się przy ul. Kolejowej odchodzącej od Placu Wolności w kierunku Kalisza Pomorskiego. Dwór mieści się tuż za mostem.
• Cmentarz z XIX wieku – mieści się w parku. Do dzisiaj przetrwały niewielkie fragmenty tegoż cmentarza pochodzącego z XIX wieku w postaci kilku nagrobków.

Kultura

W mieście istnieją:

• Drawieński Ośrodek Kultury mieszczący się przy ul. Szpitalnej który jest organizatorem wielu imprez kulturalno-rozrywkowych w mieście i gminie
• Biblioteka Publiczna
• kino "Wedel"

Działa również Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Drawieńskiej.

Sport

W mieście istnieje Miejski Klub Sportowy "Drawa" Drawno. Oprócz tego działa Koło Łowieckie "Drawa" organizujące polowania, istnieją boiska sportowe do piłki nożnej (MKS Drawa) oraz hala widowiskowo-sportowa z boiskami do piłki ręcznej, koszykówki i piłki siatkowej przy szkole podstawowej. Istnieje również niewielki ośrodek sportów wodnych (kajakarstwo, żegluga, windserfing) znajdujący się przy promenadzie.

Edukacja

W Drawnie można uzyskać wykształcenie na poziomie przedszkolnym, podstawowym, i gimnazjalnym. Najbliższa szkoła średnia mieści się w Kaliszu Pomorskim. W mieście istnieje przedszkole miejskie przy ul. Choszczeńskiej, a przy ul. Szkolnej znajdują się Szkoła Podstawowa im. Stefana Żeromskiego i Gimnazjum Publiczne im. Saperów Polskich.

Administracja

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy Drawna wybierają do swojej rady miejskiej 7 radnych (7 z 15). Pozostałych 8 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Drawno. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest budynek przy ul. Kościelnej.

Burmistrzowie Drawna (po 1990 r.):

• Ireneusz Jerzy Rzeźniewski (od 2002 - 2010)
• Andrzej Chmielewski (od 2010 - nadal)

Mieszkańcy Drawna wybierają parlamentarzystów z okręgów wyborczych z siedzibą komisji w Szczecinie, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Współpraca zagraniczna

Miasto i Gmina Drawno należą do Euroregionu Pomerania, który skupia gminy z województwa zachodniopomorskiego w Polsce, Brandenburgii w Niemczech i Skanii (Skåne) w Szwecji. Partnerskim miastem Drawna jest Müllrose położone w Brandenburgii w Niemczech, z którą współpraca odbywa się na płaszczyznach kultury, edukacji i wymianie młodzieży.

Gospodarka

Brak tutaj jest uciążliwego przemysłu a władze miasta stawiają głównie na turystykę i rekreację. W Drawnie istnieje kilka barów czy kawiarni, są pensjonaty i miejsca noclegowe, Bank Spółdzielczy, poczta, firmy usługowe, handlowe, sklepy, hurtownia, istnieją drobne zakłady rzemieślnicze (stolarski, szewski, budowlany). Drawno jest siedzibą nadleśnictwa oraz dyrekcji Drawieńskiego Parku Narodowego. Działa Komunalny Zakład Usługowo-Handlowy, Ochotnicza Straż Pożarna, lecznica dla zwierząt, posterunek energetyczny.

Komunikacja

Transport drogowy

Drawno leży na trasie drogi wojewódzkiej drogi wojewódzkiej nr 175 (Drawsko Pomorskie «» Kalisz Pomorski «» Choszczno) oraz na skrzyżowaniu dróg lokalnych do Żółwina, Niemieńska, Barnimia.

Do miasta można się dostać autobusami PKS-u.

Transport kolejowy

Do połowy lat 90. XX wieku przez Drawno kursowały pociągi, jednak obecnie stacja kolejowa jest nieczynna. Na linii odbywają się turystyczne przejazdy drezynami.

Turystyka

W Drawnie istnieje stanica wodna mogąca gościć 140 osób w pokojach 2 i 3 osobowych, istnieje pole namiotowe na 100 osób, są wybudowane domki kempingowe na kolejne 28 osób. Istnieje wypożyczalnia sprzętu pływającego. Wybudowana jest nowoczesna przystań wodna wraz z punktem informacyjnym Drawieńskiego Parku Narodowego, istnieje dobrze rozwinięta baza noclegowo – gastronomiczna. W mieście działa Informacja Turystyczna przy ul. Kolejowej 18.

Zobacz też

• Cmentarz żydowski w Drawnie