Gmina Gryfino

Gmina Gryfino – gmina miejsko-wiejska z funkcjami podmiejskimi, położona w województwie zachodniopomorskim północnej części powiatu gryfińskiego. Sąsiednie gminy:

• Szczecin (powiat grodzki)
• Banie, Stare Czarnowo i Widuchowa (powiat gryfiński)
• Kołbaskowo (powiat policki)
• Bielice (powiat pyrzycki)

Gmina graniczy także z Republiką Federalną Niemiec:

• powiat: Uckermark (land Brandenburgia)

Do 31 XII 1998 r. wchodziła w skład województwa szczecińskiego.

Siedzibą gminy jest miasto Gryfino.

Miejsce w województwie (na 114 gmin):
powierzchnia 31., ludność 9.

Gmina stanowi 13,6% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2005:

• Liczba ludności:
  • w wieku przedprodukcujnym: 6 528
  • w wieku produkcyjnym: 21 498
  • w wieku poprodukcyjnym: 3 270
• Saldo migracji: 29 (osób)
• Przyrost naturalny: 2,9‰ (91 osób)
• Stopa bezroboicia: 8,7% (2006)

Gminę zamieszkuje 37,7% ludności powiatu.

Gospodarka

Na terenie gminy na wschód od wsi Gardno, przy drodze wojewódzkiej nr 120 utworzono podstrefę Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o łącznej powierzchni 57,59 ha.

Przyroda i turystyka

Gmina leży w obrębie dwóch jednostek fizjograficznych: Równiny Wełtyńskiej oraz Doliny Dolnej Odry. Pomiędzy Odrą Wschodnią a Odrą Zachodnią znajduje się Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry. Uchodząca do Odry rzeka Tywa w okolicach Gryfina jest dostępna dla kajaków. Na Odrze odbywa się także żegluga śródlądowa. Największym jeziorem jest Jezioro Wełtyńskie o pow. ok. 350 ha. Przez jezioro, od Czepina do Pniewa (Elektrownia Dolna Odra) prowadzi czarny szlak turystyczny. Pozostałe 2 szlaki - niebieski i zielony prowadzą przez Szczeciński Park Krajobrazowy i Puszczę Bukową. Gryfino jest siedzibą dyrekcji Parków Krajobrazowych: Dolina Dolnej Odry, Szczecińskiego i Cedyńskiego. Do 2007 w Gryfinie czynne były piesze oraz samochodowe przejście graniczne do Mescherin. Tereny leśne zajmują 21% powierzchni gminy, a użytki rolne 54%.

Komunikacja

Przez gminę prowadzi droga krajowa nr 31 łącząca Gryfino z autostradą A6 (9 km) i ze Szczecinem (17 km do skrzyżowania w Zdrojach) oraz z przez Widuchową (17 km) z Chojną (38 km) i drogi wojewódzkie nr 120 przez Gardno (8 km) do Starego Czarnowa (20 km, skrzyżowanie z drogą krajową nr 3), nr 121 do Banii (22 km), a także nr 119 z Klucza do Gardna (10 km).

Gryfino uzyskało połączenie kolejowe w 1877 r. po wybudowaniu ostatniego odcinka Nadodrzańskiej Magistrali Kolejowej Wrocław - Szczecin z Chojny do Dworca Wrocławskiego. W latach 1979-1985 przeprowadzono elektryfikację linii (odcinek przez Gryfino w 1983 r.) W 1895 r. wybudowano odcinek z Gryfina przez Chwarstnicę do Swobnicy, 3 lata później wybudowano linię z Chwarstnicy przez Sobieradz do Pyrzyc. Na przełomie lat 60. i 70. zamknięto linię Szczecin - Sobieradz, a w 1986 r. kolejną z Chwarstnicy do Bani. Rok później odcinek Banie - Swobnica został rozebrany, a w 2006 r. Chwarstnica - Banie. W 1992 r. podobny los spotkał większą część linii Szczecin - Chwarstnica. Linia do Pyrzyc została zamknięta w 1996 r. Obecnie czynne są 4 stacje: Daleszewo Gryfińskie, Czepino, Gryfino i Dolna Odra.

W gminie czynne są 4 urzędy pocztowe: Gryfino 1 (nr 74-100), Gryfino 3 (nr 74-101), Nowe Czarnowo (nr 74-105) i Daleszewo (nr 74-107).

Turystyka

W gminie Gryfino Centrum Informacji Turystycznej znajduje się w Pałacyku pod Lwami.

Znakowane szlaki turystyczne piesze

"Szlak Nadodrzański" (dł. 144,1 km; Radziszewo - przeł. Trzech Braci - wzg. Bukowiec (149 m n.p.m.) - Droga Kołowska - Głaz Kołyska - Binowo - Chlebowo - Gryfino (dworzec PKP) - "Krzywy Las" (pomnik przyrody) - Dolna Odra - Rurka - Chojna - Stoki - Cedyński Park Krajobrazowy - Głazy Bliźniaki (pomnik przyrody) - dąb "Król" (pomnik przyrody) - Puszcza Piaskowa - Lubiechów Dolny - Cedynia - Góra Czcibora - Osinów Dolny - Stary Kostrzynek - Stara Rudnica - Siekierki - Gozdowice - Mieszkowice)

"Szlak Woja Żelisława" (dł. 31,2 km; Gryfino (dworzec PKP) - Wełtyń - Żelisławiec - Binowo - Czajcza Przełęcz - przeł. Trzech Braci - Szwedzki Kamień (pomnik przyrody) - Grobla Zielawy - grodzisko Chojna - Skórcza Góra - jez. Szmaragdowe)

Znakowane szlaki turystyczne rowerowe

"Szlak Odrzańsko-Bukowy" (dł. 32,5 km; Gryfino (pl. Barnima - ul. Targowa) - Żabnica - Dębce - Daleszewo - Stare Brynki - Puszcza Bukowa - Jarząbki - jez. Binowo - Wysoka Gryfińska - Gardno - Wełtyń - Gryfino)

"Szlak Wełtyńsko-Tywiański" (dł. 34,9 km; Gryfino (pl. Barnima) - ścieżka rowerowa do jez. Wełtyń - Wełtyń - Chwarstnica - Borzym - Borzymek - Mielenko Gryfińskie - Wirówek - Wirów - Gryfino)

Szlak "Zielona Odra" (dł. 154,5 km; Szumiłowo - Namyślin - Kłosów - Czelin - Cedyński Park Krajobrazowy - Gozdowice - Siekierki - Stara Rudnica - Stary Kostrzynek - Osinów Dolny - Cedynia - Lubiechów Dolny - Bielinek - Piasek - Zatoń Dolna - Krajnik Górny - Krajnik Dolny - Ognica - Widuchowa - Marwice - Krzypnica - Krajnik - Pniewo - Gryfino - Żabnica - Dębce - Stare Brynki - Leśnictwo Radziszewko - Puszcza Bukowa - Szczecin Żydowce - Szczecin Podjuchy)

"Szlak Leśny" (29,5 km; Gryfino (pl. Barnima) - Szczawno - Żórawie - Bartkowo - Gajki - Steklinko - Czarnówko - Pacholęta - Krzypnica - Krajnik - "Krzywy Las" (pomnik przyrody) - Pniewo - Gryfino (Centrum Wodne "Laguna")

"Szlak Stekliński" (29,5 km; Gryfino (pl. Barnima) - ścieżka rowerowa do jez. Wełtyń - Wirów - Wirówek - Bartkowo - Śremsko - Steklno - Steklinko - Nowe Czarnowo - Pniewo - Żórawki - Tywina - Gryfino (Centrum Wodne "Laguna")

Turystyka wodna

Turystyka kajakowa

• Klub Sportowy "Energetyk" Gryfino (sekcja kajakowa)
• Przystań Żeglarska "Hermes" - szlaki po kanałach Międzyodrza

Turystyka żeglarska

• Sekcja Żeglarska Międzyszkolnego Klubu Sportowego "Hermes" Gryfino
• Przystań Żeglarska "Hermes" (basen portowy)

Edukacja

W gminie znajdują się następujące placówki edukacyjne:

• Przedszkola (5) w Gryfinie
• Szkoła Podstawowa nr 1 im. Marii Dąbrowskiej w Gryfinie
• Szkoła Podstawowa nr 2 im. kpt. ż. w. M. Stankiewicza w Gryfinie
• Szkoła Podstawowa Nr 4 w Gryfinie
• Szkoła Podstawowa w Chwarstnicy
• Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Westerplatte w Gardnie
• Szkoła Podstawowa w Radziszewie
• Szkoła Podstawowa w Żabnicy
• Gimnazjum im. Olimpijczyków Polskich w Gryfinie
• Międzyszkolny Ośrodek Sportowy w Gryfinie
• Liceum Ogólnokształcące im. Aleksandra Omieczyńskiego w Gryfinie
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2 w Gryfinie
• Zespół Szkół Specjalnych w Gryfinie

Zabytki

W 1945 roku miasto Gryfino zostało w 70% zniszczone, co sprawiło, iż pomimo ponad 750-cioletniej historii w mieście pozostało niewiele zabytków tj. m.in.: późnoromańsko-gotycki kościół oraz średniowieczne mury miejskie wraz z basztą - Bramą Bańską. W mieście znajduje się również cmentarz powojenny, gdzie spoczywa 7 tysięcy radzieckich żołnierzy.