Menu
Home» » » » »

Mapa miejscowości Goszków


Informacje o Goszków:

Ilość kodów pocztowych: 1

Współrzedne geograficzne N: 52.849998

Współrzedne geograficzne E: 14.500000

Strefa numeracyjna: Kierunkowy 91

Liczba ludności: 234

Wysokośc npm: 59 m n.p.m.

Tablice rejestracyjne: ZGR

Goszków

Goszków (do 1945 r. niem. Gossow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Mieszkowice. Według danych z 2010 r. liczyła 225 mieszkańców.

Wieś założona na planie owalnicy, od ok. 1250 r. znajdowała się na terytorium powstałej Nowej Marchii. Wzmiankowana po raz pierwszy w 1333 r., była następnie w posiadaniu wielu rodów szlacheckich, z których najdłużej we władaniu von Sydowów (1472–1756) i von Levetzow (1791-1945). Od 1945 r. leży na terytorium Polski.

W miejscowości znajduje się granitowy kościół salowy zbudowany w 2. połowie XIII w., z neogotycką ceglaną wieżą zachodnią z 1893 r., zespól folwarczny z XIX w. oraz krajobrazowy park podworski, założony w XVIII w.

Położenie

Wieś znajduje się 7 km na północ od Mieszkowic i 45 km na południe od Gryfina.

Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski wg Kondrackiego teren na którym położony jest Goszków należy do prowincji Nizina Środkowoeuropejska, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego, makroregionu Pojezierze Południowopomorskie oraz w końcowej klasyfikacji do mezoregionu Równina Gorzowska.

Typ i układ przestrzenny

Wieś posiada czytelny układ owalnicowy, jej zabudowę stanowią przeważnie zagrody trzybudynkowe, z kalenicowo lokowanymi chałupami oraz stodołami w głębi parceli. W zachodniej części wsi oraz przy drodze do Wierzchlasu zlokalizowano zespół mniejszych zagród dwubudynkowych o płytkich działkach siedliskowych.

Toponimia

Pierwotna nazwa pochodzi prawdopodobnie od nazwy osobowej *Gost, z sufiksem -ów, która to znajduje się jako drugi człon w imieniu Dobrogost (Nałęcz z Szamotuł), będącego lennikiem ze wsi przed 1333 r.

Nazwa na przestrzeni wieków: Gostow 1333; Gossow 1337; Gossowe 1338 Gossaw 1393; Gosszo 1441; Gusso, Gossou, Gossaw 1491; Gossow 1833; Gossow do 1945.

Historia

  • VIII-poł. X w. – na obszarze w widłach Odry i dolnej Warty krzyżują się prądy osadnicze z Wielkopolski, Pomorza i ziemi lubuskiej (Dolnych Łużyc). Brak wśród historyków zgody co do przynależności plemiennej tego terytorium, zatem za częścią badaczy przyjmuje się, iż wpływ plemienia Lubuszan sięgał na północy do Myśliborza, po czym w kierunku Pomorza znajdowały się tereny zamieszkane przez plemię Pyrzyczan. Mieszkańcy zajmowali się głównie gospodarką rolniczo-hodowlaną.
  • 960–972 – książę Mieszko I opanowuje tereny nadodrzańskie, obejmujące obręb późniejszej kasztelani cedyńskiej, ziemię kiniecką i kostrzyńską
  • 1005 (lub 1007) – Polska traci zwierzchność nad Pomorzem, w tym również nad terytorium w widłach Odry i dolnej Warty.
  • 1112-1116 – w wyniku wyprawy Bolesława Krzywoustego, Pomorze Zachodnie uznaje zwierzchność lenną Polski
  • Pocz. XIII w. – obszar na północ od linii Noteci-dolnej Warty i zachód od Gwdy w dorzeczu Myśli, Drawy, środkowej Iny, stanowi część składową księstwa zachodniopomorskiego; w niewyjaśnionych okolicznościach zostaje przejęty przez księcia wielkopolskiego Władysława Laskonogiego, a następnie jego bratanka, Władysława Odonica
  • 1250 – margrabiowie brandenburscy z dynastii Askańczyków rozpoczynają ekspansję na wschód od Odry; z zajmowanych kolejno obszarów powstaje z czasem Nowa Marchia
  • 2 poł. XIII w. – we wsi zbudowano kościół salowy, bez chóru i wieży zachodniej
  • 1320-1323 – po wygaśnięciu dynastii askańskiej, Nowa Marchia przejściowo przechodzi we władanie książąt pomorskich
  • 1323 – władzę w Nowej Marchii obejmują Wittelsbachowie
  • 1.10.1333 – pierwsza wzmianka pod nazwą Goscow (Gostow); margrabia Ludwik Starszy nadaje w lenno Henningowi de Liebenow i jego spadkobiercom 41 łanów należących do Dobergosta (von Santzkow; Dobrogost Nałęcz z Szamotuł) z zastrzeżeniem, iż ten ma prawa wykupu za 200 marek brandenburskich w srebrze oraz prawo patronatu nad kościołem; Henning de Liebenow pewnie wkrótce utracił lenno, nie jest bowiem więcej tutaj wspominany
  • 1337 – wzmianka w księdze ziemskiej margrabiego brandenburskiego Ludwika Starszego pod nazwą Gossow (w ziemi mieszkowickiej): Gossow LXIIII, dos IIII, Noppin habet ibidem seruicium, pactus I talentum – wieś liczy 64 łany, wolne od ciężarów podatkowych są 4 łany parafialne (dos), lennikiem zobowiązanym do służby konnej jest Noppin (von Oppen), pakt (pactus) płacony rycerstwu przez chłopów wynosi 1 talent (czyli 20 szylingów)
  • 12.10.1338 – margrabia Ludwik Starszy nadaje w lenno wsie Goszków (Gossow) i Buchholz (nieznana wieś w okolicach Barnówka, w 1345 r. przekazana joannitom) Betkinowi von der Ost i jego szwagrowi Dobergastowi von Santzkow (Dobrogost Nałęcz z Szamotuł; "stenuo militi Betkino de Ost necnon strenuo viro Dobergast de Santzkowe eiusdem sororio")
  • 9.03.1353 – margrabia Ludwik nadaje frankfurckim mieszczanom Nicolausowi (Clausowi) i Johannowi von Nymik wieś Goszków (Gossowe) ze wszystkimi przynależnościami i prawami jakie posiadał Betkin von der Ost
  • 1353 - wzmianka o rodzie Plötz we wsi
  • 24.08.1354 – jeden z mało znanych członków rodu von Wedel, Günter, otrzymuje w lenno wieś Goszków, z którego dobrowolnie zrezygnował Henning von Plötz
  • 1369 – umiera Günter von Wedel; wzmianka o rodzie Mörner we wsi
  • 23.07.1373 – margrabia Otto nadaje braciom Degenhardowi i Albertowi von Wesemberg 7 łanów we wsi
Właściciele Goszkowa
Imię i nazwisko Lata
Dobrogost Nałęcz z Szamotuł
Henning de Liebenow
przed 1333-po 1338
1333
Noppin (von Oppen) 1337
Betkin von der Ost 1338-1353
Nicolaus i Johann von Nymik 1353
Henning von Plötz 1353-1354
Günter von Wedel 1354-1369
von Mörner 1369-?
Degenhard i Albert von Wesemberg
7 łanów
1373
von Sydow
od 1508 r. ⅔ wsi
1472–1756
von Ellingen 1503
miasto Trzcińsko, ⅓ wsi od 1508-XIX w.
Asmus von Schönebeck
dochód z 4 łanów
1517-?
von Wobeser, ⅔ wsi 1756-1791
von Levetzow
początkowo ⅔ wsi
1791-1945
  • 1402-1454/55 – ziemie Nowej Marchii pod rządami zakonu krzyżackiego
  • 1472–1756 – wieś należy do rodu von Sydow; pierwszym właścicielem jest Curt von Sydow.
  • 1503 – wzmianka o rodzie von Ellingen we wsi (tylko przejściowo)
  • 1508 – Trzcińsko nabywa ⅓ części wsi od wójta Paula Eglingera; z tej racji miasto mogło co 3 lata wybierać sołtysa dla Goszkowa
  • 22.08.1517 – Asmus von Schönebeck otrzymuje od margrabiego Joachima dochód z 4 łanów w Goszkowie
  • 1535-1571 – za rządów Jana kostrzyńskiego Nowa Marchia staje się niezależnym państwem w ramach Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego
  • 1538 – margrabia Jan kostrzyński oficjalnie wprowadza na terenie Nowej Marchii luteranizm jako religię obowiązującą
  • 1701 – powstanie Królestwa Prus
  • 1756 – majątek Goszków od von Sydowów nabywa Peter Ernst von Wobeser
  • 1791 – von Wobeser sprzedaje majątek rodzinie von Levetzow, która posiada go do 1945 r.
  • Koniec XVIII w. - wybudowany został dwór
  • 1806-1807 – Nowa Marchia pod okupacją wojsk napoleońskich; na mocy traktatu w Tylży w dniu 12.07.1807 r. wojska francuskie opuszczają terytorium państwa pruskiego z wyjątkiem niektórych ważniejszych twierdz, pod warunkiem spłaty bądź zabezpieczenia nałożonej na Prusy kontrybucji wojennej.
  • 1807-1811 – reformy gospodarcze Steina- Hardenberga dotyczące zniesienia poddaństwa chłopów w Prusach (najpierw w królewszczyznach, następnie w dobrach prywatnych); w zamian za uwłaszczenie dziedzic otrzymywał od chłopa odszkodowanie pieniężne, w postaci robocizny w określonym czasie lub części ziemi, przy czym to nie mogło przekroczyć połowy gospodarstwa chłopskiego
  • 1815-1818 – reformy administracyjne Prus zmieniają strukturę Nowej Marchii; wieś należy do powiatu Chojna, w rejencji frankfurckiej, w prowincji brandenburskiej
  • 1816 - obowiązek uwłaszczenia chłopów w Prusach ograniczono do gospodarstw sprzężajnych, tj. posiadających co najmniej dwa zwierzęta pociągowe (konie lub woły)
  • 1850 - uwłaszczenie chłopów w Prusach rozszerzono na wszystkie gospodarstwa chłopskie, aczkolwiek do tego czasu wielu chłopów zostało przez panów usuniętych z ziemi lub zbankrutowało
  • Poł. XIX w. – majątek w Goszkowie liczy 2069 mórg
  • 1871-1918 – Nowa Marchia w ramach zjednoczonej Drugiej Rzeszy Niemieckiej
  • 1893 – do kościoła dobudowano neogotycką ceglaną wieżę
  • 03.02.1945 – zajęcie wsi przez 5 Armię 1 Frontu Białoruskiego
  • 1945
    • wieś nie ucierpiała w wyniku działań wojennych, jedynie dwór został zniszczony, w kolejnych latach rozebrany
    • przybywają osadnicy z ukraińskiego Złoczowa
  • 1946
    • powstała szkoła podstawowa
    • przybywają osadnicy z ukraińskiej Lipicy Dolnej (powiat Rohatyń), Limanowej, Nowego Sącza, Lubelszczyzny i spod Nowogródka na Wileńszczyźnie
  • 1962 - wybudowano nową szkołę (tzw. "tysiąclatka"), która funkcjonowała do 1997 r.
  • 1975-1998 - miejscowość należy administracyjnie do województwa szczecińskiego

Ludność

Liczba ludności w ostatnich 3 wiekach (wieś i majątek):

Organizacje i Instytucje

  • Ochotnicza Straż Pożarna
  • Koło Gospodyń Wiejskich

Atrakcje turystyczne

  • Kościół pw. św. Jana Chrzciciela – granitowy kościół salowy zbudowany w 2. połowie XIII w., z neogotycką ceglaną wieżą zachodnią z 1893 r. Wewnątrz znajduje się ołtarz z początku XVII w.
  • Dawny zespół folwarczny – znajduje się we wschodniej części wsi, z oficyną z XIX w. i kamienno-ceglanym spichlerzem z 2. połowy XIX w.
  • Park dworski – krajobrazowy, o powierzchni 12 ha, założony w XVIII w. po południowo-wschodniej stronie podwórza folwarcznego; na terenie parku jezioro (3 ha); z drzewostanu wyróżnia się dąb błotny o obwodzie 280 cm; od północy park przylega do drogi z 3-rzędową aleją kasztanową o długości 300 m. Wpisany do rejestru zabytków pod numerem 916 z 02.12.1980
  • We wschodniej części wsi ulokowano w latach 70. XX w. kolonię domów wielorodzinnych, stanowiących zaplecze mieszkaniowe dawnego PGR
  • Obiekty w gminnej ewidencji zabytków: murowana chlewnia, murowany spichlerz, murowane chałupy nr 8, 9, 10, 11, 13, 15, 18, 19, 21

Znane postaci

  • Albert von Levetzow (1827-1903) – urodzony w Goszkowie; przewodniczący niemieckiego parlamentu w latach 1881-84 oraz 1888-1895.

Kody pocztowe, Goszków (wyświetlono 1/1)

Ocena internautów miejscowości Goszków
Średnia ocena: 3.0
liczba ocen: 28

Wtyczki społecznościowe

Lubisz miejscowość Goszków, kliknij Google +1 , lub Lubię to!

Komentarze o miejscowości Goszków

Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-17 07:16:29

Szybka zmiana regionu Polski