» Polska » Wojewodztwo: Zachodniopomorskie » Powiat gryfiński » Gmina: Mieszkowice » Miejscowość: Sitno
Mapa miejscowości Sitno
Informacje o Sitno:
Ilość kodów pocztowych: 1
Współrzedne geograficzne N: 52.756939
Współrzedne geograficzne E: 14.545280
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 91
Liczba ludności: 210
Tablice rejestracyjne: ZGR
Sitno (powiat gryfiński)
Sitno (niem. do 1945 r. Schönfeld) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Mieszkowice, w sołectwie Troszyn. Według danych z 2010 r. liczyła 212 mieszkańców.
Miejscowość znajdowała się od ok. 1250 r. na terytorium powstałej Nowej Marchii. Pierwsza wzmianka z 1337 r., w latach 1426-1784 wieś należała do rodu von Sydow, który wybudował tu pałac w I połowie XVIII w. (obecnie nie istnieje); w późniejszych latach kilkukrotnie zmieniała właścicieli. Od 1945 r. leży w granicach Polski.
We wsi znajduje się kościół z połowy XIX w., murowany z kamienia łupanego oraz z cegły, z dwukondygnacyjną wieżą zwieńczoną hełmem.
Nazwa
Nazwa na przestrzeni wieków: Schonenuelde 1337; Schonevelt 1354, 1472; Schonenuelt 1447; Schonenfelde 1491
Układ przestrzenny
Rozplanowanie przestrzenne w formie krótkiej, prostej ulicówki, typowej dla osady folwarcznej. Po płd. stronie drogi wiejskiej ulokowane są niewielkie zagrody rolnicze /2–budynkowe/ oraz mieszkalna zabudowa pofolwarczna. Na skutek powojennej eksploatacji dawny zespół folwarczny uległ dekompozycji i dewaloryzacji. Podwórze folwarczne zachowało się z licznymi ubytkami. Pałac wyburzono w latach 80. XX w., dziedziniec pałacowy zatarty, z pojedynczymi drzewami. Budynki gospodarcze to obiekty murowane, kamienno-ceglane, wzniesione w końcu XIX w., wtórnie przemurowane dla potrzeb funkcjonowania PGR. Przy skrzyżowaniu dróg centralnej części miejscowości posadowiony jest XIX-wieczny kościół. Po płn. stronie podwórza gospodarczego usytuowano kompleks współczesnych budynków fermy trzody chlewnej oraz bloki mieszkalne dla pracowników. W pobliżu miejscowości zachował się cmentarz ewangelicki o czytelnym układzie, śródpolny, ze śladami zniszczonych nagrobków, zakrzewiony, z pojedynczymi elementami ozdobnego drzewostanu. Znajdują się na nim mogiły jeńców wojennych z lat 1942/43.
Historia
- VIII-poł. X w. - w widłach Odry i dolnej Warty znajduje się odrębna jednostka terytorialna typu plemiennego, prawdopodobnie powiązana z plemieniem Lubuszan. Na północy od osadnictwa grupy cedyńskiej oddzielały ją puszcze mosińska (merica Massen) i smolnicka (merica Smolnitz). Mieszkańcy zajmowali się gospodarką rolniczo-hodowlaną.
- 960–972 - książę Mieszko I opanowuje tereny nadodrzańskie, obejmujące obręb późniejszej kasztelani cedyńskiej, ziemię kiniecką i kostrzyńską
- 1005 (lub 1007) - Polska traci zwierzchność nad Pomorzem, w tym również nad terytorium w widłach Odry i dolnej Warty
- 1112-1116 - w wyniku wyprawy Bolesława Krzywoustego, Pomorze Zachodnie uznaje zwierzchność lenną Polski
- Pocz. XIII w. - obszar na północ od linii Noteci-dolnej Warty i zachód od Gwdy w dorzeczu Myśli, Drawy, środkowej Iny, stanowi część składową księstwa zachodniopomorskiego; w niewyjaśnionych okolicznościach zostaje przejęty przez księcia wielkopolskiego Władysława Laskonogiego, a następnie jego bratanka, Władysława Odonica
- 1250 - margrabiowie brandenburscy z dynastii Askańczyków rozpoczynają ekspansję na wschód od Odry; z zajmowanych kolejno obszarów powstaje następnie Nowa Marchia
- 2 poł. XIII w. – zbudowano kościół
- 1320-1323 – po wygaśnięciu dynastii askańskiej, Nowa Marchia przejściowo przechodzi we władanie książąt pomorskich
- 1323 – władzę w Nowej Marchii obejmują Wittelsbachowie
- 1337 – wzmianka w księdze ziemskiej margrabiego brandenburskiego Ludwika Starszego pod nazwą Schonenuelde, w ziemi mieszkowickiej: "Schonenuelde XXIIII, dos Imansos, Henningus de wolkow pro seruicio VII†, Henningus Melscholt pro seruicio VII" - wieś liczy 24 łany (mansos), wolne od ciężarów podatkowych są 1 ⅛ łany parafialne (dos), lennikami zobowiązanym do służby konnej są Henning von Wulkow posiadający 7 ⅛ łana oraz Henning Melscholt posiadający 7 łanów.
- 17.09.1354 - margrabia Ludwik Rzymski przekazuje w lenno villa Schonevelt rycerzowi Nikolausowi Sack (Szack) z Przyjezierza jako sukcesję po braciach Henryku (Henrici) i Henningu (Henningi) de Elsholt, za 5-letnią wierną służbę wojskową
- 1402-1454/55 – ziemie Nowej Marchii pod rządami zakonu krzyżackiego
- 1426 - jako właściciel majątku Sitno wymieniany jest Werner von Sydow
- 1433 – podczas wojny polsko-krzyżackiej, okoliczne tereny zostają zdobyte i splądrowane przez Husytów
- 1535-1571 - za rządów Jana kostrzyńskiego Nowa Marchia staje się niezależnym państwem w ramach Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego
- 1538 – margrabia Jan kostrzyński oficjalnie wprowadza na terenie Nowej Marchii luteranizm jako religię obowiązującą
- 1692 – zbudowano wieżę kościelną
Właściciele majątku Sitno Imię i nazwisko | Lata |
Henning von Wulkow Henning Melscholt | 1337 |
Henryk i Henning de Elsholt | ?-1354 |
Nikolaus Sack | 1354-? |
von Sydow | 1426-1784 |
von Winterfeld | 1784-1798 |
Pastorff | 1798-1804 |
von Schlabbrendorf | 1804-1809 |
Gäde | 1809-1818 |
Boldt | 1818 |
Badicke | 1818-1945 |
- 1701 - powstanie Królestwa Prus
- 1709-39 - wybudowany zostaje przez rodzinę von Sydow barokowy dwukondygnacyjny pałac na planie prostokąta z klasycystycznym, arkadowym portykiem; wewnątrz stiuki
- 1718 – we wsi dwa gospodarstwa chłopskie i 6 zagrodników
- 1784 – Georg von Sydow sprzedaje Sitno kapitanowi von Winterfeld za 29 tysięcy talarów
- 1798 – wieś nabywa tajny radca Pastorff za kwotę 76 300 talarów
- 1804 – wieś nabywa za 90 500 talarów graf von Schlabbrendorf
- 1806-1807 – Nowa Marchia pod okupacją wojsk napoleońskich; na mocy traktatu w Tylży w dniu 12.07.1807 r. wojska francuskie opuszczają terytorium państwa pruskiego z wyjątkiem niektórych ważniejszych twierdz, pod warunkiem spłaty bądź zabezpieczenia nałożonej na Prusy kontrybucji wojennej
- 1807-1811 – reformy gospodarcze Steina- Hardenberga dotyczące zniesienia poddaństwa chłopów w Prusach
- 1809 - wieś nabywa zarządca Gäde z Boleszkowic, którego pola graniczyły z Sitnem
- 1815-1818 - reformy administracyjne Prus zmieniają strukturę Nowej Marchii; wieś należy do powiatu Chojna, w rejencji frankfurckiej, w prowincji brandenburskiej
- 1818 – wieś w posiadaniu zarządcy Boldta za kwotę 123 000 talarów; w tym samym roku sprzedaje on majątek za 126 000 talarów braciom Badicke
- 1847-49 – wybudowano nowy kościół; poprzedni średniowieczny, stojący w innym miejscu, wyburzono ze względu na postępujący proces niszczenia i wieżę grożącą zawaleniem
- 1871 - bracia Badicke sprzedają grafowi Heinrichowi Fink von Finckenstein z Troszyna tzw. Parnäkel (Parneckel; 6 km na południe od Sitna, poniżej Boleszkowic), 1161 mórg głównie lasów
Przyległości Sitna w XIX / XX w. Niemiecka nazwa | Obiekt | Położenie | Polska nazwa | Ludność ok. 1820 r. | Ludność w 1852 r. |
Schulzendorf | folwark | 2.3 km na płd.-zach. | Wicin | 12 | 20 |
- 1871-1918 – Nowa Marchia w ramach zjednoczonej Drugiej Rzeszy Niemieckiej
- 1878 - przebudowa pałacu
- 1929 – majątek liczy 811 ha ziemi
- 04.02.1945 – zajęcie Sitna przez przez wojska 5 Armii 1 Frontu Białoruskiego; ostatnim właścicielem był major Peter August Friedrich Badicke
- VIII.1945 - przybywa pierwsza grupa przesiedleńców z okolic Tarnopola
- 1945-74 – kościół nie pełni funkcji liturgicznych
- 1946 - rozpoczyna działalność szkoła podstawowa w zachowanym budynku poniemieckim; nauczyciel Zofia Seńczuk; z czasem szkołę przeniesiono do pałacu (salony z wystrojem sztukatorskim podzielono na mniejsze pomieszczenia, a w konsekwencji zniszczono zabytkowy wystrój wnętrza)
- 1949 - założenie Państwowego Gospodarstwa Rolnego, następnie włączonego do Kombinatu PGR Troszyn
- 1950 - założenie Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej
- 1966 - część pałacu zawaliła się; dzieci przeniesiono do szkoły podstawowej w Troszynie
- 1975-1998 - miejscowość należy administracyjnie do województwa szczecińskiego
- 29.09.1979 – poświęcenie kościoła i przeznaczenie do posługi
- Lata 80 XX w. - pałac zostaje wyburzony ze względu na jego katastrofalny stan techniczny
Ludność
Rok | Ludność |
ok. 1820 | 128 |
1852 | 192 |
1933 | 245 |
1939 | 241 |
2005 | 210 |
2010 | 212 |
Wyznania
Kościół pw. Najświętszego Zbawiciela jest filialnym parafii rzymskokatolickiej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Troszynie.
Atrakcje turystyczne
- Kościół pw. Najświętszego Zbawiciela – zbudowany w latach 1847-1849, murowany z kamienia łupanego oraz z cegły, z której wykonano gzymsy, pilastry, obramienia okien i portali, a także dwukondygnacyjną wieżę zwieńczoną hełmem. Na wieży kościelnej dzwon o średnicy 52 cm z 1617 r. ze średniowiecznego kościoła, ufundowany przez Hansa von Sydow. Do 1945 r. ewangelicki, filia kościoła w Zielinie. W latach 1945-74 nie pełnił funkcji liturgicznych, poświęcony 29 września 1979 r. Wpisany do rejestru zabytków pod nr A-396 z 15 maja 2009 r.
- Budynki w gminnej ewidencji zabytków: spichlerz folwarczny, budynek inwentarski, chałupy nr 4 i 7, budynek szkoły nr 9, czworak nr 10.
Kody pocztowe, Sitno (wyświetlono 1/1)
Ocena internautów miejscowości Sitno
Średnia ocena:
3.5
liczba ocen: 11
Wtyczki społecznościowe
Lubisz miejscowość Sitno, kliknij Google +1 , lub Lubię to!
Komentarze o miejscowości Sitno
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-17 07:48:13