Nowogródek Pomorski

Nowogródek Pomorski (niem.Neuenburg) – wieś w północno-zachodniej Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, w gminie Nowogródek Pomorski.

Wg danych z 2002 r. wieś miała 560 mieszkańców.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Lokalizacja i walory turystyczne

Niegdyś miasto, obecnie duża wieś położona 24 km na północny zachód od Gorzowa Wielkopolskiego, obok lokalnej drogi łączącej Myślibórz (12 km) z Barlinkiem (16 km). Ok. 4 km na zachód od wsi przebiega droga krajowa nr 3 Szczecin – Gorzów Wlkp. Miejscowość jest siedzibą gminy Nowogródek Pomorski. Oprócz siedziby władz gminy w Nowogródku Pomorskim znajduje się Gminne Centrum Informacji, szkoła podstawowa, boisko sportowe, poczta, ośrodek zdrowia, apteka, lecznica zwierząt, sklepy spożywczo – przemysłowe, sala wiejska, remiza strażacka, parafia, cmentarz i przystanek PKS.

Najbliższy duży zbiornik wodny (jezioro Karskie Wielkie) położony jest 4 km na wschód od wsi, w otulinie Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego. Na południe i wschód od Nowogródka leżą są duże obszary leśne.

Zabytki

• Kościół wczesnogotycki z II połowy XIII w. wzniesiony z ciosów granitowych, spalony w czasie wojny trzydziestoletniej, odbudowany w 1752 r., wieża szachulcowa z barokowym hełmem. Wewnątrz ciekawa polichromia z XVIII w. i neobarokowy ołtarz z XIX w.
• park wiejski z ciekawym drzewostanem (aleje grabowa i kasztanowców, ponadto klon zwyczajny, jawor, wiąz szypułkowy, jesion wyniosły, lipa, buk, dąb, topola czarna).
• ruina wiatraka holenderskiego z XIX w. (przy drodze do Karska).

Historia

Badania archeologiczne potwierdzają istnienie w tym miejscu osady z okresu kultury łużyckiej, później w X-XIV w. istniał tu gród. W 1232 r. okoliczne tereny zostały nadane przez Władysława Odonicza zakonowi templariuszy, którzy w 1261 r. zrzekli się ich na rzecz margrabiów brandenburskich. Nie jest znana data nadania praw miejskich Nowogródkowi, Nienborch wzmiankowany był w 1298 r., w XIII w. powstaje solidny murowany kościół, od tego czasu istnieją tu majątki rycerskie. Rodzina von Liebenthal miała tu dobra do XVII w. Miasteczko nie posiadało obwarowań i miało charakter otwarty.

W czasie wojny trzydziestoletniej (1618-1648), Nowogródek zostaje całkowicie zniszczony i zdegradowany do roli wsi. Odbudowa trwała bardzo długo, kościół odnowiono dopiero po 100 latach. Na początku XIX w. wieś liczyła 70 domów, powstała cegielnia i dwa wiatraki. W I połowie XX w. wieś miała charakter rolniczy, hodowano bydło, trzodę chlewną i konie, największe gospodarstwo posiadał Hans Grap.