Chlewice (województwo zachodniopomorskie)

Chlewice (niem. Klewitz) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, w gminie Boleszkowice w pobliżu ujścia Myśli do Odry, na terenach podmokłych; od płn. i wsch. otoczona lasami. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego. Częściowo zachowany układ ulicowy.

Nazwa

Clewitz 1451, 1857; Klewitz 1540;

Środowisko przyrodnicze

Okoliczne tereny stanowią fragment parku krajobrazowego "Ujście Warty". Na tym terenie znajduje się kopalnia kruszyw mineralnych "Chlewice". Obszar wyrobisk i pozostały teren zakładów górniczych (osadniki, hałdy) zajmuje łącznie 40,5 ha. Skutkiem tej działalności jest dewastacja rzeźby terenu, zburzenie harmonijnego, mało przekształconego krajobrazu nadodrzańskiego (jednego z przedmiotów ochrony w Parku), zanik wielu cennych siedlisk przyrodniczych, zakłócenie stosunków wodnych w dolinie Odry, zamieranie drzewostanów łęgowych w otoczeniu kopalni oraz wykluczenie na znacznym odcinku nabrzeża Odry z zagospodarowania rekreacyjnego. Położenie kopalni bezpośrednio nad Odrą stwarza szczególne zagrożenie podczas powodzi, gdyż wody powodziowe mogą wtargnąć w obręb wyrobisk powodując podpiętrzenie wód gruntowych i zalanie terenów poza granicami naturalnego obszaru zalewowego.

Historia

• XIII-XIV w. – osada prawdopodobnie istnieje i stanowi własność chwarszczańskiej komandorii Templariuszy, a następnie Joannitów. W tym okresie najpewniej istniał już kościół.
• 1451 – pierwsza wzmianka pod nazwą Clewitz
• 2 poł. XVI w. – wzmianka, że karczma chlewicka odbiera rocznie 300 beczek piwa z browaru w Namyślinie
• 1804 – powstanie w Namyślinie parafii ewangelickiej z kościołami filialnymi w Chlewicach i Porzeczu
• 1850 – powódź na okolicznym terenie, zalanych zostaje 380 ha użytków rolnych
• Ok. poł. XIX w. – założono cmentarz wiejski w płd. części wsi
• 05.02.1945 – zajęcie wsi przez przez wojska 5 Armii 1 Frontu Białoruskiego; kościół zniszczony w wyniku działań wojennych
• Po 1945 – zniszczone zostają wszystkie przeprawy promowe (w tym Przewóz Chlewicki), umożliwiające wcześniej dotarcie do łąk i pól leżących na lewym brzegu Odry
• Lata 50 XX w. – rozebrano kościół
• VII.1997 – powódź; podtopienie zabudowań, gruntów ornych, lasów i użytków zielonych we wsiach Chlewice, Kaleńsko i Porzecze, do rzędnej 15,5 m n.p.m. na powierzchni ok. 3200 ha.
• XX/XXI w. – Chlewice przekształcają się (podobnie jak Kaleńsko i Namyślin) w miejscowość letniskową. Powstają nowe obiekty, część historycznej zabudowy adaptuje się do nowych potrzeb, część zabudowań popada w ruinę.

Ludność

Gospodarka

• Na terenie sołectwa funkcjonuje 18 gospodarstw rolnych. Struktura użytków rolnych:

• "Pomorskie Kopalnie Żwiru" S.A.

Zasoby eksploatacyjne złoża wg dokumentacji z 1992 r. wynoszą 6.056 tys. ton dla powierzchni 37,25 ha. Według dodatku do dokumentacji opracowanego w 1997 r. dla firmy "Pomorskie Kopalnie Żwiru sp. z o.o." i zatwierdzonego przez Wojewodę Gorzowskiego (dec. OS-g-7520/2/97 z 09.08.1997 r) zasoby geologiczne złoża wynoszą 10.828 tys. ton. Złoże posiada koncesję eksploatacyjną wydaną przez Wojewodę Gorzowskiego (dec. OS-g-7512/E/3/96 z dn. 23.12.1996 r) na obszar 40,5 ha. Koncesja przewiduje roczne wydobycie rzędu 250-300 tys. ton i obowiązuje do XII.2021 r. Obecnie eksploatacja złoża jest zatrzymana. Złoże posiada wyznaczony teren i obszar górniczy "Chlewice" o powierzchni 123,2 ha (dec. Woj. Gorz. Nr OŚ-g-7512/E/3/96/4/97 z 26.03.1997 r). Prace rekultywacyjne na złożu nie są prowadzone. Złoże położone jest na obszarze Parku Krajobrazowego "Ujście Warty".

• Sklep spożywczo-przemysłowy
• Usługi leśne

Organizacje i instytucje

• Ochotnicza Straż Pożarna – mieści się na zach. od działki kościelnej. Jest to obiekt wzniesiony w 4 ćw. XIX w. z kamienia łamanego, nakryty dachem 2-spadowym (obiekt w gminnej ewidencji zabytków).

Edukacja

Dzieci uczęszczają do szkoły podstawowej w Gudziszu i Boleszkowicach, młodzież do gimnazjum w Boleszkowicach.

Atrakcje turystyczne

• Kościół – zniszczony w 1945 r. w trakcie działań wojennych, rozebrany w latach 50 XX w. Zlokalizowany był w centralnej części wsi; obecnie teren zaniedbany, pozostał zarys fundamentów.
• Cmentarz przykościelny – pierwotnie wokół kościoła w centrum wsi, obecnie teren splantowany, brak śladów nagrobków.
• Cmentarz wiejski – (nieczynny) założony ok. poł. XIX w., w płd. części wsi; obecnie teren w ramach zagrody wiejskiej, użytkowany jako ogród i do hodowli ptactwa domowego. Sporadycznie resztki nagrobków, teren zaniedbany, objęty strefą „K" ochrony konserwatorskiej.
• Cmentarz – (zlikwidowany) w znacznej odległości na płn.-wsch. od wsi, obecnie teren zalesiony uprawą brzozy (obiekt chroniony w ewidencji konserwatorskiej).
• Szlak kajakowy nr 220 na Myśli – 1,3 km do ujścia Myśli do Odry.