Gmina Kołbaskowo

Gmina Kołbaskowo (dawn. gmina Kolbaczewo) - położona jest w województwie zachodniopomorskim w południowej części powiatu polickiego.

Siedzibą gminy jest wieś Kołbaskowo

Do 31 grudnia 1998 r. wchodziła w skład województwa szczecińskiego.

Miejsce w województwie (na 114 gmin):
powierzchnia 95., ludność 46.

Gmina stanowi 15,9% powierzchni powiatu.

Granice gminy

Sąsiednie gminy:

• Szczecin (powiat grodzki)
• Dobra (powiat policki)
• Gryfino (powiat gryfiński)

Gmina graniczy także z Republiką Federalną Niemiec:

• powiat Vorpommern-Greifswald (Meklemburgia-Pomorze Przednie)
• powiat Uckermark (Brandenburgia)

Miejscowości

Wieś gminna

• Kołbaskowo (do 1945 niem. Kolbitzow)

Sołectwa w gminie

• Barnisław
• Będargowo
• Bobolin
• Kamieniec
• Karwowo
• Kurów
• Moczyły
• Ostoja
• Pargowo
• Przecław
• Siadło Dolne
• Siadło Górne
• Smolęcin
• Stobno
• Ustowo
• Warnik
• Warzymice

Wsie niesołeckie i osady

• Kamionki
• Przylep
• Rajkowo
• Rosówek
• Smętowice

Opuszczone wsie i osady

• Gołkowo
• Barnisławiec
• Waliszewo
• Krasowo

Demografia

Gminę zamieszkuje 13,3% ludności powiatu.

Historia

Podczas badań archeologicznych prowadzonych na terenie Ustowa na tzw. Gęsiej Górce odkryto jamy mieszkalne sprzed 4 tys. lat. Wskazuje to na obecność człowieka już w okresie epoki kamiennia. Na krawędzi wysoczyzny, w okolicy Siadła Górnego, pozostałości archeologiczne potwierdzają istnienie dwukulturowego grodziska: kultury łużyckiej, a później pomorskiej. Podobne ślady z wałem, umocnieniami i fosą odkryto nieopodal Kamieńca na tzw. Świętej Górce (45 m n.p.m.). Od wczesnego średniowiecza aż do wymarcia panującej tu dynastii Gryfitów znaczny odsetek ziemi dzisiejszej gminy należał właśnie do Gryfitów. W XVI wieku i pierwszej połowie XVII wieku około 30% ziem wchodziło w skład szczecińskiej domeny książęcej.

Rozległe posiadłości posiadał również Kościół katolicki. Największym właścicielem ziemskim był szczeciński klasztor cysterek. Znaczne uposażenia miały też inne szczecińskie kościoły: św. Jakuba, św. Jana oraz Kościół Mariacki. Po reformacji i rozwiązaniu klasztoru cysterek ich dobra przeszły w ręce tych kościołów i domu panującego.

Wieś Kurów była miejscem wymienianym w pamiętnikach gen. Batowa, gdzie 26 kwietnia 1945 r. niemiecki burmistrz Szczecina poddał miasto. W czasie II wojny światowej w okolicy Siadła Dolnego znajdował się obóz polskich, radzieckich i francuskich jeńców wojennych.

Heraldyka

Zabytki

• Kołbaskowo
  • Kościół Rzym.-Kat. Św. Trójcy
• Barnisław
  • XIII/XIV-wieczny kościół
• Kamieniec
  • XIII-wieczny kościół
• Moczyły
  • XIII-wieczny kościół
• Pargowo
  • XIV-wieczny kościół

Przyroda i turystyka

Gmina leży na Wzniesieniach Szczecińskich i w Dolinie Dolnej Odry nad Odrą. Gmina położona jest na tzw. Wale Bezleśnym, nieco zalesionym na zboczach. Najwyższym punktem Wału jest tzw. Mała Góra (88 m n.p.m.). W przeszłości cały ten teren porastały lasy, które zanikły na skutek rolniczej działalności człowieka. Obszar Międzyodrza zajmuje Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry, w którym znajdują się 3 rezerwaty: Kurowskie Błota, Kanał Kwiatowy i Wzgórze Widokowe nad Międzyodrzem. W Bobolinie czynne jest piesze przejście graniczne. Tereny leśne zajmują 7% powierzchni gminy, a użytki rolne 67%.

Komunikacja

Na terenie gminy zlokalizowane są trzy drogowe przejścia graniczne do Niemiec:

• Bobolin-Schwennenz
• Kołbaskowo-Pomellen
• Rosówek-Rosow

Przez gminę Kołbaskowo prowadzą drogi:

• autostrada A6 (E28) – prowadząca od przejścia granicznego Kołbaskowo-Pomellen (2 km) w kierunku Berlina, przez Szczecin Klucz (6 km, węzeł Gryfino z drogą krajową nr 31) do węzła Kijewo z drogą krajową nr 10 i drogą ekspresową S3 (19 km)
• droga krajowa nr 13 prowadząca od przejścia granicznego w Rosówku (4 km) do Szczecina (12 km).

Przez Kołbaskowo przeprowadzono pierwszą linię kolejową na Pomorzu. W 1843 połączyła ona Berlin ze Szczecinem (przez Casekow i Warzymice). W 1863 zbudowano linię z Gumieniec przez Stobno Szczecińskie do Pasewalku. W 1897 połączono torami Stobno przez Dobrą Szczecińską do Glashütte, w 1906 linię przedłużono do Nowego Warpna. Przez gminę prowadziła także kolej wąskotorowa zbudowana w 1899 z Casekow przez Warzymice Wąsk. do Pomorzan Wąsk.
W 1945 rozebrano odcinek Dobra Szcz. – Nowe Warpno oraz całą linię wąskotorową, po tym roku w Kołbaskowie zlikwidowano stację. W 1973 zamknięto linię Stobno Szcz. – Dobra Szcz., a w 1987 r. odcinek Dołuje – Dobra Szcz. został rozebrany. Od tej pory w gminie nie ma czynnych stacji kolejowych.

W gminie czynne są 2 urzędy pocztowe: Kołbaskowo (nr 72-001), Przecław k. Szczecina (nr 72-005).

Gospodarka

Gmina ma charakter przede wszystkim rolniczy (67% jej powierzchni to tereny uprawne). Jednak ze względu na bliskość Szczecina notuje się zwiększony napływ osiedlającej się tutaj ludności aktywnej zawodowo w mieście.

W roku 2004 gmina została wyróżniona trzecim miejscem na liście najlepszych samorządów w Polsce w rankingu Złota Setka Samorządów organizowanym przez dziennik "Rzeczpospolita" oraz Centrum Badań Regionalnych. Podstawą oceny była suma inwestycji na jednego mieszkańca w przeciągu ostatnich trzech lat (2001-2003), przestrzeganie dyscypliny budżetowej, aktywność społeczna i przyciąganie nowych mieszkańców. W tym samym rankingu rok wcześniej gmina zajęła pierwsze miejsce (5312 zł/mieszk., co było równoważne przeznaczeniu pod inwestycje 64% budżetu gminy), zaś dwa lata wcześniej miejsce trzecie.

Zobacz też

• Kołbaskowo