Moczyły

Moczyły (do 1945 niem. Schillersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, w gminie Kołbaskowo, w mezoregionie Wzniesienia Szczecińskie nad zachodnim, lewym brzegiem Odry.

Historia

Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1325, kiedy to Moczyły należały do posiadłości kościoła Panny Marii w Szczecinie. W 1490 roku parafia w Moczyłach pod patronatem Gryfina. Począwszy od XVII wieku przechodzi w ręce prywatne rodów szlacheckich.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Planowana jest organizacja szlaku wodnego Berlin - Szczecin - Bałtyk.

Zabytki

Na terenie wsi znajdują się ruiny zabytkowego XIII-wiecznego kościoła, reprezentujące przykład budowli salowej, orientowanej, założonej na planie prostokąta, bez chóru i wieży. Elewacje ścian i szczyty wykonane są z kamienia narzutowego różnej wielkości i kształtu, nieobrobionego lub ociosanego niestarannie z dodatkiem cegły w obramieniach otworów okiennych. Kamienie układane są w warstwy, które jednak nie zawsze utrzymują poziom. Zewnętrzne lica ścian wykazują większy stopień obrobienia głazów i staranniejsze dobieranie płaską stroną do lica. Wszelkie nierówności wypełnione są zaprawą wapienną z dodatkiem okrzesków i mniejszych kamieni tworzących warstwy pośrednie, wyrównujące. Narożniki wykonane są ze starannie przyciosanych prostokątnych głazów granitowych.

Dwa jednouskokowe portale wykonane były z ciosów granitowych o łuku delikatnie ostrym. Obecnie zachował się jedynie fragment portalu południowego. Późniejsze przebudowy kościoła spowodowane zapewne jego częściowym zniszczeniem pozwalają dziś jedynie przypuszczalnie określić liczbę i rozstawienie otworów okiennych. W ścianie wschodniej znajdowały się trzy okna rozmieszczone symetrycznie, rozglifione na zewnątrz, zakończone okrągłymi łukami i skośnym parapetem. Zachowało się z nich tylko środkowe, boczne poszerzono i obramiono cegłą. W ścianie południowej zachowało się również tylko jedno pierwotne okno, obecnie zamurowane. Pozostałe dwa znajdowały się zapewne w miejscach obecnych dwóch późniejszych, przemurowanych. W ścianie północnej nie stwierdzono pierwotnych otworów okiennych.

Opracowanie lica ścian zewnętrznych polegało na wyrównaniu zaprawą powierzchni między głazami i wykonaniu na nich boniowania podwójną linią. Elewacje wewnętrzne otynkowano i pokryto miejscami polichromią. Stanowi ją między innymi komplet 12 zacheuszy o średnicy 60 cm, złożonych z podwójnego koła kreślonego cyrklem i krzyża maltańskiego. Nawa kryta była drewnianym stropem płaskim i dachem ceramicznym dwuspadowym.

Okrągłe zakończenie środkowego okna w ścianie wschodniej (jedynego, które zachowało pierwotny kształt), przy jednoczesnej ostrołukowej formie portali południowego i zachodniego pozwala określić czas powstania kościoła na ok. 1250 rok.

Geografia i turystyka

Wieś w formie ulicówki.

Dojazd z Szczecina linią PKS. Z przystanku (blisko miejscowego kościoła) jeździ autobus PKS'u do Dworca Głownego w Szczecinie przez: Kołbaskowo, Przecław, Siadło Górne, Siadło Dolne, Kurów i Plac Kościuszki (Szczecin).

Przez wieś prowadzi Szlak Kościołów Wiejskich.