Średnia ocena: 3.0
liczba ocen: 12
Ilość ulic: 1
Ilość kodów pocztowych: 2
Współrzedne geograficzne N: 53.358330
Współrzedne geograficzne E: 15.490000
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 91
Liczba ludności: 59
SIMC: 0774345
Tablice rejestracyjne: ZST
Dolice (niem. Konstantinopel) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Dobrzany.
Wieś usytuowana przy lokalnej drodze, skomunikowanej od północy i południa z dwiema (równoległymi) szosami Dobrzany - Krzemień i Dobrzany - Bytowo. Miejscowość położona jest w linii prostej 4 km na wschód od Dobrzan (siedziby gminy) i 29 km na wschód od Stargardu - siedziby powiatu. Dolice ulokowane są na obszarze Ińskiego Parku Krajobrazowego, bezpośrednio po południowej stronie jeziora Dolice, otoczone lasami. Najbliższa okolica wyraźnie pofałdowana. Sołectwo sąsiaduje z Grabnicą od północy, z Krzemieniem od północnego wschodu i od południa z Błotnem.
Pierwotna nazwa wsi - Konstantinopel - pochodzi od radczyni państwowej Constantii von Blumenthal
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1753, kiedy jako wieś kolonizacyjna została założona z inicjatywy Fryderyka II. Równocześnie z lokacją wsi wybudowano kościół oraz założono szkołę. W roku 1767 wymieniono kościelnego o nazwisku Neins. W roku 1874 we wsi było 40 gospodarstw domowych, 31 domów, 186 ludzi. Pod koniec XIX wieku wybudowano nowy kościół, a po południowej stronie wsi wytyczono linię kolejki wąskotorowej z przystankiem. W roku 1920 odnotowano pożar wsi, w którym zniszczeniu uległo większość pierwotnej zabudowy szachulcowej. W roku 1928 Dolice określano jako wieś z kościołem i dworcem kolejowym. Miały wówczas łącznie 130 mieszkańców, w 1939 r. 129 mieszkańców i 9 gospodarstw od 23 do 31 ha. Do roku 1945 Dolice należały do powiatu szadzkiego (Kreis Saatzig) w rejencji szczecińskiej (Regierungsbezirk Stettin) w prowincji Pomorze (Provinz Pommern). Po II wojnie światowej w ramach województwa szczecińskiego, w powiecie Stargard Szczeciński. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego i była w gminie Dobrzany.
Wieś fryderycjańska założona została na planie ulicówki, typowego układu dla części wsi zakładanych w czasie kolonizacji fryderycjańskiej. Według mapy z 1890 roku wieś miała formę regularnej i krótkiej ulicówki, wytyczonej na linii północ-południe, bezpośrednio po południowej stronie jeziora. Dolice ulokowano w osi drogi dojazdowej do sąsiedniej wsi kolonizacyjnej - Grabnicy. Pierzeje były proste, zwarte, szeroko rozsunięte od siebie, o jednakowej głębokości działek siedliskowych. Pośrodku układu ulokowano kościół - bez wyodrębnionej działki na potrzeby cmentarza. ten ulokowany był w południowo-zachodniej części wsi. Całość układu zamykały (od zewnątrz) drogi zagumienne, połączone na obrzeżach z drogą wiejską. Analogiczna kompozycja przestrzenna zachowała się do czasów II wojny światowej.
Do czasów dzisiejszych układ ten się nie zmienił. Jest to kompozycja zwarta, osiowa, rozplanowana w układzie południkowym na przestrzeni ok. 400 m, z centralnie posadowionym kościołem. Pierzeje są proste, z kalenicową zabudową, z niewielkimi ubytkami w południowej części wsi (brak 2-3 zagród). Układ sieci drożnej o pierwotnym przebiegu, łącznie z zachodnią drogą zagumienną, wschodnia uległa zatarciu. W obrębie wsi brak nowych elementów kubaturowych, czy przestrzennych. Zgodnie z zaleceniem konserwatora zabytków układ przestrzenny oraz struktura i formy zabudowy winny podlegać ochronie konserwatorskiej w ramach strefy.
Dolice były typową, chłopską wsią kolonizacyjną, założoną w oparciu o jednakowe nadziały ziemi, stąd o jednorodnej strukturze zabudowy. Według historycznych przekazów kartograficznych i ikonograficznych zabudowę wsi tworzyły typologicznie jednorodne zagrody chłopskie, średniorolne, 3- i 4-budynkowe (na obrzeżach układu). Typowa zagroda składała się z: szachulcowej chałupy, lokowanej na froncie parceli; kamiennego lub szachulcowego budynku inwentarskiego z boku podwórza (w tym w linii pierzei); szachulcowej stodoły w głębi podwórza. Po pożarze wsi w 1920 roku na miejscu budynków szachulcowych wzniesiono domy murowane, z wystawkami dachowymi oraz wybudowano linię elektryczną.
Obecnie dominują 3-budynkowe zagrody. Rozlokowane są na regularnych (czworobocznych), o zbliżonej wielkości działkach siedliskowych. Pomiędzy nimi występują zagrody 2-budynkowe lub kilkubudynkowe, ale o mniejszej skali obiektów, wtórnie przekształcone, z ubytkami. Zabudowa jest częściowo zróżnicowana pod względem typologicznym, materiałowym i chronologicznym, o wysokich wartościach kulturowych. W poszczególnych zagrodach liczne ubytki obiektów gospodarczych; brak nowej zabudowy, jak również nie nastąpił powszechny proces modernizacji fasad domów mieszkalnych. Na froncie parceli - kalenicowe do drogi - (nr 2 szczytem) lokowane domy mieszkalne, po boku - w tym w linii pierzei (nr 3) – budynki inwentarskie, w głębi sporadycznie zachowane stodoły lub budynki ogólnogospodarcze.
Zachowała się mieszkalna szachulcowa chałupa nr 7, z częścią inwentarską, 8-osiowa, nakryta wysokim dachem 2-spadowym. Budynek pochodzi z pierwszej połowy XIX wieku. Dominujące są murowane chałupy z końca XIX wieku i początku XX. Są one asymetryczne 6-8 osiowe, nakryte wysokimi dachami 2-spadowymi (nr 3, 5, 6, 14). We wsi stoją też murowane (tynkowane) budynki z lat 10-20. XX wieku, 6-7 osiowe, nakryte wysokimi dachami naczółkowymi z mansardowymi wystawkami frontowymi, z prostymi elementami dekoracji architektonicznej (nr 4, 15, 16). Do innych należy zaliczyć budynki uzupełniające - niewielkie, 4-osiowe domy lub z częścią gospodarczą (nr 2, 13), lokowane kalenicowe lub szczytem do drogi, murowane, z początku lat 20. XX w. Przy chałupie nr 6 zachowała się mała chałupa wyrobników lub dziadków.
Budynki inwentarskie są zazwyczaj murowane (ceglane, w większości nietynkowane), wielofunkcyjne (w tym ze składowymi poddaszami), wzniesione pod koniec XIX wieku, najmłodsze na początku lat 20. XX w. Zachowały się sporadyczne stodoły, murowane i drewniane (odeskowane), jedno-klepiskowe, bez wartości kulturowych.
Inne obiekty o wartościach kulturowych
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-17 11:58:47