Suchań

Suchań, (niem. Zachan) – miasto w woj. zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Suchań. Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 1436 mieszkańców.

Ośrodek administracyjny rolniczej okolicy. Dawny gród, osada i zamek książęcy przekazany w XIII joannitom na komturię. Prawa miejskie otrzymuje w XV, od 1654 należy do Brandenburgii. Zachowany dawny układ urbanistyczny o kształcie wrzeciona i ryglowe domy.

Położenie

Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 3,57 km².

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. szczecińskiego.

Miasto znajduje się na terenie dzisiejszego województwa zachodniopomorskiego w powiecie stargardzkim. Miasto jest siedzibą gminy Suchań. Znajduje się na Równinie Nowogardzkiej i Pojezierzu Ińskim. Suchań znajduje się w odległości 20(niektóre dane podają 22)km od Stargardu Szczecińskiego, 18km od Choszczna, ok. 80km od Gorzowa Wielkopolskiego i ok. 60km od Szczecina.

Historia

Historyczna część miasta położona jest na równinie, wzdłuż dawnego traktu ze Szczecina i Stargardu na Mazowsze. Układ urbanistyczny miasta to rynek z zabudowaniami z XVIII i XIX w., a dominującym elementem zabudowy jest gotycki kościół z głazów narzutowych z XV w. W okresie wczesnośredniowiecznym był tu gród sięgający swymi początkami X w. Przyjmuje się że zamek powstał tu w II poł. XIII w. Okolica została zajęta przez joannitów ok. połowy XIII w. Oficjalnie zakon przywłaszczył sobie te ziemię w zamian za niespłacone długi księcia pomorskiego Barnima I. Po ostrym konflikcie z nim, zakon stracił Suchań (wtedy villa Zukan) w 1269 r., ale już 9 lat później, po śmierci Barnima I, joannici zajęli kilka wsi książęcych w tym Suchań. W 1295 r. książęta pomorscy oficjalnie nadali go joannitom zachowując jednak zwierzchnictwo terytorialne. W 1312 r. zamek stał się siedzibą joannickiego komtura. Data lokacji miasta nie jest znana. W 1487 r. Suchań otrzymuje prawa miejskie. W okresie reformacji Joanici sprzedali Suchań Wolfowi Borcie. Książęta pomorscy nie zatwierdzili jednak tej transakcji. W 1551 r. Suchań przeszedł pod zarząd dóbr książęcych w Szadku. W 1637 r. zmarł Bogusław XIV, co zbiegło się z najazdem Szwedów na Pomorze i do końca wojny miasto przechodziło z rąk do rąk. Ostatecznie od 1653 r. miasto znajdowało się pod panowaniem brandenburskich Hohenzollernów. W roku 1701 r. wcielono do Królestwa Pruskiego i aż do 1709 r. pozostawało w bezpośrednim posiadaniu rodziny von Schwerin. W XIX w. istniał przy mieście folwark, który w latach 1828-1831 częściowo rozparcelowano. Na gruntach pofolwarcznych powstała kolonia Suchań. Od 1850 r. stanowiła wraz z miastem jedną jednostkę administracyjną. Miasto podczas II wojny światowej zostało zniszczone w 50%. W marcu 1945 r. wojska radzieckie wkroczyły do miasta, a pierwsi osadnicy pojawili się w kwietniu 1946 r.

Zabytki

• Młyn tzw. Dolny z wyposażeniem (w czasie pożaru zniszczeniu uległ młyn wraz z dużą częścią wyposażenia. Obecnie są tam prowadzone przez nowego właściciela, prace porządkowo - remontowe)
• Tama po tzw. Młynie Górnym, na wysokości kąpieliska w okolicach zjazdu na Słodkowo
• Kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy - ukazujący style: romański (np. ściany), gotycki (np. witraże), i barokowy (np. wieża kościelna) z XV w. (budowla z głazów narzutowych)
• Pozostałości cmentarza żydowskiego
• Pozostałości fundamentów po zamku komturii joannickiej
• Budynki po browarze (obecnie obiekty magazynowe znajdujące się na terenie piekarni)
• Cmentarze żołnierzy wyzwalających tereny dzisiejszej Polski (jeden na wys. 2,5 km od Suchania w stronę Tarnowa- zagajniczek, widać jeszcze murek, a w środku jest dużo drzewek, drugi gdzieś na wysokości zajazdu przy Inie w lasach)
• Cmentarz przykościelny (nie stwierdzono jeszcze, czy ta informacja jest prawdziwa, ale jest bardzo prawdopodobna)

Władze miasta

• Burmistrz Suchania - mgr inż. Stanisława Bodnar
• Sekretarz – mgr Grażyna Kwiatkowska
• Skarbnik Miejski – mgr Teresa Grzegorczyk

Instytucje:

Urząd Miejski w Suchaniu, Posterunek Policji, Ochotnicza Straż Pożarna, Leśnictwo, Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Pocztowy, Niepubliczny Ośrodek Zdrowia "Asklepios", Apteka "Pod różami".

Kultura i oświata

W mieście funkcjonuje:

• Zespół Szkół Publicznych,
• Biblioteka Publiczna,
• Parafia Rzymskokatolicka,
• Gminny Dom Kultury.

Miasto realizuje swoje zadania w zakresie oświaty w 3 placówkach, które wchodzą w skład Zespołu Szkół Publicznych w Suchaniu: Szkoła podstawowa im. Jana Kusocińskiego, Gimnazjum Publiczne, Przedszkole Publiczne.

Oferta kulturalna skierowana jest do dzieci i młodzieży, które mogą rozwijać swoje zdolności w zespołach artystycznych i kołach zainteresowań.

Sport

W mieście znajduje się piłkarski stadion sportowy oraz obiekty sportowe wchodzące w skład Zespołu Szkół, na które składa się: zespół boisk, sala gimnastyczna i siłownia. W Zespole Szkół Publicznych działa Ludowy Uczniowski Klub Sportowy „Kusy” a w nim: sekcja piłki nożnej, lekkoatletyki i tenisa stołowego. Na terenie gminy oraz miasta działa Ludowy Zespół Sportowy „Orkan”, w którym trenują i grają piłkarze w grupach: seniorów, juniorów oraz trampkarzy.

Ochrona zdrowia

W Suchaniu funkcjonuje Niepubliczny Ośrodek Zdrowia „ASKLEPIOS”, także znajduje się Apteka „Pod różami”.

Ulice miasta

Boczna, Kard. Augusta Hlonda, Krótka, Leśna, Młyńska, Polna, Pomorska, Rynek, Sportowa, Strzelecka, Zaułek I , Zaułek II

Ciekawostki i legendy

• Pierwsza osada została założona już w X w. przez Słowian, którzy przybyli do Europy
• Przez Suchań przechodził prawdopodobnie szlak Celtów, nie wiadomo jednak w jakim okresie
• Pod kościołem mogą znajdować się jeszcze groby Joannitów, którzy stacjonowali w Komturii w Suchaniu
• Możliwe jest, że, pomimo dużej odległości, między kościołem a zamkiem istnieje podziemna droga do zamku
• Na wysokości parkingu koło Iny znajduje się orle gniazdo (być może dwa), niestety dojście tam jest trudne
• Suchań posiada specyficzny mikroklimat: gdy pada deszcz, w okolicach samego Suchania jest go mniej niż chociażby na wysokości skrzyżowania Sadłowo-Słodkówko, czy nawet Suchanówka, znajdującego się około 3km od centrum Suchania.

Zobacz też

• Cmentarz żydowski w Suchaniu