Biały Bór

Biały Bór (kaszb. Bielno, niem. Baldenburg, staropol. Białobork, ukr. Білий Бір) – miasto w północnej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie szczecineckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Biały Bór.

Położone jest nad rzeką Białą, między jeziorami Łobez i Bielsko. Prawa miejskie uzyskał w 1382, w czasie II wojny światowej został znacznie zniszczony.

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 2219 mieszkańców.

W miejscowości działało Stado Ogierów Biały Bór. Od 1994 jako Zakład Treningowy Skarbu Państwa Biały Bór, potem ponownie jako SO. W 2003 weszło w skład Stada Ogierów w Sierakowie Wielkopolskim Sp. z o.o., a w 2007 przeszło w skład Stadniny Koni w Dobrzyniewie Sp. z o.o..

Położenie

Położone na Pojezierzu Drawskim w okolicach jezior: Bielsko (o pow. 268 ha i głębokości do 23 m), Cieszęcino (o pow. 102 ha i głębokości 50 m), wzdłuż których rozciąga się park krajobrazowy wraz z jeziorami Łobez (zajmuje obszar o pow. 48,7 ha) i Ławiczka (pow. 6,6 ha). Leżą one w dorzeczu Gwdy i Noteci, a ich wody spływają rzeką Białą do Czernicy. Okolice jezior pokryte są lasami mieszanymi oraz borami.

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. koszalińskiego.

Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 12,82 km².

Osiedla mieszkaniowe miasta: Dalkowo, Kamienna, Linowo.

Komunikacja

Biały Bór leży na przecięciu dróg krajowych: nr 25 z nr 20. Połączenia do miasta obsługują pięciu przewoźników autobusowych wywodzących się z b. PKS:

• PPKS Bytów
• PKS SŁUPSK S.A.
• PKS Człuchów
• PKS Koszalin
• PKS Szczecinek
• PKS Jelenia Góra (sezonowo)

Przez miasto biegnie linia kolejowa Piła Główna – Ustka, z przystankiem Biały Bór.

Historia

• 1283 – książę gdański Mściwoj II ufundował tu parafię podległą arcybiskupstwu gnieźnieńskiemu
• 1309 – pod panowaniem Krzyżaków
• 1382 – lokacja miasta
• 1395 – potwierdzenie praw miejskich chełmińskich przez Wielkiego Mistrza Zakonu Konrada Zöllnera von Rotenstein
• 1408 – probostwo otrzymało wieś od wielkiego mistrza Ulricha von Jungingen
• 1466-1772 – miejscowość należała do Prus Królewskich w Koronie Polskiej
• 1772 – pod zaborem pruskim
• 1875 – nowy kościół katolicki, należący do parafii Eikfirn, obsługiwał 56 wiernych
• 1878 – uzyskanie połączenia kolejowego
• 1939 – 2292 mieszkańców
• 1945 – miasteczko, silnie ufortyfikowane, stanowiło część umocnień Wału Pomorskiego i zostało zniszczone w 80%, zaś ludność je opuściła
• 1950 – 775 mieszkańców
• 1957 – 1315 mieszkańców

Podczas sezonu letniego liczba ludności zwiększa się o ok. 50%. W Białym Borze w latach 60. kręcono film pt. Pan Wołodyjowski.

Przyroda i turystyka

Miasto położone jest w niewielkiej dolinie, otoczone lasami, w których występuje wiele gatunków grzybów.

Obiekty historyczne:

• kościół neogotycki św. Michała z 1878
• Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy w Białym Borze wg projektu i z dekoracją malarską J. Nowosielskiego w dniu 23 września 2007 roku podniesiona do rangi sanktuarium
• pomnik Tarasa Szewczenki
• sąd grodzki
• pozostałość po młynie wodnym
• stadnina ogierów stylizowana na dawny dwór szlachecki
• bunkry Wału Pomorskiego
• park
• Cmentarz żydowski w Białym Borze

Żwirownia

W okolicach miasta znajduje się jedno z najwyższych wzniesień w regionie. Jest to sztuczne wzniesienie powstałe z wydobywania żwiru. Góra ma wysokość ok. 250 m. Przy dobrej pogodzie można zobaczyć z niej oddalony o 30 km Szczecinek.

Oświata

Na terenie miasta działa kilka placówek oświatowych:

• Zespół Szkół nr 1
• Szkoła Podstawowa nr 2 (mniejszości ukraińskiej)
• Gimnazjum nr 2 (mniejszości ukraińskiej)
• Zespół Szkół im. Oskara Langego
• Liceum Ogólnokształcące nr 1 (mniejszości ukraińskiej)

Sport

W mieście działa:

• klub piłkarski Lider
• klub piłkarski Hubertus
• klub kajakarski Hubertus
• klub jeździecki Hubertus przy stadninie koni

W mieście organizowane są mistrzostwa Polski w WKKW.

Obiekty sportowe:

• hala przy Zespole Szkół nr 1
• 2 stadniny koni
• stadion miejski
• kompleks boisk "Orlik 2012"

Administracja

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. W Radzie Miejskiej w Białym Borze zasiada 15 radnych. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest Urząd Miejski przy ul. Żymierskiego.

Burmistrzowie Białego Boru:

• Franciszek Lech Kwaśniewski (PSL) (od 2002 r.)

Biały Bór należy do Związku Miast Polskich.

Mieszkańcy Białego Boru wybierają parlamentarzystów z okręgów wyborczych z siedzibą komisji w Koszalinie, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Osoby z Białego Boru

W latach 1967-2008 w Białym Borze mieszkał podporucznik Józef Mioduszewski, urodzony w 1922, zmarł w 2008 roku. Ułan, bojownik Armii Krajowej, uczestnik akcji "Burza" w powstaniu warszawskim, odznaczony za zasługi w walce przeciw Armii Czerwonej m.in. Orderem Odrodzenia Polski "Polonia Restituta" klasy kawalerskiej, dwoma Krzyżami Walecznych. Miłośnik koni – w latach 1972-1981 był kierownikiem stada ogierów w Białym Borze. Pośmiertnie uhonorowany tytułem Bohatera Łomianek przez Radę Miejską i Burmistrza Łomianek.