Tuczno

Tuczno (niem. Tütz) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie wałeckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Tuczno. Położone na Pojezierzu Południowopomorskim, ok. 5 km na wschód od Drawieńskiego Parku Narodowego.

Według danych z 30 czerwca 2009 roku, miasto miało 1919 mieszkańców.

Położenie

Tuczno jest położone w wschodniej części Równiny Drawskiej, będącej mezoregionem Pojezierza Południowopomorskiego. Tuczno położone jest nad trzema jeziorami: Tuczno, Lubiatowo (są w granicach miasta) oraz Jeziorem Zamkowym.

Miasto znajduje się w południowo-wschodniej części woj. zachodniopomorskiego, we wschodniej części powiatu wałeckiego. Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia miasta wynosi 9,21 km².

Miasto leży w odległości:

• Piła – 40 km
• Gorzów Wielkopolski – 83 km
• Wałcz – 25 km
• Szczecin – 138 km
• Poznań – 133 km
• Człopa – 12 km
• Mirosławiec – 20 km

Tuczno jest jednym z miast ziemi wałeckiej, która stanowi północny fragment przedrozbiorowej Wielkopolski. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. pilskiego.

Historia

Pierwsze pisane wzmianki o miejscowości Tuczno pochodzą z 1306 roku. Niespełna 30 lat później w 1338 roku powstała najstarsza budowla, istniejąca po dziś dzień – Zamek Wedlów. Zaczątkiem dzisiejszego miasta była prawdopodobnie słowiańska osada. Tuczno w 1331 roku otrzymało prawa miejskie na prawie brandenburskim. Jednak od wcześniejszych już lat, miasto było prywatną własnością rodziny Wedlów, której przedstawiciele byli ważnymi osobistościami w ówczesnej Wielkopolsce. Ich rządy trwały do połowy XVIII wieku, kiedy ród Wedlów-Tuczyńskich całkowicie wygasł. Wtedy to Tuczno i okoliczne miejscowości przeszły pod władanie różnych osób, aby w 1772 roku przejść (w wyniku I rozbioru Polski) pod władzę pruską. Ich panowanie trwało 173 lata do 1945 roku.

W latach 20. i 30. XX wieku władze niemieckie poleciły wybudować w mieście i okolicach olbrzymie umocnienia, które w czasie II wojny światowej weszły w skład Wału Pomorskiego. Bunkry te po wojnie zostały wysadzone w większości w powietrze przez żołnierzy 47 Armii Radzieckiej. Tuczno zostało zajęte przez żołnierzy radzieckich 11 lutego 1945 roku. Zabudowa miasteczka legła w gruzach, straty sięgnęły 80%.

Miasto zostało ponownie włączone do Polski, zaś jego ludność wysiedlono do Niemiec. Po wojnie nastąpiła odbudowa i rozbudowa miasta, jednak utraciło ono swój pierwotny charakter wskutek nieprzemyślanej zabudowy. Efektem tego są nieciekawe bloki w centrum miasta i praktycznie brak starej zabudowy. Do 1999 roku Tuczno było najmniejszym miastem województwa pilskiego. Obecnie jest jednym z mniejszych miast województwa zachodniopomorskiego.

Zabytki

Miasto wskutek działań wojennych znacznie ucierpiało w gruzach legło 80% zabudowy miasta. Wobec tego nie ma tu wielu zabytków a turystów przyciągają Zamek, Kościół oraz jeziora. Do zachowanych zabytków należą:

• Zamek Wedlów
• Kościół Wniebowzięcia NMP – znajduje się w południowo-zachodniej części Tuczna. Wybudowany w stylu gotyku pochodzi z XV wieku. Do niewielkiego kościoła dobudowana jest ogromna wieża zwieńczona wąskim hełmem. Wewnątrz można zobaczyć barokowe wyposażenie (ambona, ołtarz, organy, dzwon) oraz XX-wieczne polichromie. Kościół wybudowano w 1522 roku a w latach 1636 i 1640 zawaliła się wieża kościelna. W 1834 zawalił się kościelny dach. Obecnie jest to kościół parafialny.
• Kuria – dom zwany Kuria pochodzi z XVIII wieku, mieści się przed bramą wjazdową do Zamku
• Kapliczka św. Jerzego – zbudowana w I połowie XVII wieku, znajduje się na niewielkim wzgórzu w południowej części miasta.
• Układ urbanistyczny dawnego miasta – pochodzi z XIV wieku
• Kompleks umocnień Wału Pomorskiego – pochodzi z lat 1922-1939

Gospodarka

Tuczno obecnie stara się o statut gminy uzdrowiskowej, toteż nie ma tutaj uciążliwego przemysłu. Większymi przedsiębiorstwami są Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”, Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, fabryka słodyczy „Ludwig Czekolada” Sp. z o.o., produkująca wyroby pod marką Mauxion. Istnieją stacja benzynowa, poczta, ośrodek zdrowia, zajazd, hotel, gościniec, bary, sklepy, restauracja, punkty usługowe i handlowe.

Przyroda

• obszar chronionego krajobrazu „Puszcza nad Drawą”
• rezerwat przyrody „Mszary Tuczyńskie”

Kultura

W mieście działa Świetlica Miejska, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy. Organizowane są liczne imprezy jak chociażby Powitanie Wiosny, „Kraszanki, pisanki, malowanki” warsztaty twórcze dla dzieci i młodzieży, Dni Tuczna, Turniej tenisa stołowego, wieczór wróżb, Przegląd piosenki dziecięcej czy Konkurs recytatorski im. Jarosława Rymkiewicza. Od roku 2008 jest organizowany Festiwal Sztuki Audiowizualnej MISIETUPODOBA.

Turystyka

W mieście istnieje Zajazd „Dobrawa”, Hotel „Zamek” z restauracją, „Nad Zatoką” Ośrodek wczasowy. Nocleg oferują również „Ośrodek Leśny przy ul. Staszica, Ośrodek Kempingowo-Wypoczynkowy „Biesiada” przy ul. Jeziornej czy też kwatery prywatne.

Komunikacja

Leży ono przy trasach:

• droga krajowa nr 22 (Gorzów Wielkopolski – Elbląg) – 8 km
• droga krajowa nr 10 (Szczecin – Bydgoszcz) – 20 km
• droga wojewódzka nr 177

Do miasta można dojechać autobusami PKSu i WTP.

Administracja

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. W Radzie Miejskiej w Tucznie zasiada 15 radnych. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest Urząd Miejski przy ul. Wolności.

Burmistrzowie Tuczna:

• Teresa Łuczak (od 2002)
• Krzysztof Hara (od 2010)

Mieszkańcy Tuczna wybierają parlamentarzystów z okręgów wyborczych z siedzibą komisji w Koszalinie, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Władze miasta współpracują z niemiecką gminą Märkische Heide. Współpraca działa na płaszczyznach kulturalnej, oświatowej, gospodarczej i w ramach wspólnej promocji turystycznej.

Ciekawostki

W 1606 roku w Tucznie miało miejsce jedno z najsilniejszych odnotowanych trzęsień ziemi na terenie Polski.

Zobacz też

• Cmentarz żydowski w Tucznie