Średnia ocena: 4.1
liczba ocen: 21
Ilość ulic: 13
Ilość kodów pocztowych: 1
Współrzedne geograficzne N: 53.098000
Współrzedne geograficzne E: 17.738001
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 52
Liczba ludności: 952
Wysokośc npm: 62 m n.p.m.
Tablice rejestracyjne: CNA
Dzielnica: Berlinek
Tur (niem. Thure, Thur, Thurmuehle) – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim, w gminie Szubin.
Tur położony jest w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie nakielskim, w gminie Szubin. Usytuowany nad rzeką Noteć, 62 m n.p.m. Należy do północno-wschodniej części krainy Pałuk, która wchodzi w skład Wielkopolski. Tur jest oddalony o 20 km na południowy-zachód od Bydgoszczy.
U schyłku ostatniego zlodowacenia bałtyckiego w miejscu obecnej miejscowości płynęła na zachód ogromna Prawisła. Gdy wody nieco opadły, w dolinie pojawiły się bagna, rozlewiska, jeziora. Jedno z takich jezior sięgało do Turu (Jezioro Turskie). W czasach antycznych przez puszczę, zapewne w tym miejscu (wtedy mogła już istnieć osada) przebiegała jedna z nitek słynnego Szlaku Bursztynowego - z terenów Wielkopolski nad Bałtyk. Pierwsza wzmianka historyczna o Turze pochodzi z 1337 roku, kiedy król Kazimierz III Wielki zezwolił na przeprowadzenie przeprawy na rzece Noteć. Datę tę przyjmuje się jako datę powstania wsi.
Tur w okresie wczesnohistorycznym był osadą puszczańską, powstałą wśród bagien i oparzelisk na jednym z pagórków doliny rzeki Noteć, otoczoną lasami Puszczy Bydgoskiej, niegdyś przylegała do Jeziora Turskiego (3,5 km długości). Posiadała przywilej od królów polskich na zakładanie innych miast, sama zaś miejscowość powstawała na prawach kolonialnych i parcelacji.Trzykrotnie władcy przyznawali jej prawa miejskie. Po raz pierwszy zrobił to w roku 1539 król Zygmunt I Stary, później czynili to Zygmunt August (1549) i Stefan Batory (1590). W latach późniejszych Tur funkcjonował jako miejscowość plemienno-rodowa, będąc własnością rycersko-szlachecką. Osadnicy z Zachodu zaczęli się tu pojawiać nową, silniejszą falą po włączeniu tej części Rzeczypospolitej do państwa pruskiego - po roku 1772. W XIX wieku, gdy Tur rozwijał się szczególnie intensywnie, istniało tu aż sześć mostów, dwa młyny i tyleż spichrzów, huta szkła, tartak, restauracja, piekarnia, mleczarnia, bank spółdzielczy, wodospad i kąpielisko. Dawni gospodarze Turu spoczywają na starych, zaniedbanym cmentarzu ewangelickim przy ul. Bydgoskiej.
W latach 1812-1827 dobra Turu objął ostatni Polak – Stanisław Breza – minister Księstwa Warszawskiego, później w 1830 r. Tur stał się własnością Dawida Radeekiera, Niemca żydowskiego pochodzenia; w tym czasie 80% mieszkańców stanowiili protestanci, zaś w latach 1837-1840 ustalił tu swoją rezydencję szczecinianin Friedrich Poll.
Podczas II wojny światowej, dokładniej w latach 1941-42, Niemcy urządzili tu obóz dla jeńców brytyjskich. W Turze zorganizowano podobóz Stalagu XXI B. Trafili tu żołnierze brytyjskich wojsk ekspedycyjnych, którzy walczyli we Francji aż do załamania się frontu pod Dunkierką na przełomie maja i czerwca 1940 roku.
Nie zachowane:
Na terenie Turu odnaleziono m.in. takie znaleziska o znaczeniu historyczno-archeologicznym jak urny popielnicowe, kamienne paleniska, części broni palnej i białej (klingi, pochwy szabli różnego typu, kule armatnie, części karabinów, hełmy, strzemienia – większość z okresu wojen szwedzkich, napoleońskich oraz z czasów II wojny światowej), talary-grosze polskie czy zalążek polsko-litewski tzw. borytynka z 1664 r. oraz bagnet saperski i strzemię stanowiące wyposażenie wojsk pruskich w 1869 r. Innym nietypowym znaleziskiem była kotwica barkowa znaleziona przy miejscowym moście, najprawdopodobniej z czasów Jadwigi Andegaweńskiej, która wytyczyła tu trasę dla kupców. W rękach prywatnych znajduje się również dzwon cerkiewny sygnowany cyrylicą, określony na wiek XVII, miał on wg legendy zostać tu pozostawiony przez oddział wojska napoleońskiego zatrzymanego z odwrotu po klęsce wyprawy moskiewskiej w roku 1813.
W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie bydgoskim.
Zobacz też: Tur, Tur Dolny, Tur Górny, Tur-Piaski
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-17 01:31:04