Miedzna Murowana

Miedzna Murowana – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, w gminie Żarnów. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego, zaś przed 1975 r. do woj. kieleckiego.

Położenie

Miedza Murowana położona jest w gminie Żarnów w południowej części powiatu opoczyńskiego, w województwie łódzkim. Pod względem fizyczno-geograficznym leży na Wzgórzach Opoczyńskich. W Miedznie można wyróżnić następujące nazwy części wsi: Miedzna Bankowa, Pod Górami, Pod Modrzewiną, i obiektów fizjograficznych: Hektary, Łysa Góra, Żelazowickie Pole, Za Wsią, Za Krzyżem, Za Groblą (są to pola) oraz Olszyny, Pieńki, Spław (łąki), Wąglanką (rzeka). Tereny łąk zostały zalane wodą z rzeki Wąglanki i obecnie jest na nich zalew (retencyjny zbiornik wodny Miedzna-Wąglanka.) W roku 2002 mieszkańcy Miedzny Murowanej przeprowadzili głosowanie na nazwy ulic i wieś otrzymała następujące nazwy: Złota, Opoczyńska, Bankowa, Polna, Spacerowa, Ogrodowa, Brzozowa, Topolowa, Główna, Wysoka, Słoneczna. http://mapy.google.pl/maps?f=q&hl=pl&geocode=&q=miedzna+murowana&sll=52.025459,19.204102&sspn=6.843722,19.6875&ie=UTF8&ll=51.299281,20.241623&spn=0.10862,0.307617&z=12&iwloc=addr

Historia

Dzieje Miedzny Murowanej

W średniowieczu była wsią książęcą. W 1234 r. odbył się tu zajazd, w którym uczestniczył Bolesław Kondratowicz, książę sandomierski. W 1451 r. dzięki staraniom Anny Dunin, wieś uzyskała prawo niemieckie i do rozbiorów Polski była dziedzictwem Duninów. Na skutek działań wojennych w 1794 r. została prawie doszczętnie zniszczona.

W 1885 r. Miedzna Murowana była wsią i folwarkiem nad rzeką Wąglanką, powiat opoczyński, gmina Topolice, parafia Białaczów. W 1827 r. były tu 24 domy. Odróżniano Miedznę Wielką (major) i Małą. Kmiece łany, karczma i zagrodniczy dawali dziesięcinę dla prebendy dwikozkiej w Sandomierzu. Z gruntów folwarcznych pobierał dziesięcinę pleban w Białaczowie. Druga Miedzna, zwana Małą (minor) miała tylko łany kmiece i dawała dziesięcinę proboszczowi w Żarnowie.

Miedzna Murowana posiadała w I poł. XIX w. własną gminę i wójta, którym był właściciel ziemski Otfinowski, posługiwał się własną pieczęcią. W II poł. XIX w. wieś została przyłączona do gminy Topolice.

Kościół

Ludność Miedzny Murowanej była wyznania rzymskokatolickiego. Wyjątkiem była druga połowa XVI w. I początek XVII w., kiedy właściciel wsi Leonard Strasz przeszedł na kalwinizm, zbudował zbór i utrzymywał akatolickiego nauczyciela. Ostatni kawałek muru przetrwał do 1912 r., w którym zburzył go właściciel wsi. O przynależności ludności do kalwinizmu w źródłach nie ma wzmianek. Wieś należała do parafii Białaczów.

Szkolnictwo

Początkowo Miedzna Murowana należała do okręgu białaczowskiego. Po upływie kilku lat w dniu 21 1838 r. wójt gminy Miedzny Murowanej wystosował pismo do komisarza obwodu opoczyńskiego zawierające prośbę mieszkańców o wyłączenie wioski z tego okręgu, ponieważ wioska leży dalej niż pół mili od szkoły. Komisarz obwodowy z Opoczna w piśmie skierowanym w dniu 16 grudnia 1838 r. do Rządu Gubernialnego stwierdza, że wioska ta ma podstawy, aby odłączyć nią od Białaczowa, ponieważ odległość jest większa niż pół mili i droga prowadzi przez las. Mocą pisma z dnia 30 stycznia 1840 r. Miedzna Murowana została odłączona od stowarzyszenia szkolnego. Jednak, gdy organizowano szkołę w Solcu za Żarnowem, w gminie Trojanowice, chciano włączyć Miedznę Murowaną jako położoną na terenie tej gminy do tego okręgu. W takim wypadku włościanie z Miedzny Murowanej napisali prośbę do okręgu Białaczowie, aby ich dzieci uczęszczały do Białaczkowa, ponieważ jest bliżej niż do Solca. Do czasów powojennych szkoła mieściła się w mieszkaniach prywatnych oraz u dziedzica.

Legendy i podania

Istnieją dwie legendy związane z Miedzną Murowaną, a dotyczą karczmy. Według tych legend nad rzeką Wąglanką, na polach Miedzny stała karczma, sławna z rozpusty i pijaństwa. Chłopi zamiast iść do kościoła na mszę świętą, chodzili do karczmy. Bardzo to denerwowało plebana, więc udał się tam, aby pouczyć chłopów, że źle robią. Ponieważ chłopi byli pijani, to wrzucili księdza do rzeki i wtedy ksiądz rzucił klątwę na lud i karczmę. Po kilku latach w karczmie tej zjawił się świątobliwy człowiek, aby zjeść obiad. Gdy wyruszył w dalszą drogę przypomniał sobie, że nie zabrał swojej laski i koszyka z karczmy, więc wysłał woźnicę po te rzeczy. Wtedy to zerwał się ogromny szum, ziemia zadrżała, a karczma zawaliła się i znikła. Na jej miejscu powstało zabagnione jezioro zwane „Dołem Kumów”.

Miedzna dziś

Budownictwo

Miedzna znacznie rozbudowała się w porównaniu z danymi sprzed ponad stu lat. W większości są tu domy murowane, bardzo niewiele zostało domów drewnianych. Nie ma tutaj zabytkowych obiektów, jedynie pozostała obora z czasów przedwojennych, która należała do tutejszego dziedzica, przez jakiś czas wykorzystywana przez spółdzielnię ogrodniczą jako punkt skupu owoców, obecnie nieco przebudowana jest a jej posiadaczem jest prywatny właściciel. Nad zalewem kilku bogatych przedsiębiorców wybudowało sobie domy, które znacznie wyróżniają się od posiadłości innych mieszkańców. Oprócz rozbudowy własnych domów, mieszkańcy brali udział w pracy społecznej przy rozbudowie wspólnego dobra:

• oświetlenie ulic ze środków mieszkańców,
• telefony stacjonarne - przywóz materiałów i roboty niefachowe wykonali mieszkańcy
• zasypywanie dołów (gdzie kiedyś był staw), poszerzenie w ten sposób terenu przydrożnego
• budowa drogi asfaltowej przy ulicy Głównej - duży wkład mieszkańców
• remont budynku, w którym mieścił się punkt skupu owoców w celu przystosowania go na Wiejski Dom Kultury (jednak po zlikwidowaniu szkoły budynek ten przekazano gminie a Dom Kultury umieszczono w budynku szkoły.)
• budowa przystanku PKS przy ulicy Topolowej
• w roku 1995 we wsi została założona sieć wodociągowa. Wspólne wiejskie studnie nie zostały jednak zasypane a jedna z nich została odrestaurowana na wzór kazimierzowski i sandomierski. W projektach jest budowa kanalizacji sanitarnej. Jej rozpoczęcie zaplanowane zostało na bieżący rok.
• odbudowa stawu przy ulicy Głównej
• wyrównanie terenu za sklepem między ulicą Główną i Wysoką w celu przystosowania na plac zabaw.(Plac został wybudowany we wrześniu 2008)

Mieszkańcy

Miedzna liczy 557 mieszkańców w tym: 242 kobiety, 235 mężczyzn, 80 nieletnich. Ogólna liczba ludności stanowi 8,74% ogólnej liczby mieszkańców gminy(dane z 31.12.2007). Najstarszymi mieszkankami są Janina Sczegielniak i Marianna Wójcik. Mają po 91 lat. Władzę reprezentuje sołtys, którym jest obecnie Zdzisław Filipek. Mieszkańców wsi w gminie reprezentuje radny Wojciech Baran. Radę sołecką tworzą: Paweł Cuper, Andrzej Cisowski, Danuta Zdun.

Jeszcze kilkanaście lat temu głównym zajęciem większości mieszkańców było zajmowanie się rolnictwem. Jeszcze w latach 70. XX wieku uprawiano len, a kobiety ręcznie go obrabiały, przędły i tkały materiały lniane. Hodowano dużo owiec i gęsi, które dziś trudno w Miedznie zobaczyć. Obecnie zostało już niewielu gospodarzy, którzy posiadają pole i prowadzą większą działalność rolniczą. Mieszkańcy najczęściej posiadają niewielki kawałek pola dla własnych potrzeb. Wielu mieszkańców jest bezrobotnych. Niektórzy pracują w mieście powiatowym Opocznie lub w Żarnowie. Młodzi samotni mieszkańcy wyjeżdżają do pracy do większych miast lub za granicę. Wieś się wyludnia. Z roku na rok jest coraz mniej urodzeń. Znajdują się tu dwa sklepy spożywczo-przemysłowe. Do roku 1957 we wsi istniała ochotnicza straż pożarna. Obecnie mieszkańcy wystąpili z inicjatywą utworzenia we wsi Ochotniczej Straży Pożarnej.

Szkolnictwo

Przez pierwsze powojenne lata dzieci uczyły się w domach prywatnych i w dworku u dziedzica. W latach 1957-1958 została wybudowana szkoła z czterema salami lekcyjnymi. Ponieważ było dużo dzieci i osiem klas, było zbyt ciasno i dlatego na początku lat siedemdziesiątych wynajęto dwa pomieszczenia w domu prywatnym u państwa Władysława i Marianny Sikorów.

W roku 1976 klasy 6, 7 i 8 zostały przeniesione do szkoły podstawowej w Miedznie Drewnianej. Po dwóch latach uczniowie znowu zostali przeniesieni tym razem do Zbiorczej Szkoły Gminnej w Żarnowie. Dzieci klas młodszych uczęszczały do szkoły w Miedznie Murowanej do roku 2000. W tym to roku szkoła podstawowa w Miedznie Murowanej została całkowicie zlikwidowana, a uczniowie do dziś dojeżdżają do Szkoły Podstawowej w Żarnowie, a starsi uczniowie do Gimnazjum w Żarnowie. Obecnie w budynku szkoły znajduje się filia Biblioteki Publicznej w Żarnowie, którą prowadzi pani Krystyna Zdun. Znajduje się tam również Wiejski Dom Kultury, w którym odbywają się wybory oraz wielkanocne święcenie pokarmu. Chętni mogą pograć tutaj w tenisa stołowego. W Miedznie znajduje się również prywatny kort tenisowy.

Kościół

Miedzna należała do parafii Białaczów. Kiedy została wybudowana w Żelazowicach świątynia, mieszkańcy czynili starania o przydzielenie Miedzny do parafii Żelazowice. Biskup zgodził się i obecnie Miedzna należy do tej parafii. Kościół posiada jedyną w swoim rodzaju niespotykaną w okolicy wysoką wieżę z dzwonnicą na górze. Jest to najwyższy obiekt w promieniu kilkunastu kilometrów. Budowę tej świątyni rozpoczęto w czerwcu 1981 r. a w grudniu 1984 została oddana do użytku. Inicjatorem budowy kościoła był ówczesny proboszcz tej parafii ksiądz Kazimierz Okrutny. Fundusze na budowę zgromadzono ze składek wiernych. Ks. bp Walenty Wójcik poświęcił świątynię w 1985 r. Jest ona pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Kościół w Żelazowicach widoczny jest na fotografii.

W Miedznie znajdują się cztery kapliczki i trzy krzyże. Dwie z kapliczek są dosyć stare: przy ulicy Topolowej pochodzi z roku 1906, a przy Wysokiej z 1909. Jedna z kapliczek jest postawiona bardzo niedawno, a mianowicie w 2004 r. przez jednego z mieszkańców wsi.

Zalew

Zalew powstał na terenie łąk zalanych wodami rzeki Wąglanki. Zbudowało go Rejonowe Przedsiębiorstwo Melioracyjne w Końskich. Budowę rozpoczęto w 1974 r., a zakończono w 1979 r. Pierwsze zalanie miało być próbne, ale jednak pozostało do tej pory. Była to inwestycja wykonana najtańszym kosztem, jeśli chodzi o budowę zalewu. Zalew jest zbiornikiem retencyjnym przeznaczonym dla potrzeb rolnictwa. Mimo to nad zalewem wypoczywa wielu turystów, a niektórzy korzystają nawet z kąpieli, chociaż czasem stopień czystości wody pozostawia wiele do życzenia. Jest to bardzo atrakcyjne miejsce dla wędkarzy. Często odbywają się tutaj zawody Koła Wędkarskiego z Opoczna. Dodatkowym atutem jest położenie zbiornika obok dużych kompleksów leśnych. W wodach zbiornika występuje wiele gatunków ryb między innymi szczupak, sandacz, sum, karp, leszcz, lin i okoń. Dane: max. obj.= 4,16 mln m3 , pow. lustra wody = 185 ha, max. piętrzenie = 6,85 m.

Stanica harcerska

Stanica harcerska w Miedznie Murowanej podlega pod zarząd Miejskiego Domu Kultury w Opocznie. Stanica przeznaczona jest nie tylko dla harcerzy, choć w większości odbywają się tam imprezy harcerskie takie jak na przykład manewry. Co roku organizuje się tam forum trzeźwościowe. Turyści po niewygórowanej cenie mogą tam wynająć pokój.

Stanica znajduje się w odległości 300 metrów od zalewu. Znajdują się tam 3 domki mieszkalne w każdym 14 pokoi i po 5 łóżek w pokoju. W każdym są 2 łazienki i 1 magazynek. Powierzchnia wynosi około 2,5ha. Jest tam zaplecze sanitarne i kuchenne, sala kominkowa i jadalnia, jest również zaplecze sportowe (boisko do piłki nożnej i siatkowej) i krąg ogniskowy.