Lipnica Murowana

Lipnica Murowana – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Lipnica Murowana, w środkowej części Pogórza Wiśnickiego. Miejscowość znajduje się na małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie tarnowskim. Miejscowość jest siedzibą gminy Lipnica Murowana (1976-82 gmina Nowy Wiśnicz-Lipnica).

Lipnica Murowana otrzymała prawa miejskie w 1326. Dziś stanowi przykład typowej zabudowy miejskiej średniowiecznej osady o charakterze targowym, zbudowanym w układzie owalnicowym. Parterowe domy podcieniowe, zwrócone szczytami ku rynkowi, zbudowano w XVIII wieku, w czasach, gdy miejscowość utraciła już swoje znaczenie. Są to głównie domy drewniane o konstrukcji zrębowej, nakryte dachami naczółkowymi, tylko niektóre częściowo murowane. Większość drewnianych podcieni wspiera się na skromnie ozdobionych słupach. Lipnica do czasów zaborów była dużym miastem posiadającym starostwo.

Hrabia Moszyński (zm. w 1805 r.) był ostatnim starostą lipnickim. Pod koniec 1834 r. Kazimierz Janota Bzowski kupił majątek w Lipnicy Dolnej, Lipnicy Górnej, Lipnicy Murowanej oraz folwark w Królówce (za 31 250 zł.) W 1934 osada utraciła prawa miejskie.

Przyroda i turystyka

Miejscowość znajduje się na terenie Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego. Położona jest malowniczo wśród zalesionych wzgórz Pogórza Wiśnickiego. Największe z nich to Paprotna (441 m n.p.m.). Do atrakcji przyrodniczych i turystycznych należą:

• pomnik przyrody Kamienie Brodzińskiego pod jednym z wierzchołków Paprotnej, będący jedną z większych atrakcji turystycznych tej gminy położony na pograniczu miejscowości Lipnica Górna i Rajbrot,
• ścieżka spacerowo-przyrodnicza "Kamienie Brodzińskiego" prowadząca od drogi nr 966 do grupy ostańców skalnych na Paprotnej,
• przez miejscowość przebiega niebieski szlak turystyczny prowadzący szczytami Beskidu Wyspowego i Pogórza Wiśnickiego z Tymbarku do Bochni.

Zabytki

Do najważniejszych zabytków wsi należą:

• znajdujący się w graniczącej z Lipnicą Murowaną miejscowości Lipnica Dolna drewniany kościół pw. św. Leonarda z XV wieku.
• gotycki kościół parafialny pw. św. Andrzeja Apostoła z XIV wieku.
• barokowy kościół pw. św. Szymona z Lipnicy z XVII wieku.

• 

  Martin Waldseemüller, fragment mapy Małopolski z zaznaczoną Lipnicą (Lipniz)

• 

  Kościół św. Leonarda

• 

  Kolumna św. Szymona z Lipnicy

Konkurs Palm Wielkanocnych

Lipnica Murowana słynie z konkursu Lipnickich Palm i Rękodzieła Artystycznego na palmę wielkanocną, organizowanego od 1958 roku. Najwyższe palmy prezentowane w konkursie osiągały już ponad 30 metrów wysokości. Laureatem w 2009 został Zbigniew Urbański, który wykonał palmę mierzącą 33 metry i 45 cm. Również w 2010 zwyciężył z palmą o wysokości 35 metrów i 10 cm. Mieszkaniec Lipnicy Murowanej został zwycięzcą konkursu już piąty raz z rzędu.

• 

  Niedziela Palmowa w Lipnicy Murowanej

• 

  Najwyższa palma w 2010 (35,10 m)

• 

  Konstrukcja palm w Lipnicy Murowanej

Urszulanki w Lipnicy

W Lipnicy Murowanej znajduje się ostatnia założona przez św. Urszulę Ledóchowską placówka sióstr Urszulanek SJK. Pierwsze siostry rozpoczęły w niej pracę w 1939 roku, już po śmierci św. Urszuli. Obecnie siostry prowadzą m.in. ogólnodostępny Dom Pielgrzyma.