Lipnik (województwo małopolskie)

Lipnik – wieś leżąca w dolinie potoku o tej samej nazwie. W Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Wiśniowa. Mieszkańcy Lipnika brali udział w bitwie z Niemcami. W odwecie Niemcy spacyfikowali wieś paląc 80% gospodarstw. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego. Lipnik jest dobrym punktem wypadowym ma pobliskie szczyty Kamiennik, Łysinę i Lubomir. Do Lipnika można dojechać z Myślenic PKS-em lub busem.

W roku 1346 r. Kazimierz Wielki nadał Teodorykowi zwanemu Sturm (Burza) przywilej lokacji na prawie średzkim 60-łanowej wsi w lesie Lipnik, nad potokiem o tej samej nazwie (nazwę lasu wymienia m.in. dokument kasztelana krakowskiego Spicymira z 1333 r.). Z dokumentu biskupa krakowskiego Bodzanty z 1349 r. wiemy, że Lipnik należał wtedy do parafii w Wiśniowej. Początkowo była to wieś królewska, jednak w 1390 r. Władysław Jagiełło nadał ją w dziedziczne posiadanie Prandocie Lasce w nagrodę za zasługi. Odtąd wieś stała się wsią rycerską. W XV w. jej posiadaczami byli m.in. Jan i Dziersław z Wieruszyc. W czasie rzezi galicyjskiej (1846) w rodzinnej wsi przebywał na urlopie żołnierz Jan Dudzik, który skrzyknął bandę chłopów i na jej czele ograbił dwór Dominika Dąbskiego, a dziedzica, ekonoma dworskiego, leśniczego i podleśniczego nakazał związać i obić cepami. W 1884 r. właścicielem Lipnika był Bogusław Bzowski, po nim Kazimierz Bzowski. W czasie okupacji we wsi rozwijał się ruch oporu i tajne nauczanie. Z miejscowej placówki AK utworzono oddział „Prąd", który latem 1944 r. wszedł w skład zgrupowania „Kamiennik". W domach Lipnika, u stóp Kamiennika kwaterowały też inne oddziały partyzanckie. Prężnie działała terenówka, która 14 VIII 1944 r. bez pomocy oddziałów polowych rozbiła kilkunastoosobową grupę Ukraińców z 14 Dywizji SS „Galizien", rabującą we wsi. Z Lipnika komendant Kościesza dowodził drogą radiową ruchami oddziałów w zwycięskim starciu 12 IX 1944 r., które przeszło do historii pod nazwą bitwy pod Łysiną. Po wyjściu sił partyzanckich poza pierścień okrążenia, 17 i 18 IX 1944 r. oddział niemiecki spacyfikował wieś. W akcji tej zamordowano 5 osób cywilnych oraz spalono 126 domów., ponad 60% zabudowy. W 1966 r. w ścianę Szkoły Podstawowej im. Partyzantów wmurowano tablicę pamiątkową.

Zobacz też: Lipnik.