Murzasichle

Murzasichle – wieś podhalańska w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim, w gminie Poronin. Miejscowość o charakterze letniskowo-wypoczynkowym, w zimie działa tu kilka krótkich wyciągów narciarskich.

Murzasichle położone jest koło Zakopanego, na skraju Tatrzańskiego Parku Narodowego na wysokości 820–950 m n.p.m., w południowej części Skalnego Podhala, pomiędzy Zakopanem a Bukowiną Tatrzańską. Murzasichle jako wieś istnieje od 1630 r.

Centralna część wsi, położona na wzgórzu ciągnącym się wzdłuż ul. Sądelskiej nazywana jest przez mieszkańców Za Sichłą. W tej części wsi znajduje się m.in. kościół parafialny, szkoła, poczta, apteka, OSP Murzasichle, przystanek PKS. Do Murzasichla należą ponadto osiedla Capówki, położone w górnej części ul. Sądelskiej oraz Budzów Wierch, położony na równoległym wzgórzu w kierunku zachodnim. Obecnie, na skutek gęstej zabudowy, wszystkie 3 części wsi tworzą już jedną całość.

Murzasichle sąsiaduje z następującymi miejscowościami i przysiółkami: Majerczykówka (należąca do Poronina), Kośne Hamry (do Poronina), Małe Ciche, Toporowa Cyrhla (należąca do Zakopanego). Od wszystkich wymienionych osad Murzasichle oddzielone jest lasami, z wyjątkiem Majerczykówki, której zabudowania bezpośrednio przylegają do zabudowań Budzowego Wierchu.

Do Murzasichla należy także administracyjnie osiedle Lichajówki, położone bezpośrednio w pobliżu Małego Cichego. W praktyce jednak Lichajówki tworzą jedną całość z Małem Cichem, zaś z Murzasichlem osiedle połączone jest jedynie starą drogą leśną, nienadającą się do przejazdu samochodem.

Ze względu na położenie w bezpośrednim sąsiedztwie Tatr i Tatrzańskiego Parku Narodowego miejscowość posiada unikalne walory krajobrazowe i wypoczynkowe. Niestety, już począwszy od lat 80-tych XX w. datuje się bardzo intensywny rozwój wielkogabarytowej zabudowy pensjonatowej, a po roku 2010 – również zabudowy deweloperskiej pod wynajem mieszkań, co powoduje stopniową utratę walorów krajobrazowych i nieodwracalne zniszczenie charakteru tradycyjnej wsi góralskiej.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Nazwa miejscowości

Nazwę miejscowości wypowiada się Mur-zaśichle (litery "r" i "z" czytamy oddzielnie; litera "i" zmiękcza "s"). Lokalnie miejscowość nazywa się również Sichła (Sichle) lub najczęściej Za Sichłom (Siychłom).

W gwarze podhalańskiej zdania takie jak mieszka w Murzasichlu, jedzie do Murzasichla, przyjechali ludzie z całego Murzasichla. formułuje się na bazie gwarowej nazwy: siedzi za Siychłom, jedziy za Siychłe, przyjechali ludziy zzo całyj Siychły.

Mieszkańcy Murzasichla w gwarze to Sichlanie oraz (z osiedla Budzów Wierch) Budzowianie lub Budzowiany.

Sama nazwa wywodzi się z połączenia dwóch nazw osad: Mur oraz Zasichle. Przez teren obecnej miejscowości przepływała niegdyś mała rzeka o nazwie "Sichła". Niedaleko tej rzeki była położona wieś, której nazwa wzięła się właśnie od jej położenia "Zasichle" – za rzeką Sichłą. Pierwsza cząstka nazwy – "mur" wzięła się od nazwy miejscowości leżącej nieopodal Zasichla – "Mur". Gdy dwie wsie połączyły się ze sobą powstała osada o nazwie "Murzasichle".

Legenda:

I wersja: Głosi podanie, że mniej więcej 400 lat temu przyszedł z okolic Nowego Sącza człowiek nazwiskiem Łukasz Sądelski. Przybył tutaj, aby znaleźć schronienie przed ścigającym go prawem pańszczyźnianym. Zamieszkał na terenie dzisiejszej Capówki, którą wówczas nazywano Cyryl. Zbudował z pomocą swoich 4 synów domek z pnioka, co w tutejszym języku górali oznacza budowę z okrąglaków, ściętych z pomocą siekiery i piły. Szpary między okrąglakami uszyli mchem leśnym. Synowie Sądelskiego, jak również sam ich ojciec, byli ludźmi dobrze zbudowanymi, wysokiego wzrostu i niebywałej siły, i stąd okoliczni górale zwali ich sichłą, od słowa siła. Łukasz swoich synów Łukaszczykami i stąd wywodzi się nazwisko tak często spotykane tu w Murzasichlu – Łukaszczyk. W okolicy dzisiejszego Muru przy Stasikówce było kilka, podobno sześć domów. Mieszkańcy tej osady chcieli utworzyć gromadę z mieszkańcami Sichły. Stało się tam nieszczęście na skutek jakiejś epidemii, umarli tam (na Murze) wszyscy ludzie i stąd od słowa oznaczającego śmierć, a więc – mor, albo pomór, osadę tę nazywano Mur. – Długo aż do czasów II wojny światowej, Mur i Zasichła stanowiły jedną gromadę, mieszkańcy Muru sprawy gminne załatwiali u sołtysa w Murzasichlu. Te dwie wioski łączono w pisowni w ten sposób: Mur-Zasichła. Po II wojnie światowej, gdy Mur przyłączono administracyjnie do gromady Stasikówka, Sichła otrzymała nazwę dzisiejszą – Murzasichle.

II wersja: Mniemanie, jakoby nazwa ta pochodziła od jakiegoś Tatara Murzy, jest tylko legendą. Murzasichle jest nazwą łączoną, jednak z wielu tego typu dość popularną na Podhalu. Nazwa Murzasichle składa się z trzech części: mur – za – sichle. Mur – to dawna nazwa wsi, również występująca w tym rejonie. "Sichła" oznacza według jednych źródeł podmokły las, według innych: mgły czy opary siedzące w dolinie lub nad bagnami, torfowiskami itp. Cała nazwa jest zapożyczona z języka Wołochów, których osadnictwo rozprzestrzeniało się w XV-XVII wieku, z terenów dzisiejszej Rumunii wzdłuż grzbietu Karpat na zachód, pozostawiając na tych terenach mnóstwo nazw, dzisiaj niezrozumiałych dla nas.