Stupsk

Stupsk – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mławskim, w gminie Stupsk. Oddalona ok. 11 km na południowy wschód od Mławy. Leży na tasie kolejowej linii nr 9 (Warszawa-Gdańsk). Przystanek kolejowy nazywa się Stupsk Mazowiecki.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Stupsk.

Historia

Jedna z najstarszych miejscowości na północnym Mazowszu. Pierwsza wzmianka o Stupsku pochodzi z falsyfikatu mogileńskiego (wymienione jako Stolpzco) datowanego na 1155 rok. W okresie I wojny światowej, zostało odkryte tu cmentarzysko z okresu późno lateńskiego i rzymskiego (100 r. p.n.e.-400 r. n.e.). Gród funkcjonował do I połowy XIII wieku. Po zniszczeniu grodu wieś parafialna przeszła w posiadanie rycerskie. W odległości 3 km na płd-zach. od kościoła i 0,5 km na płd. od drogi na Dąbek znajdują się ślady grodziska. Ma ono kształt ściętego stożka, obwiedzionego w górnej krawędzi wałem. W części płd-zach. zachował się ślad po dawnym wejściu. Grodzisko datowane jest na wczesne średniowiecze.

Parafia

W wsi istnieje parafia rzymskokatolicka od co najmniej XV wieku. W 1911 roku, w wyniku pożaru budynek kościoła został kompletnie zniszczony. Od 1913 do 1961 roku nabożeństwa w Stupsku odprawiane były w kaplicy podlegającej parafii Żmijewo Kościelne.

Obecna świątynia była konsekrowana w 1969 roku przez bp. Bogdana Sikorskiego. Jest to budowla murowana, wyposażona w trzy ołtarze, z czego główny – wykonany w stylu barokowym – został przeniesiony z kościoła w Sulerzyżu.

W 1817 roku biskup Adam Michał Prażmowski, obejmując diecezję płocką, nakazał zrobić spis we wszystkich parafiach. Na podstawie tego spisu, wiadomo, że w 1817 r. kościół parafialny w Wyszynach był drewniany, obok niewielka dzwonnica, a naokoło kościoła był cmentarz. We wsi był szpital czteroizbowy oraz plebania, dom organisty, a także budynki gospodarcze. W parafii nie było zakonów ani bractw. Probostwo sprawował od 1807 r. ks. Makary Zakrzewski.

Liczby ludności podane w tabeli obejmują tylko katolików (488 osób), poza nimi teren parafii zamieszkiwało 19 Żydów (8 mężczyzn i 19 kobiet).

Obecnie parafia Stupsk obejmuje miejscowości: Konopki, Morawy, Strzałkowo i Stupsk. Według serwisu diecezji płockiej, obecnie parafia służy 1921 katolikom.

Parafia Stupsk należy do dekanatu mławskiego.