Arcelin

Arcelin – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim, w gminie Płońsk.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

17 sierpnia 1920 roku pod Arcelinem, w ramach tzw. Bitwy Warszawskiej, 1. Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego przeprowadził brawurową szarżę na wojska bolszewickie, biorąc wielu jeńców.

1. Pułk Szwoleżerów, będący jednostką doborową, liczył w tym czasie 450 ludzi, a jego dowódcą był major Jerzy Grobicki. Pułk, wychodząc z półokrążenia i ratując sąsiednią jednostkę, silnie naciskaną przez bolszewików, przeprowadził szarżę na atakującą Płońsk piechotę sowiecką 18. Dywizji Strzelców. O godzinie 17:00 pułk, dobywając lanc i szabel, ruszył do ataku wszystkimi siłami, pokonując najpierw kłusem, a później galopem 2 kilometry odkrytego terenu, pod silnym ostrzałem karabinów maszynowych i artylerii nieprzyjaciela. W wyniku przeprowadzonej szarży poległo około 200 Rosjan, pułk wziął do niewoli 800 jeńców, zdobył 2 ckm i 2 armaty. Straty pułku w czasie szarży wyniosły 40 zabitych i rannych.

Za szarżę pod Arcelinem pięciu kawalerzystów, wśród nich min. dowódca pułku, zostało odznaczonych przez Władysława Sikorskiego krzyżami Virtuti Militari.

Źródło: Łukasz Nadolski, „Zapomniana szarża — Arcelin 17 VIII 1920 roku”, Militaria XX wieku, nr 4 (25), lipiec-sierpień 2008 r.