Suków (województwo świętokrzyskie)

Suków – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Daleszyce.

Pierwotną nazwę wsi Suków zapisywano jako Szułkow, Sułkow. Położona nad Lubrzanką, w pobliżu potoku spływającego ze stoków Gór Świętokrzyskich, pierwotnie w parafii kolegiaty kieleckiej, w kluczu kieleckim.

Wieś mogła istnieć już przed 1171 r., stanowiąc część uposażenia kolegiaty kieleckiej. Położona przy starej drodze publicznej znanej już od 1271 r., prowadzącej z Kielc przez Zagórze, Suków na Radomice i Chęciny.

W połowie XIV w. potwierdzono, iż należała do parafii kieleckiej. Była już nieźle zagospodarowana, kiedy to w 1387 r. biskup krakowski Bodzanta nadał kmieciowi Jordanowi z Sulkowa las nad rzeką Cedzyna zwany Banczow, dla osadzenia Wsi na prawie średzkim. Za czasów Długosza wieś posiadała 10 półłanków kmiecych, dwa łany sołtysie, karczmę bez roli, młyn oraz jednego zagrodnika. W rejestrze poborowym z 1540 r. miała już 6 łanów oraz dwa sołtysie, karczmę i młyn na rzece Czidzyna. W 1573 r. wymieniono we wsi w sumie łanów zasiedlonych siedem i pół oraz jeden łan wójtowski. W 1645 r. wymieniono 7 łanów osiadłych zwanych: Piorunowski, Jedinczarzowski, Zarzarowski, Dominikowski, Kamiączkowski, Kochanowski, Ciarnowski, dalej półłanek Grzybowski; dalej były dwa łany wójtowskie za prawem biskupa Szyszkowskiego, trzy półłanki karczmarzy Matuszka, za prawem biskupa Szyszkowskiego, Stanisława Łoszka, za prawem arcybiskupa gnieźnieńskiego Fryderyka i Bieniek za prawem biskupa Maciejowskiego.

Przed regulacją wieś miała charakter owalnicy, według mapy Galicji Zachodniej zajmowała obszar wydłużony, stosownie do koryta dopływu rzeki Warkocz. Zabudowa wsi była głównie szczytowa, co jeszcze obecnie widać w części wsi i była podporządkowana drogom. W części południowej była to jedna ulica, która ku północy rozdzielała się na trzy drogi zabudowane z obu stron. Dwie z nich skręcały ku wschodowi w kierunku drogi Marzysz-Kielce. Obecnie są one zabudowane tworząc części wsi: Suków-Borki,Suków-Babie, Suków-Kleckie, Suków - Modrzewie, Suków - Papiernia. W 1827 r. była tu kopalnia wapienia, było 135 domów i 645 mieszkańców.

Papiernia - część Sukowa

Osada młynarska założona na terenie Sukowa, należąca do biskupstwa krakowskiego, na rzece Warkocz. Przed 1645 r. powstał tu zakład papierniczy opisany "Ta jest postawiona pod młynem sukowskim, gdzie budynek jest chędogi nowo postawiony o dwóch izbach i o dwóch kolach stepy. Z niej czynszu do roku Papiernik fl. 120 i papieru chędogiego ryz dwie; siedzą za prawem świętej pamięci JMX Zadzika; dziesięcina wikarom kleckim należy". Nieopodal papierni stała kuźnica, którą trzymał Stanisław Czechowski

W 1789 r. z Papierni sukowskiej arendę płacił "majster Michał Kraiński". Zakład był czynny jeszcze w przed polową XIX w. a jej zabudowania opisane W aktach Dyrekcji Ubezpieczeń.

Na rzece Warkocz pod Sukowem wspomniany był "młynik nazwany Węglanowski", z której "Młynarz wygadza węglem do Huty Białogońskiej", w lustracji 1789 r. wspomniane "Papiernia Sukowska i młyn pod Sukowem uprzywilejowany na osobę Wojciecha Jerzowskiego". W latach 1973-1976 miejscowość była siedzibą gminy Suków. W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.

Przez Suków przepływa rzeka Lubrzanka.

Zobacz też

Suków