Piele

Piele (niem. Pellen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Lelkowo.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Historia

Przed rokiem 1525 była tu kaplica, która w wykazie parafii archiprezbiteratów warmińskich ujęta była jako kościół filialny Piotrowca.

Kościół wybudowany w latach 1740-1742 z fragmentami wcześniejszej budowli został zniszczony w roku 1945.

W XVIII wieku majątek ziemski w Pielach był w posiadaniu rodu von der Groeben. W Majątek ten od drugiej połowy XIX i w pierwszej połowie XX wieku należał do rodziny von Brandt. Na początku XX wieku majątek wraz z dwoma folwarkami miał powierzchnię 950 ha. Funkcjonowała też tu gorzelnia.

Po II wojnie światowej w Pielach zorganizowany był PGR.

Dwór

Dwór wybudowany został tu w drugiej połowie XVIII wieku. Budowla zrealizowana została na miejscu starszego obiektu, być może pochodzącego z czasów krzyżackich. Dwór wzniesiono na rzucie prostokąta z wielosiowymi ryzalitami pośrodku elewacji wzdłużnych. Jednokondygnacyjne skrzydła boczne i dwukondygnacyjna część korpusu głównego dworu przykryte dachami mansardowymi w swojej kompozycji architektonicznej przypominały pałac w Bęsi.

Z dworem jest bezpośrednio związany dawny park krajobrazowy. W zarośniętym parku zachowały się okazy dawnego starodrzewu.

Po II wojnie światowej dwór wykorzystywany był przez miejscowy PGR na biura i mieszkania pracownicze. Po likwidacji PGR AWRSP przejęła pozostałość po dworze: zachowane skrzydło zachodnie dawnego dworu wraz zamieszkującymi je rodzinami.

Bibliografia

• Tadeusz Chrzanowski, Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn, 1978. (str. 8)
• Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, (Wydanie III poszerzone i uzupełnione) Studio ARTA, Olsztyn, 2001, ISBN 83-912840-2-6 (str. 328-329 dwór).