Łomy (województwo warmińsko-mazurskie)

Łomy (niem. Steinberg)– wieś warmińska w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wieś z zachowaną, typową zabudową warmińską. Znajduje się tu wiele ciekawych obiektów architektury z końca XIX i poczatków XX w., zbudowanych najczęściej z czerwonej cegły. Należą do nich: budynek dawnej szkoły, świetlicy, zabytkowa remiza strażacka oraz elementy sakralne, kapliczki przydrożne (cztery) pochodzące z XVIII, XIX, XX w.), niektóre budynki mieszkalne.

We wsi funkcjonują obecnie jedynie cztery gospodarstwa rolne, prowadzące pełną produkcję. Większość mieszkańców pracuje w Olsztynie i Jonkowie. W Łomach nie ma działających organizacji pozarządowych. Dawniej działały formalne i nieformalne grupy społeczne, organizujace spotkania dyskusyjne, naukę tańca, wystawiano sztuki o charakterze teatralnym. W wiejskim domu kultury organizowane są zajęcia artystyczne, obchody świąt, imprezy kulturalne, ogniska, a także funkcjonuje biblioteka. Szkoła została zamknięta na początku XXI w., a dzieci dojeżdżają do szkoły w Jonkowie.

We wsi znajduje się jezioro Łomy, a w najbliższym otoczeniu liczne zadrzewienia przydrożne oraz śródpolne, typowe dla dawnego krajobrazu rolniczego. Znajdują się tu również oczka wodne, niewielkie stawy, zarówno w okolicy, jak i w samej wsi.

Historia

Wieś powstała prawdopodobnie w XIV w. Obecni mieszkańcy to głównie ludność napływowa. W latach 70. było tu jeszcze 70% Warmiaków, jednak większość wyjechała, a na ich miejsce pojawili się przesiedleńcy z Wileńszczyzny, Białorusi i Polski centralnej. Rodzimych Warmiaków jest obecnie ok. 2% na ogólną liczbę mieszkańców 268 osób. W latach 60. istniało amatorskie kółko teatralne, funkcjonowało koło gospodyń wiejskich, klub seniora.

Zobacz też: Łomy

Bibliografia

• charakterystyka wsi na stronie Domu Warmińskiego
• Wieś na stronie gminy Jonkowo www.jonkowo.pl