Ujazd (powiat grodziski)

Ujazd (niem.Schoenwalde) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie grodziskim, w gminie Kamieniec.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa poznańskiego.

Historia

• Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1280 roku i dotyczy osadzenia wsi na prawie niemieckim przez ówczesnych właścicieli- zakon cystersów z Obry.
• W 1398 wieś przeszła w ręce prywatne Hinczki (?). Ok. 1580 r. właścicielami wsi byli Ujejscy, później w XVII i XVIII wieku Rogalińscy, a od 1784 do 1939 należała do rodziny Żółtowskich.

Zabytki

• Dwór z I poł.XVIII wieku, fundacji Kaspra Rogalińskiego. Wydłużony, parterowy, z mieszkalnym poddaszem. Dach mansardowy z wystawką na osi i dwiema kondygnacjami lukarn. Po bokach dziewiętnastowieczne przybudówki zwieńczone pseudobarokowymi szczytami, a od frontu ganek neogotycki na czterech słupach połączonych tzw. łukiem Tudorów. Po obu stronach głównego budynku stoją trzy kwadratowe pawilony z I poł. XVIII wieku, kryte dachami: cebulastym (z lewej) i w typie pagody chińskiej (po prawej). Z boku zachowała się oficyna z XVIII wieku. Cały zespół otoczony jest parkiem krajobrazowym (pow.69,64 ha) z pomnikowymi okazami drzew. W parku, przy mostku na Letnicy (zw. Rowem Grodziskim lub Rowem Grabskim) zachował się murowany okrągły słup z końca XVIII w. (jeden z dwóch dawniej istniejących), zwężony ku górze, ozdobiony girlandami w stylu Ludwika XVI. W głębi parku także neogotycka kapliczka Matki Boskiej z 1861 roku. W obrębie folwarku zachowały się dawny spichrz i gorzelnia z II poł. XIX wieku.

Między parkiem, a szosą wiodącą z Grodziska do Kościana, przy zabudowaniach dawnej gajówki, rośnie w jednym rzędzie 5 okazałych dębów o obwodach do 610 cm. Dwa inne dęby, o obwodach 480 i 520 cm oraz ciekawym przekroju korony, znajdują się w lesie po prawej stronie drogi wiodącej do Ptaszkowa. Od 1998 r., właścicielem dworu wraz z tzw. małym folwarkiem i 7 ha części parku jest Ryszard Wosiński, były Naczelnik ZHP.

• Budynek stacji kolejowej z początku XX wieku na nieczynnej linii Grodzisk – Kościan.
• Na skraju wsi neogotycka kaplica kamienna z 1884 r., a obok niej kapliczka z drewniana ludową rzeźbą św. Wawrzyńca, z XIX wieku, obudowana w 1974 oszkloną gablotą.

Zobacz też: Ujazd