Wierzenica

Wierzenica – wieś sołecka w województwie wielkopolskim, powiecie poznańskim, gminie Swarzędz, na prawym brzegu rzeki Głównej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Historia i zabytki

Pierwsza wzmianka o Wierzenicy pojawiła się w Kodeksie dyplomatycznym Wielkopolski. Wieś została osadzona na prawie średzkim i często zmieniała właścicieli.

We wsi znajdują się zabytkowy drewniany kościół św. Mikołaja, dawny dwór filozofa i założyciela Wyższej Szkoły Rolniczej w podpoznańskim Żabikowie Augusta Cieszkowskiego (częstym gościem był tu Zygmunt Krasiński), zabytkowa karczma, cmentarz z grobem nieznanego żołnierza oraz na wschód od wsi cmentarzysko popielnicowe z epoki brązu, odkryte przez prof. Józefa Kostrzewskiego w 1918 roku. We wsi odkryto również stanowiska kultury pucharów lejkowatych.

Warunki przyrodnicze i rolnicze

Wierzenica wraz z Janikowem są w gminie Swarzędz miejscem najbardziej wyniesionym i miejscem o największych nachyleniach terenu. Wieś leży na pagórkach morenowych wyniesionych do około 115 m n.p.m.

Przez wieś w wąskiej dolinie przepływa rzeka Główna. Pomiar wykonany we wsi ok. roku 2000 wykazał, że ciek ten ma 4,8 m szerokości i 0,4 m głębokości, wysokość brzegu wynosi ok. 0,6 m. W przeszłości na rzece w Wierzenicy czynny był młyn. Niewielkie zbiorniki wodne w okolicy wsi pełnią funkcję stawów hodowlanych.

Wierzenica leży w otulinie Puszczy Zielonki. Na Wzgórzu Krasińskiego znajdują się: rząd starych białodrzewów oraz aleja kasztanowcowa. Cztery drzewa na terenie wsi objęte są szczególną ochroną prawną jako pomniki przyrody:

• dąb szypułkowy: obwód pierścienia 470, nr w rejestrze 916/295
• dąb szypułkowy: obwód pierścienia 580, nr w rejestrze 915/294
• dąb szypułkowy: obwód pierścienia 450, nr w rejestrze 914/293
• sosna zwyczajna: obwód pierścienia 360, nr w rejestrze 912/292

Okolice Wierzenicy należą w gminie Swarzędz do obszarów z glebami najlepszej jakości, należącymi do klasy III i IV, stąd też największe w gminie areały użytków rolnych - od 500 do 700 ha.

Ludność

Zmiany zaludnienia w ostatnich latach przedstawiają się następująco:

Komunikacja i turystyka

Wierzenica posiada połączenie autobusowe ze Swarzędzem (linia 493).

Przez wieś przebiegają:

• Wielkopolska Droga św. Jakuba – odcinek szlaku pielgrzymkowego do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela w Hiszpanii
• droga rowerowa R-1 Owińska-Mielno-Wierzonka-Wierzenica-Kobylnica
• pieszy żółty szlak turystyczny prowadzący ze stacji kolejowej w Kobylnicy na Dziewiczą Górę.

Przez Wierzenicę przebiega droga powiatowa i drogi gminne.

Związki

Walory pobytu w Wierzenicy opiewał Zygmunt Krasiński, który w swoich listach do Augusta Cieszkowskiego używał stworzonych przez siebie neologizmów "powierzeniczyć", "wierzeniczenie", określających czas spędzany w Wierzenicy. Zalety miejscowości opisywała również w swojej twórczości Kazimiera Iłłakowiczówna.

Na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy funkcjonuje Klub Profesorów "Wierzenica".