Wilków (powiat złotoryjski)

Wilków (niem. Wolfsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, w gminie Złotoryja, na Pogórzu Kaczawskim w Sudetach, 3 kilometry na południe od Złotoryi.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa legnickiego.

Pierwsze historyczne wzmianki o Wilkowie pochodzą z lat 1418, 1422, 1428. Wymieniano nazwę Wolfsdorf lub Wolffsdorff. Powstanie wsi należy jednak przypisać na wiek XIII, na okres pierwszej fali kolonizacyjnej. Powszechnie uważa się, że nazwa wywodzi się od słów: Wolf = wilk oraz Dorf = wieś. Istnieje jednak inna interpretacja nazwy wsi, "Wherwolf" = Wehrbauern. Zgodnie z tą interpretacją, Wilków pełnił rolę osady obronnej przez fakt, że pan ziemi wyposażał niektórych jej mieszkańców w akcesoria obronne dla odparcia wroga zewnętrznego. Wilków krótko należał do panów z Czerwonego Kościoła.

W roku 1630 potwierdzone jest istnienie w Wilkowie komory celnej. Okres wojny 30-letniej był dla tej miejscowości niezwykle trudny. Większa część Wilkowa została wtedy spalona i długo była niezamieszkana. W roku 1646 legnicki ks. Jerzy Rudolf przekazał Wilków katedrze św. Jana w Legnicy.

Około roku 1800 w Wilkowie było 135 domów, prawie 800 mieszkańców, zamek, folwark, szkoła ewangelicka. Kościoła w Wilkowie nie było i wierni należeli do parafii w Złotoryi. Funkcjonowały 3 młyny, karczma, 5 kuźni, tartak, piec wapienny, kamieniołom.

W roku 1939 liczba ludności wynosiła ok. 830. W związku z rozwojem przemysłu wydobywczego, w roku 1938 rozpoczęto budowę osiedla, które w 1945 roku liczyło 4000 mieszkańców, choć planowano na 9000. W roku 1940 wybudowano tu szkołę z 18. pomieszczeniami. Ze Złotoryją Wilków miał połączenie autobusowe, funkcjonowała również poczta. Dużym udogodnieniem dla mieszkańców było założenie w roku 1912 linii elektrycznej.

Własnego kościoła Wilków doczekał się dopiero w roku 1959, kiedy przebudowano stodołę, czyniąc z niej kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP. Kościół w krótkim czasie zasłynął z comiesięcznych nabożeństw fatimskich, na które ściągają pielgrzymi z odległych miejscowości. Obecnie w Wilkowie mieszka ok. 1300 mieszkańców w części osiedla i ok. 800 w części wsi.

Przez wiele lat Wilków był siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej. Mieszkańcy utrzymują się z produkcji rolnej oraz usług i przemysłu, szczególnie w obrębie byłej kopalni "Lena". Teren po byłej kopalni "Lena" jest doskonale położony, w pełni uzbrojony, dostępny do prowadzenia produkcji przemysłowej. Są tak jeszcze wolne do zainwestowania obszary.

Oświata i sport

• Szkoła Podstawowa im. Stanisława Staszica
• Gimnazjum
• Dom Dziecka im. Jana Wyżykowskiego
• Wilkowianka, klub sportowy.
• Orlik 2012 w Wilkowie
• Biblioteka Publiczna Gminy Złotoryja Filia w Wilkowie Osiedlu
• Świetlica - ul. Kochanowskiego 1

Ważniejsze przedsiębiorstwa

• Przedsiębiorstwo Górniczo-Produkcyjne "BAZALT", przedsiębiorstwo państwowe
• Mine Master Sp. z o.o.
• Zakłady Mechaniczne Lena, spółka z o.o.
• KONSTAL-Wilków, zakład mechaniczno-konstrukcyjny

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7 Pogórze Kaczawskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002, ISBN 83-85773-47-9
• Góry i Pogórze Kaczawskie. Skala 1:40.000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2004. wyd. II. ISBN 83-88049-02-x.