Nowy Dwór Królewski

Nowy Dwór Królewski (wymowa: IPA: ˈnɔvɨ ˈdvur kruˈlɛfsʲci, AS3 novy dvur krulefsʹḱi) – wieś w północnej Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie chełmińskim (na obrzeżu), w gminie Papowo Biskupie. Po raz pierwszy wzmiankowana została w XIV w. Nowy Dwór Królewski wchodzi w skład sołectwa Niemczyk. Wieś należy do Parafii św. Mikołaja w Papowie Biskupim. Miejscowość nie dzieli się na części. W miejscowości znajduje się zabytkowy pałac zaliczany do zabytkowych budowli .

Miejscowość należy do tzw. wsi zwartych.

Położenie

Nowy Dwór Królewski leży na ziemi chełmińskiej. Powierzchnia zabudowy wsi obejmuje 3,37 km². Sąsiednie wsie to Niemczyk, Folgowo, Papowo Biskupie, Wrocławki (na obszarze gminy Papowo Biskupie) i Bartlewo. Najbliższymi miejscowościami od tej wsi są:

Najbliższe miejscowości

Wieś	odległość (km)
Niemczyk	1
Folgowo	2
Staw	2
Wrocławki	2
Bartlewo	3
Firlus	3
Papowo Biskupie	3
Błachta	4
Tytlewo	4
Lipienek	4
Łyniec	9
Piątkowo	9
Napole	9
Zakrzewo	9
Zelgno-Bezdół	9
Wabcz	9
Malankowo	9
Rybieniec	9
Witkowo	9
Wabcz Kolonia	9

Od miasta Chełmża wieś oddalona jest o 9 km.

Historia

Zanim pojawili się Krzyżacy Nowy Dwór Królewski najprawdopodobniej został nawrócony na chrześcijaństwo.. Po raz pierwszy miejscowość wzmiankowana została w 1398. Wedle tejże informacji w Nowym Dworze Królewskim hodowano konie (32), bydło (20), owce (215) i trzodę chlewną (90). W dokumentach i kronikach występowała pod niemieckimi nazwami: Nuwenhof, Nuwenhuf, Nuwemhoff, Koenigliche Neuhof. W średniowieczu wieś należała do komturstwa, a później prokuratorstwa papowskiego, tworzyła z pobliskimi miejscowościami tzw. klucz papowski. W latach 1398-1421 mieścił się tu folwark Zakonu Krzyżackiego. Od 1505 wieś stała się własnością biskupów chełmińskich (wraz z miejscowościami Papowo Biskupie i Grzegorz ).

Od 1772 wieś przeszła pod własność Prus Zachodnich, w departamencie kwidzyńskim. Pierwszy dokładny opis wraz z imiennym spisem mieszkańców został sporządzony w 1773:

Folwark, w którym mieszka Walenty Kubasiński potrzebuje reparacji. Stodoła średnia o 3 klepiskach i o 3 sąsiekach postanowiona sede vaxcante i już przed JMX ekonoma przyjęta: ta jest należycie dobra. Pobok owczarnia dobra, śpichlerz reparacji potrzebuje, także i piwnica pod tymże śpichlerzem. Chlewy niedobre. Inwentarz folwarku nowodworskiego. A naprzód oborą była: wołów robotnych 17, klacz z źrebnięciem 1, koń dobry. Obora świni, świni starych 4, 4 wieprzów trzyletnich 4, świni rocznych 3, wieprzków rocznych 4, wieprzków adwentowych 8, świnek takich 2, wieprzków latosich 7, świnek takichże 5. Obora ptastwa: gęsi starych z gąsiorem 22, kaczek z kaczorek 8, kokoszy kogutami 22. Owczarnia: spółkowych jagniąt latosich owieczek 37, kopów 3.

W czasie rozbiorów Polski Nowy Dwór Królewski znajdował się w powiecie chełmińskim. W XIX wieku nastąpiło wybrukowanie i utwardzenie dróg. W tym czasie cała miejscowość należała do rodziny Wittów (wraz z Niemczykiem). Po I wojnie światowej miejscowość otrzymał w spadku Gerhard Witte (drugą wieś otrzymał jego brat Reinhold). Z 1922 roku sędziowym rozjemcą był Bronisław Wojnowski, a jego zastępcą Jan Drews. Niw wiadomo jakie imię nosił posterunkowy w miejscowość. Wiadomo, że miał na nazwisko Budzikowski. Położną w tym czasie została Stanisława Popławska.

Kilka dni przed wybuchem II wojny światowej większość mieszkańców wyjechało w obawie przed atakiem niemieckich wojsk. Po wybuchu wojny w miejscowości rozpoczęto germanizację. Wolność przyniosły wojska 70 Armii 2 Frontu Białoruskiego pod dowódcę generała Pawłowa. Po II wojnie światowej folwark należący wcześniej do Gerharda Witte znacjonalizowano i przedzielono do Państwowego Funduszu Ziemi.

W okresie lat 1954-1956 prowadzono dokument o nazwie RSW "Zwycięstwo". Była to dokumentacja osobowa i płacowa księga rozliczeń. Obecnie dokument jest przechowywany w Archiwum Państwowym w Toruniu. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 1982 roku wystawiono figurkę Maryjną.

Udział Nowego Dworu Królewskiego w rozwój gminy jest znikomy. W latach 1990-1994 jednym z członków Rady Gminy został Jan Brążkowski.

Warunki naturalne

Nowy Dwór Królewski leży na nizinnym terenie na obszarach ziemi chełmińskiej. W miejscowości przeważają gleby bielicowe. Średnia temperatura w poszczególnych miesiącach wynosi:

Średnia temperatura w wybranych miesiącach

miesiąc	temperatura
styczeń	-1 °C
kwiecień	+8 °C
lipiec	+17 °C
październik	+9 °C

Suma opadów w półroczu chłodnym wynosi 200 mm, w ciepłym – 350 mm. Średnia liczba dni z pokrywą śnieżną wynosi 60 dni, z silnymi wiatrami – 20 dni.

Demografia

Ludność Nowego Dworu Królewskiego

Rok	Liczba ludności
1773 (pierwszy spis)	44
1864	97
1885	72
1910	135
1921	169
1993	175
1995	137

W 1921 w miejscowości zamieszkiwało 85 mężczyzn i 84 kobiet. Większość z nich była wyznania katolickiego (165 osób), zaś pozostała część populacji było ewangelikami. 161 mieszkańców było Polakami, zaś pozostała cześć stanowili Niemcy.

Ochrona środowiska

Powietrze w miejscowości jest zanieczyszczone głównie od palenia odpadów w domach mieszkańców. Prawnie chronione są dwa dęby i jeden klon na obszarze parku.

Gospodarka

Miejscowość ma charakter rolniczy. Nowy Dwór Królewski należy do strefy osadniczo - rolniczej A na obszarze Gminy Papowo Biskupie. Oprócz tego we wsi prowadzi się firmę z branży transportu publicznego. Przedsiębiorstwo założył Krzysztof Zieliński. Jego zakład działa na obszarze całej Polski. Ze względu na uprawę pszenicy i buraków miejscowość (jak i inne wsie w gminie) potocznie nazywa się wsiami pszenno-buraczamymi.

Dostęp do Internetu umożliwiają tacy dostawcy jak: NovaNet, iPlus, StarDSL, Astra2Connect, Kempa, Dialog, Era, Luvonet.pl, Cyfrowy Polsat, Netia, Netk@, Nordisk Polska, Pagi, Polnetkom, Siemens, SQS Polska, Telekom, Telekomunikacja Polska, TS2, Ttcoom, Wachowiak & Syn, Computex Telecommunication, Easyspot, GTS Energis, IT Partners Telco Sp. z o.o..

Atrakcje turystyczne

• Pałac o cechach neoklasycystycznych z około 1875 roku.
• Park położony wzdłuż drogi z Papowa Biskupiego.

Na obszarze Nowego Dworu Królewskiego nie istnieje żadem bankomat. Mieszkańcy z miejscowości podczas choroby są wysyłani do szpitala w Chełmży.

Organizacja i instytucje

W centrum wsi położona jest świetlica. W czasie wakacji to tutaj dzieci ze wsi i także z sąsiedniego Niemczyku spędzają wolny czas. W czasie wyborów w Polsce to tutaj odbywa się głosowanie. Po za tą świetlicą nie działa żadna inna organizacja czy instytucja. Obecnie obiekt jest remontowany ze względu na projekt Odnowa i rozwój wsi.

Edukacja

Wieś nie posiada placówek edukacyjnych. Uczniowie szkół podstawowych dojeżdżają autobusem szkolnym do Dubielna, a gimnazjaliści do Papowa Biskupiego. W przeszłości dzieci i młodzież Nowego Dworu Królewskiego kształciła się w Niemczyku. Od roku 1980 dzieci i młodzież mogą uczestniczyć w Dziecięcym Zespole Pieśni i Tańca Kundzia.