Przysiek (gmina Zławieś Wielka)

Przysiek – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie toruńskim, w gminie Zławieś Wielka. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.

Historia

Przysiek związany jest od samego początku z Toruniem. W średniowieczu był wsią czynszową komturstwa toruńskiego. Podczas wojny trzynastoletniej w 1457 roku został nadany przez króla Kazimierza IV Jagiellończyka miastu Toruniowi. W XVI w Przysieku powstał folwark zarządzany przez burmistrza Torunia. Jeden z nich Henryk Stroband nakazał w latach 1597-1601 wzniesienie w miejscowości murowanego dworu oraz zabudowań gospodarskich. Na początku XVII wieku Rada Miasta uzyskała przywilej propinacji dla okolicznych osad. W związku z tym w roku 1608 w Przysieku zbudowano browar i gorzelnię. Przedsiębiorstwo to przynosiło znaczne zyski miastu. Wskutek prowadzonych przez Rzeczpospolitą wojen w XVIII zaczęły jednak chylić się ku upadkowi. Dzieła zniszczenia dopełniły pożary miejscowości w 1725, 1730 i 1731. W 1772 po I rozbiorze Przysiek administracyjnie znalazł się w Prusach co jeszcze bardziej skomplikowało sytuację posiadania majątku przez miasto. Ostatecznie zdecydowano się na likwidację gorzelni w 1803 roku. Browar upadł w 1815. W 1833 majątek sprzedano w ręce prywatne. Do II wojny światowej był on w posiadaniu rodziny Neumanów. Po 1945 został przejęty na rzecz Skarbu Państwa. W 2005 roku w Przysieku powstał pierwszy w Polsce Ośrodek Formacji Diakonów Stałych.

Instytucje

W Przysieku mają swoja siedzibę:

• Kujawsko- Pomorski Urząd Marszałkowski w Toruniu
  • Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich
  • Departament Środowiska i Geologii
• Kujawsko-Pomorska Izba Rolnicza
• Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego O/Przysiek
• Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej
• Bursa Akademicka Caritas Diecezji Toruńskiej
• Ośrodek Szkoleniowy Caritas Diecezji Toruńskiej im. Jana Pawła II
• Centrum Wolontariatu Caritas Diecezji Toruńskiej im. Jana Pawła II
• Ośrodek Formacji Diakonów Stałych

Zabytki

• dwór eklektyczny z 1793 roku, przebudowany i rozbudowany w XIX wieku, zdewastowany po II wojnie światowej, odrestaurowany w latach 2002-2004 staraniem diecezji toruńskiej
• park dworski krajobrazowy o powierzchni 6 ha założony przez Ludwiga Neumana w 1892 roku
• zespół zabudowań gospodarczych folwarku
• ruiny młyna z XVIII wieku
• budynek dawnego browaru z drugiej ćwierci XVIII i XIX wieku, przebudowany na ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy

Ciekawostki

• Przysiek sąsiaduje z granicami administracyjnymi miasta Torunia.
• Przysiek słynie jako miejsce wypoczynku Torunian. Znajduje się tam ogromne pole ogródków działkowych, którego właścicielem są Lasy Państwowe.
• Pierwsze wzmianki o Przysieku pochodzą z roku 1346. Wieś wymieniana była pod nazwami: Prseschek, Proszecke, Pirssesek, Prziesek, Przesseck oraz Przeszek. Przysiek najprawdopodobniej zawdzięcza swą nazwę z przecinki lasu prowadzonego na jej terytorium.