Średnia ocena: 4.6
liczba ocen: 5
Ilość ulic: 32
Ilość kodów pocztowych: 1
Współrzedne geograficzne N: 52.682999
Współrzedne geograficzne E: 19.100000
Strefa numeracyjna: Kierunkowy 54
Liczba ludności: 1910
Tablice rejestracyjne: CWL
Dzielnica: Droga do Kulin
Dzielnica: Ignackowo
Dzielnica: Krępiny
Dzielnica: Marianka
Dzielnica: Odłogi
Dzielnica: Stanisławowo
Dzielnica: Szpetal Górny-Kolonia
Szpetal Górny – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Fabianki granicząca bezpośrednio z Włocławkiem.
W latach 1973-1975 miejscowość była siedzibą gminy Szpetal Górny. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego.
Dawne nazwy: Szpital, Spetal, Spethal, Szpital, w końcu Szpetal.
Około roku 1240 z fundacji Boguszy z rodu Doliwów, wojewody mazowieckiego, w Szpetalu powstał klasztor cysterski i szpital pod wezwaniem św. Gotarda.
W 1329 r. ziemia dobrzyńska, gdzie leżały osady Szpetal Dolny i Szpetal Górny, została zdobyta przez Krzyżaków, następnie na mocy pokoju kaliskiego (1343) wróciła do Polski. Pod koniec XIV w. Władysław Opolczyk sprzedał ziemię dobrzyńską Krzyżakom. Do końca XIV wieku Szpetal Górny stanowił dobra zamku w Bobrownikach. Na mocy ugody w Raciążku (1404) ziemię dobrzyńską wykupiono z rąk krzyżackich i przekazano Polsce.
Jako pierwszy właściciel Szpetala Górnego w XVI wieku wymieniany jest S. Chodorąski vel Stanisław Chodowski. Na początku XVIII wieku dobra ziemskie Szpital Górny i Szpital Dolny stanowiły własność Kazimierza Rutkowskiego, który przywilejem z 16 marca 1702 r. otrzymał od króla Augusta II w wieczyste posiadanie przewóz przez Wisłę od dóbr swoich Szpital Dolny i Górny do miasta Włocławka.
Marian Rutkowski odziedziczył Szpetal Górny, Szpetal Dolny, Kulin, Suszyce, Skórzno, Krojczyn. Kościół został wzniesiony w 1806 r. staraniem dziedzica. Świątynia została zlokalizowana naprzeciw nie istniejącej już siedziby fundatora. W 1824 r. następuje utrata praw przewozu na Wiśle. W 1850 r. w drodze działów rodzinnych Ignacy Rutkowski syn Mariana nabywa dobra Szpital Górny i Dolny. W 1869 r. Artur Rutkowski kupuje dobra swojego ojca Ignacego. W 1886 r. majątek dziedziczy po śmierci Artura syn Zdzisław Artur Rutkowski.
Zdzisław Rutkowski w pierwszych latach XX wieku buduje nowy dwór w części centralnej parku na osi kościoła. W pierwszych latach trzydziestych XX wieku A. Rutkowski sprowadza od ks. Radziwiłła z Wołynia ogrodnika Michała Malinowskiego. W tym czasie park uległ przebudowie. Przesadzono drzewa i dokonano nowych nasadzeń. Drzewa, krzewy i kwiaty sprowadzano z Berlina. W rejonie dworu, który stał na polanie znajdowały się klomby kwiatowe i rozarium. Między stajnią a dworem znajdował się tzw. „ogródek francuski”, gdzie uprawiano winną latorośl oraz znajdował się budynek do przechowywania owoców i warzyw. Główne wejście do parku znajdowało się od strony południowej obok wejścia na teren zabudowy folwarcznej. Z dworu do kościoła wiodła „Aleja Kasztanowa”, po których to drzewach nie ma śladu. Wzdłuż północno-wschodniej granicy przebiegała aleja o szpalerze jesionów, wzdłuż szosy koło kościoła aleja obsadzona była lipami. Część wschodnia, poza terenem parkowym zabudowana była czworakami i ośmiorakami stanowiącymi mieszkania służby dworskiej i pracowników folwarcznych.
W czasie okupacji majątek został zarekwirowany przez najeźdźcę, we dworze zamieszkał komisarz niemiecki na okręg lipnowski. W czasie ucieczki Niemców spalony został dwór, spichlerze i stodoła. Po wyzwoleniu majątek uległ rozparcelowaniu, ogród i park przez kilka lat były dzierżawione przez Michała i Helenę Malinowskich.
W 1954 r. Szpetal Górny stał się siedzibą gromadzkiej rady narodowej, rok później gromadę tę włączono do powiatu włocławskiego. W 1972 r. powstała gmina w Szpetalu Górnym, którą w 1979 roku przemianowano na gminę Fabianki.
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 23:52:09