Zagoździe

Zagoździe – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Stanin.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Nazwa Zagoździe pochodzi z języka staropolskiego i oznacza osadę za lasem, a więc "zalesie" (gozd to w języku staropolskim las - Brückner).

Wioska powstała na przełomie XV i XVI w. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1507 r. Wchodziła wówczas w skład dóbr posiadaczy miasteczka Tuchowicz - Kanimirów. Jeden z Kanimirów był właścicielem Sycyny, w której po odkupieniu jej przez Piotra Kochanowskiego urodził się Jan Kochanowski. W XIX w. Zagoździe było osadą włościańską należącą do Majoratu Prawda.

W czasie I wojny światowej (1915-1917) powstała tu z inicjatywy miejscowej ludności szkoła ludowa przekształcona wkrótce w szkołę powszechną. W 1938 r. ukończono budowę, powstałego z inicjatywy kierownika szkoły powszechnej st. I Stanisława Ostrowskiego, okazałego budynku szkolnego, dzięki czemu w 1938 r. powstała tu szkoła powszechna st. III, nauczająca dzieci z trzech dotychczasowych małych szkółek. Kierownikiem szkoły został w 1938 r. Stanisław Grafik - późniejszy żołnierz AK, który zginął na Majdanku w Lublinie. Tuż przed wybuchem II wojny światowej szkoła posiadała najnowocześniejszy budynek dydaktyczny w Gminie Tuchowicz i jeden z najlepszych w powiecie łukowskim. W czasie II wojny światowej zginęło dwóch nauczycieli: kierownik Stanisław Grafik oraz kierownik z lat 1935-38 i nauczyciel Stanisław Ostrowski. Ten ostatni został zamordowany w Katyniu. Szkoła była w tym czasie przystanią dla żołnierzy AK obwodu Łuków. Aktywną rolę w podziemnej działalności miała Joanna Ostrowska - żona Stanisława i pierwsza powojenna kierownik szkoły. Prowadziła ona tajne nauczanie. Zostawiła też wspomnienia z tego okresu. Obecnie w Zagoździu znajduje się nowoczesny budynek szkolny mieszczący szkołę podstawową im. Stanisława Grafika oraz publiczne gimnazjum. W budynku znajduje się też sala gimnastyczna, a na placu szkolnym kilka boisk. Dyrektorem zespołu była do 2006 r. Barbara Świętochowska. Obecnie obowiązki dyrektora pełni Jadwiga Grudzień zaś wicedyrektora Elżbieta Zdunek.

Źródła

A. Redzik, Gdzie szumiące topole... Historia Rejonu Tuchowicko-Stanińskiego w Ziemi Łukowskiej, Zagoździe-Lublin 2000.