Zaryte (województwo lubelskie)

Zaryte – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie ryckim, w gminie Kłoczew.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wieś ta powstała najpóźniej w połowie XVI wieku w ramach dóbr królewskich starostwa stężyckiego. W tym czasie nazwę wsi zapisywano jako ,,Żarithe" lub ,,Zarythe". Nazwa ma pochodzenie topograficzne.Jest jedną z Najstarszych wsi w parafii Żelechów.

Pierwsze informacje o tej wsi pochodzą z "Lustracji dóbr królewskich województwa sandomierskiego" z 1564r. Tak opisano wieś podczas lustracji: "W tej wsi kmieci 17, każdy na półłanku siedzi, płacą (...) czynszu po 12 groszy z łana". Mieszkańcy wsi pracowali na polach folwarku zadybskiego. Wykonywali "wszystkie roboty polne" oprócz obowiązku pracy na polach folwarcznych i płacenia czynszu kmiecie z Zarytego mieli obowiązek oddawania danin w naturze czyli owsa, po cztery korce z łana, oddawali też do dworu określoną ilość kur i jaj. Oprócz kmieci czyli bogatszych chłopów we wsi mieszkali też zagrodnicy czyli chłopi mający tylko zagrodę i niewielki obszar ziemi. Zagrodników było we wsi 2 i płacili czynsz, jeden 24 grosze a drugi 5 groszy.

Mieszkańcy wsi zwolnieni byli z obowiązku "stacji" czyli specjalnych posług na rzecz orszaku królewskiego, jeżeli by ten przejeżdżał przez wieś.

Kmiecie z Zarytego podobnie jak mieszkańcy wsi starostwa ryckiego zajmowali się bartnictwem , ale "Skarżyli się na pograniczną szlachtę, iż je biorą z KJM (Króla Jego Mości) lasów, barci im psują. Porębują i wykupują" Zapewne chodziło o sąsiadujące wsie prywatne: Kłoczew,Jagodne i Wola Zadybska. Obecnie wieś ma ok.120 mieszkańców. Przepływa przez nią Kobyla Rzeka Mająca źródło w okolicach Beztwin (las nazywane tak przez tamtejszych ludzi). Są tam żwirownie i wiele stawów. Wieś nie posiada kościoła ani szkoły. Wiele tamtejszych dzieci chodzi do szkoły i kościoła do Zadybia Starego. Wieś ma małe (nie umieszczane na mapach) części m.in.: Beztwiny i Zzarz. Do lat 2006-2007 drogi pokryte były kamieniami i piachem w roku 2006 zaczęto wylewać asfalt a na piasek sypano żużel.