Podhorce (powiat tomaszowski)

Podhorce – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Tomaszów Lubelski.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zamojskiego.

Historia Podhorzec

Wieś Podhorce położona jest w dzisiejszym województwie lubelskim, a do niedawna województwie zamojskim. Wieś leży na wysokości 270 m n.p.m. Krainy geograficzne, na pograniczu których leży, to Grzęda Sokalska i Środkowe Roztocze. W X wieku wchodziły one w obszar zwany Grodami Czerwieńskimi. Były to ziemie etnicznie mieszane, sąsiadujące z Lędzianami i Wiślanami.

Burzliwe dzieje historyczne powodowały, że ziemie te przechodziły pod zmienne wpływy Polski, Rusi Kijowskiej, Litwy i Węgier.

Data powstania wsi Podhorce jest bliżej nieznana. Historia jej bardzo dokładnie rysuje się dopiero w dokumentach XIX, m.in. w Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego. Wcześniej wzmiankowana była w 1409 r. w księgach łacińskiej parafii w Gródku. Wówczas jej posiadaczem był Mikołaj z Podhorzec, a w 1564 roku wśród właścicieli figurują Podhoreccy, Zwiantowcy i Dunikowscy. W XVIII wieku wymienieni są Góździowie i Rulikowscy.

Podczas I rozbioru wieś trafiła pod zabór austriacki. W roku 1809 okręg zamojski przyłączono do Księstwa Warszawskiego, a po upadku Napoleona Bonaparte w 1815 roku wieś stała się częścią składową Królestwa Polskiego pod zaborem Cesarstwa Rosyjskiego.

Działania wojenne 1914-1918 przyniosły wiele zmian. W październiku 1917 r. miejscową cerkiew rekoncyfikowano na kościół katolicki. Mieszkańcy zbudowali dużą, parterową szkołę. Uaktywniła swą działalność Straż Pożarna, która powstała w 1912 r. Młodzież aktywnie działała w ZMW „Wici” i w Stowarzyszeniu Młodzieży Katolickiej pod opieką ks. T. Woźniaka. W okresie międzywojennym wieś zamieszkiwała ludność polska, żydowska i ukraińska zajmująca się przede wszystkim rolnictwem. Byli wśród niej szewcy, kowale, murarze, młynarze, stolarze, bednarze.

Wrzesień 1939 r. dla mieszkańców Podhorzec rozpoczął się od słowa „wojna” – to tutaj doszło do spotkania z dwoma agresorami: niemieckim i sowieckim. Mieszkańcy wsi są świadkami bohaterskiej walki pod Tomaszowem Lub. Od 17-23 IX i rozpoczął się dla nich

5-letni okres okupacji. Wieś znalazła się w obrębie Generalnego Gubernatorstwa, należała do dystryktu Lublin, powiat zamojski, gmina Majdan Górny. Opór mieszkańców wsi i ich walkę dokładnie przedstawia Kronika Podhorzec. Wśród mieszkańców wsi są tacy, którzy za swą polskość trafili do ubeckiej katowni w Tomaszowie Lubelskim zwanej „Cybulówką” lub „Smoczą Jamą”. W 1945 r. nadszedł upragniony dzień wolności. Po roku 1989 Podhorce rozpoczęły przemiany, które doprowadziły do obecnego wyglądu wsi.

Zobacz też: Podhorce