Smardzewo (województwo lubuskie)

Smardzewo (niem. Schmarse) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Szczaniec.

W latach 1945-54 siedziba gminy Smardzewo. W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie zielonogórskim.

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1257 r. Wieś należała do klasztoru cystersów w Obrze, a z końcem XVII w. przeszła w ręce rodziny von Troschke, uzyskując w kolejnych latach szczególną pozycję w enklawie świebodzińskiej. Smardzewo to wieś typu owalnica o dobrze zachowanym historycznym planie, który podlega ochronie. Obecna zabudowa wsi jest zwarta, kalenicowo-szczytowa, pochodzi z przełomu XIX/XX w. Obecnie we wsi przeważa zabudowa zagrodowa, uzupełniana przez obiekty użyteczności publicznej, takie jak szkoła, sala taneczna, kompleks boisk i niżej wspomniany kościół. Jest tu również czynny cmentarz wiejski ze starym drzewostanem.

Zabytki

• murowany kościół filialny pw. Nawiedzenia NMP wpisany do rejestru zabytków (nr rej. 1064), wybudowany w 1776 r., jednonawowy z prostokątnym prezbiterium
• dzwonnica drewniana z XVIII w. (nr rej. jw.)

Z zespołu folwarcznego z XVIII w. zachowały się dwa budynki:

• spichlerz z XVIII w. (nr rej. 1066), murowany z cegły i kamienia, parterowy z użytkowym poddaszem, nakryty dachem mansardowym z powiekami, obecnie w stanie zagrażającym bezpieczeństwu;
• gołębnik z przełomu XVIII/XIX w., klasycystyczny piętrowy budynek, wybudowany na planie kwadratu z mansardowym dachem (nr rej. 1067).