Grójec

Grójec – miasto w woj. mazowieckim, w powiecie grójeckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Grójec i powiatu grójeckiego nad rzeką Molnicą (dopływ Jeziorki).

Do 1954 roku siedziba wiejskiej gminy Kobylin. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. radomskiego, zaś przed 1975 r. do woj. warszawskiego.

Według danych z 31 grudnia 2004 miasto miało 14 875 mieszkańców.

Historia

• Pierwsze ślady osadnictwa datowane są na VII w. p.n.e.
• W XI-XII wieku Grójec był grodem kasztelańskim. Tytuł przeniesiono około 1250 do Czerska
• 1124-1250 Grójec był siedzibą archidiakonatu diecezji poznańskiej, przeniesionego następnie do Czerska
• Prawa miejskie Grójec otrzymał w 1419 r. z nadania księcia mazowieckiego Janusza I Starego
• Statut miasta powiatowego uzyskał w 1526 r., stracił go na czas zaborów. Grójec wchodził w skład Księstwa Mazowieckiego
• Miasto było zniszczone podczas potopu szwedzkiego 1656 r.
• W dniach 22 - 25 I 1863r. doszło do pierwszych wystąpień powstańczych.
• W 1863 r. na terenie gminy miały miejsce walki z wojskami rosyjskimi.
• W okresie międzywojennym na 11000 mieszkańców Grójca 5500 stanowiła ludność żydowska
• Grójec w czasie II wojny światowej:
  • 6 września 1939 – na Grójec spadły 3 bomby ("w wyniku nalotów uległy zniszczeniu domy mieszkalne, młyn, oraz częściowo kościół, na który spadła jedne bomba, a obok dwie następne").
  • 9 września 1939 – Niemcy wkraczają do Grójca, kwaterą niemieckiego starosty miasta zostaje pałacyk w Kobylinie
  • 1941 – wywiezienie grójeckich Żydów do warszawskiego getta (zostaje tylko 100 "przydatnych" Żydów)
  • 26 marca 1944 – odbicie więźniów z siedziby gestapo
  • 15 stycznia 1945 – zajęcie Grójca przez Rosjan (w obecnym budynku PSP nr 1 w Grójcu zostaje założony szpital polowy)

Demografia

Gospodarka

Rocznie zbiera się tu 900 tys. ton jabłek, co stanowi 35% krajowej produkcji. Tradycja upraw jabłoni sięga XVI w, od tego czasu dobrze wykształciła się infrastruktura potrzebna do profesjonalnej produkcji jabłek. W regionie znajdują się duże firmy dystrybuujące środki ochrony roślin, firmy przetwórcze (produkujące koncentrat jabłkowy), sklepy zaopatrzenia ogrodniczego.

Jabłka grójeckie

Na terenie powiatu grójeckiego od ponad 500 lat uprawia się jabłka. Tak długa historia tego owocu w regionie spowodowała wykształcenie się naturalnej marki "jabłka grójeckie", której istnienie potwierdzają liczne zapisy duchownych i naukowców. Uprawę jabłoni promowała już królowa Bona. Rolę w rozwoju sadownictwa grójeckiego odegrali duchowni, którzy wprowadzali wysoką kulturę upraw sadowniczych. W XIX w. pojawili się pierwsi doradcy sadowniczy.

Obecnie jabłka grójeckie są już oficjalnie produktem tradycyjnym i starają się o rejestrację jako Chronione Oznaczenie Geograficzne – produkt regionalny.

Jabłka grójeckie wyróżnia:

• wybarwienie – więcej czerwonego rumieńca
• kwasowość – wyższa
• smak – bardziej wyrazisty za sprawą wyższej kwasowości
• ilość antyoksydantów – lepiej wybarwione owoce posiadają więcej antyoksydantów

Jabłka grójeckie coraz częściej sprzedawane są przez grupy producenckie. Do najbardziej liczących się należą:
- Fruit Family
- FRUITSAD
– Sun Sad
– Rajpol
– Soska
– Polfrut
– Wilgafruit
– Nasz Sad
– Jabluszko
– Grupa Skowronki
– Star Fruit
– Ogrodnicza

Inne gałęzie przemysłu

W Grójcu mają swoje fabryki i siedziby międzynarodowe koncerny:

• Faurecia Fotele Samochodowe Sp. z o.o.
• Peter Renz Ltd. – jedyny w Polsce przedstawiciel ZF
• Ferrero (Belsk Duży)
• ZTS Polska Sp z o.o.

Stopa bezrobocia w czerwcu 2007 wynosiła 6.9%

Zabytki

• Ratusz w Grójcu – wybudowany w 1809 roku według projektu Hilarego Szpilowskiego w stylu klasycystycznym. Został wpisany do rejestru zabytków 23 marca 1962 roku oraz 12 lutego 1982. Znajduje się przy Rynku (Plac Wolności). Obecnie siedziba Urzędu Miejskiego.
• Cmentarz żydowski w Grójcu
• Dawna poczta
• Hale targowe
• Szpital
• Kamienice
• Późnogotycki kościół św. Mikołaja z lat 1520 - 1530 i dzwonnica z 1889 roku
• Budynek Szkoły Podstawowej nr 1
• Budynek Szkoły Podstawowej nr 3 - dawne koszary carskie
• Budynek Starostwa Powiatowego

Transport

• W Grójcu krzyżują się drogi E77 oraz droga nr 50 "Transit TIR". Miasto jest węzłem popularnych dróg północ-południe i wschód-zachód.
• Grójecki PKS obsługuje trasy dalekobieżne (do Muszyny i Gdyni) oraz lokalne – do Warszawy, Białobrzegów, Radomia, Góry Kalwarii, Warki, Białej Rawskiej, Nowego Miasta, Mszczonowa i innych.

Edukacja

W Grójcu znajdują się:

• 3 przedszkola publiczne i 2 prywatne,
• 6 szkół podstawowych,
• gimnazjum,
• 5 szkół ponadgimnazjalnych
• Zespół Szkół Specjalnych im. Ks. Jana Twardowskiego

Ochrona zdrowia

Na terenie miasta i gminy Grójec prowadzą działalność medyczną następujące podmioty opieki medycznej:

• Powiatowe Centrum Medyczne w Grójcu
• Pogotowie Ratunkowe będące samodzielną placówką transportu medycznego dysponujące 10 karetkami
• Przychodnia Rejonowa w Grójcu złożona z poradni internistycznych, pediatrycznych i stomatologicznych,
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej o charakterze przychodni pierwszego kontaktu,
• Apteki - 8 prywatnych,
• Pracownie analiz lekarskich - 5,
• Prywatne gabinety lekarskie oferujące porady z zakresu chorób wewnętrznych, ginekologii i położnictwa, stomatologii zachowawczej i protetyki dentystycznej, pediatrii i ortopedii, urologii.
• NZOZ Zielmed
• NZOZ Medicus
• NZOZ Medycyna Analizy
• NZOZ Medycyna Rodzinna

Wspólnoty religijne

• parafia św. Mikołaja Biskupa
• parafia Miłosierdzia Bożego

Organizacje charytatywne w powiecie grójeckim

• Internetowy Charytatywny Vortal Pomocy "Dzieci Dzieciom Pomocna – Dłoń"
• Polski Czerwony Krzyż – Klub Honorowych Dawców Krwi "PULS"
• Kultura i Sport. Organizacja Pozarządowa, której celem jest aktywizacja młodych ludzi, zachęcenie ich do działania i kreowania własnych pomysłów i realizowania pasji i stworzenie szeregu narzędzi które w przyszłości pomogłyby dorastającym młodym grójczanom rozwijać skrzydła i spełniać swoje marzenia. http://kulturaisport.pl/

Współpraca zagraniczna

• Canosa di Puglia (miasto partnerskie)
• Kopenhaga

Osoby urodzone w Grójcu

• Piotr Skarga – polski teolog i kaznodzieja, jezuita.
• Leonard Pękalski, malarz
• Edyta Wojtczak, spikerka telewizyjna.
• Jan Jagmin-Sadowski, generał WP

Zobacz też

• Powiat grójecki
• Obwód Grójec AK
• Stara Synagoga w Grójcu
• Synagoga w Grójcu
• Mazowsze Grójec
• Grójec (krater marsjański)
• Grójec (stacja kolejowa)