Kosów Lacki

Kosów Lacki – miasto we wschodniej Polsce, w woj. mazowieckim, w powiecie sokołowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kosów Lacki. Położone nad Kosówką, dopływem Bugu.

Według danych z 31 grudnia 2004 miasto miało 2152 mieszkańców.

Dane ogólne

Ośrodek usługowy regionu rolniczego, przetwórstwo rolno-spożywcze, w tym duża mleczarnia. Węzeł dróg lokalnych i przystanek kolejowy na już nieczynnej linii kolejowej Siedlce – Ostrołęka.

Historia

Wieś nadana w 1417 roku kanonikowi kolegiaty pułtuskiej Marcinowi Ciołkowi przez wielkiego księcia litewskiego Witolda. Do początków XIX wieku znajdowała się w rękach rodzin: Kossowskich (Ciołków), którzy wzięli nazwisko od miejscowości, Nowińskich i Kuszlów, stając się ośrodkiem dużego majątku, w skład którego wchodziły okoliczne miejscowości. Parafia została prawdopodobnie erygowana w 1425 roku (ponownie w 1587). W okresie potopu szwedzkiego pod miejscowością miała miejsce potyczka wojsk Pawła Sapiehy z silnym odziałem szwedzkim i hetmana Janusza Radziwiłła (w mieście znajdują się zbiorowe mogiły poległych w tej bitwie). W 1657 roku miejscowość została doszczętnie zniszczona przez pożar. W 1723 roku Kosów wzmiankowany był jako miasto. W 1726 roku otrzymał przywilej na jarmarki. W 1759 roku miejscowość nawiedził ponownie duży pożar. W 1778 roku podkomorzy drohicki Franciszek Marceli Drohicki lokował Kosów jako miasto na mocy przywileju otrzymanego od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, zezwalającego na organizowanie w miejscowości dwóch targów tygodniowo i czterech jarmarków rocznie. Pomimo prób ożywienia miasteczko nie rozwinęło się. W 1866 roku utraciło prawa miejskie.

W 1964 roku na plebanii w Kosowie Lackim odkryto obraz Ekstaza świętego Franciszka, hiszpańskiego malarza El Greca z XVI wieku. Odkrycia dokonały pracownice Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk sporządzające inwentaryzację zabytków. Jedyny w Polsce obraz hiszpańskiego artysty znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach.

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa siedleckiego.

1 stycznia 2000 r. Kosów odzyskał prawa miejskie.

Nazwa pochodzi od ptaka. Przydomek Lacki od Lachów, w odróżnieniu od położonego za Kosówką Kosowa Ruskiego, zamieszkanego przez Rusinów.

Zabytki

• Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny zbudowany w 1907 roku według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego w miejscu kościoła drewnianego. Znaczna część wyposażenia pochodzi z poprzednich kościołów.
• Kapliczka przydrożna z XVIII wieku w formie sklepionej niszy w murze otaczającym pozostałości parku podworskiego. W środku figura św. Jana Nepomucena.
• Kapliczka przydrożna z pierwszej połowy XIX wieku. Czworoboczna, murowana, tynkowana, kryta dwuspadowym daszkiem. W środku ludowa figura Chrystusa Frasobliwego.
• Barokowo-ludowa rzeźba Trójcy Świętej w postaci Tronu Łaski, znajdująca się w dwudziestowiecznej kapliczce murowanej.

Obiekty turystyczne

• neogotycki kościół parafialny Narodzenia NMP,
• bożnica żydowska,
• drewniane budynki mieszkalne,
• pozostałości parku dworskiego,
• kopiec poświęcony powstańcom 1863 i II wojny światowej,
• pomnik poświęcony Józefowi Piłsudskiemu,
• pomnik ku czci żołnierzy WP i ofiar terroru,
• rzeka Bug i Nadbużański Park Krajobrazowy,
• rezerwat leśny Bojarski Grąd
• teren b. hitlerowskiego obozu zagłady Treblinka

Zobacz też

• Cmentarz żydowski w Kosowie Lackim