Sokolniki (województwo podkarpackie)

Sokolniki – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie tarnobrzeskim, w gminie Gorzyce. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnobrzeskim.

Miejscowość należy do Parafii Świętej Rodziny w Trześni.

Historia

Pierwsza wzmianka w dokumentach na temat miejscowości z terenu obecnej gminy Gorzyce pochodzi z 1191 roku i dotyczy właśnie Sokolnik. Nazwa w brzmieniu "Sucholnici" pojawiła się w tzw. Kodeksie Dyplomatycznym Małopolski kiedy to Arcybiskup Gnieźnieński konsekrował Kościół św. Marii w Sandomierzu. W wydanym z tej okazji przywileju wyznaczone zostały dobra stanowiące uposażenie tego kościoła, wśród nich znalazły się Sokolniki.

Wykopaliska archeologiczne prowadzone na terenie tej wsi świadczą o tym, że istniała ona dużo wcześniej. Odkryte cmentarzyska pochodzą z czasów kultury łużyckiej. Kolejna wzmianka pochodzi z 1284 roku z dokumentu wydanego przez Leszka Czarnego. W II połowie XV wieku Jan Długosz w Komentarzach o Ziemi Sandomierskiej wspomina o dwunastu kmieciach, karczmie, kościele i folwarku komesa na Tarnowie w "Szokolnykach". Według zapisków lustracji królewszczyzny starostwa sandomierskiego, w miejscowości tej były dwa stawy rybne, z których ryby dostarczanu do zamku w Sandomierzu.

W 1443 r. król Władysław Warneńczyk zwolnił łowców wywodzących się z królewskiej wsi Sokolniki od wszelkich danin, w zamian mieli stawiać się przy królu w czasie łowów. O miejscowości Sokolniki można spotkać informacje w dokumentach wydawanych przez króla Kazimierza Jagiellończyka i Zygmunta III Wazę.

W 1835 r. właścicielami Sokolnik została rodzina Dolańskich. W 1586 roku byli w Sokolnikach dwaj hodowcy sokołów dla książąt sandomierskich, najprawdopodobniej właśnie stąd wzięła się nazwa wsi.

Latem 2001 roku prawie wszystkie domostwa zostały zalane w wyniku powodzi, jaka nawiedziła gminę Gorzyce. Wieś została zalana wodami Wisły, która przerwała wał przeciwpowodziowy w Zalesiu Gorzyckim, około ośmiu kilometrów w linii prostej od pierwszych zabudowań w Sokolnikach. Pod wodą znalazły się także trzy inne wsie.

Podczas powodzi 19 maja 2010 pękł wał na Trześniówce w gminie Gorzyce. Przez 500-metrową wyrwę woda zalała między innymi Sokolniki. Rozmiar klęski przewyższył katastrofę z 2001 roku. Po dwóch tygodniach od powodzi Sokolniki zostają zalane po raz kolejny tym razem 4 czerwca 2010, stan wody jest niższy o 20 cm niż podczas majowej powodzi, jednak tym razem miejscowość zalewają trzy rzeki, Trześniówka od strony Trześni, Wisła od strony Zalesia Gorzyckiego, oraz Łęg od strony Orlisk Sokolnickich

Kalendarium

• 1880 – Powstaje Ochotnicza Straż Pożarna
• 1910/11 r. – Powstaje Kółko Rolnicze z Kasą Stefczyka
• 1932/33 r. – Zawiązuje się Koło Gospodyń Wiejskich
• 1937 – We wsi pojawił się pierwszy radioodbiornik
• 1957 – Powstał komitet elektryfikacji wsi, prace ukończono w grudniu 1958 r.
• 1958 – Koło Gospodyń Wiejskich sprowadziło pierwszą pralkę elektryczną
• 1962 – Rozpoczęto budowę remizy strażackiej
• 1966 – Utworzono Ludowy Zespół Sportowy obecnie LKS Sokół Sokolniki
• 1985 – Otwarcie Domu Kultury i Wiejskiego Ośrodka Zdrowia
• 1988 – Gazyfikacja wsi, gazociąg długości 25,5 km
• 2001 – Kilkaset domostw zostaje zalanych wskutek powodzi, jaka nawiedziła gminę Gorzyce
• 2008 – Wieś została podłączona pod sieć kanalizacyjną
• 2010 – Powódź po raz drugi zalewa wieś i znaczną część gminy Gorzyce

Słynni mieszkańcy

• Leszek Bebło – polski lekkoatleta – maratończyk, dwukrotny olimpijczyk: z Barcelony (1992 rok) i Atlanty (1996 rok).
• Zbigniew Rękas – były starosta powiatu tarnobrzeskiego.
• Henryk Karol Rewakowicz (1837-1907) – galicyjski działacz ludowy, polityk, dziennikarz, uczestnik powstania styczniowego. Jeden z założycieli SL